رهبر انقلاب سال ۱۳۹۴ درباره دانشگاه فرمودند: «دانشگاه به طور طبیعی جایی است که مبارزات در آن معمولا پا میگیرد، معمولا بهوجود میآید؛ در همهجای دنیا همینجور است؛ علتش هم معلوم است؛ چون در دانشگاه یک مجموعه جوان هستند، با مسائل روز آشنایند، طبعا محیط روشنفکری است، محیط آگاهی از مسائل جهانی و با اوضاع حال حاضر و اوضاع جاری است؛ [لذا] معترض میشوند و اعتراض میکنند. همهجای دنیا مبارزات دانشگاهی وجود دارد و در کشور ما هم وجود داشت؛ مال این دوران مبارزات اسلامی هم نیست، قبل از آن هم وجود داشت؛ خود بنده یادم هست سال ۴۰ که هنوز مبارزات ما شروع نشده بود، بنده در تهران بودم، دانشجوها در این خیابانها گروهگروه جمع میشدند، شعار میدادند، پلیس حمله میکرد، فرار میکردند؛ قبل از آن در دوره نهضت ملی هم بوده است و این مبارزات دانشجویی وجودداشته.»
در همین بخش از سخنان رهبر انقلاب، نکاتی درباره فضای دانشگاه و ویژگی دانشجویان وجود دارد. دانشجویان، جوانان آشنا با مسائل روز کشور و جهان بوده و روشنفکر هستند؛ آنها آگاهانه دست به اعتراض میزنند. کم و کیف اعتراض دانشجویی در این سخنان روشن شده است. آگاهی، شعار دادن، اعتراض کردن، احساس مسئولیت کردن و وفاداری نسبت به وطن، توجه و دلسوزی برای اصلاح وضعیت همه جزو گفتمان اعتراضات دانشجویی است.
رهبر انقلاب سال ۱۳۸۷ درباره جنبش و اعتراضات دانشجویی فرمودند: «در کشور ما[جنبش دانشجویی] تاریخ بسیار جالبی دارد. این را از این جهت میگویم و رویش تکیه میکنم که این حرکت باید ادامه پیدا کند و این چیزی نیست که بتواند متوقف بشود، چون کشور در شرایطی است و نظام جمهوری اسلامی، ساخت و ویژگیها و مختصاتی دارد که حتما جنبش دانشجویی در کنارش باید حضور داشته باشد. این جنبش دانشجویی در کشور ما در تاریخ ثبت شده و شناخته شده خود، همیشه ضداستکبار، ضدسلطه، ضداستبداد، ضداختناق و بهشدت عدالتخواه بوده است. این ممیزات جنبش دانشجویی ما از روز اول است تا امروز.» با این سخنان، یاد اعتراضات اخیر دانشجویان دانشگاه شریف افتادم. راستش را بخواهم بگویم، به عنوان یک رسانه خوانده که خودش هم هنوز دانشجوست و اعتراضات دانشجویی را از نزدیک دیده، فیلمهایی که از آنها منتشر شده بود، در گفتمان دانشجویی جایی نداشت. بهتر بگویم، بهنظرم رسید اینها حق دانشجو بودن را درست ادا نکردند؛ مثلا فقط بخواهم از شعار به عنوان مهمترین بخش این اعتراضات بگویم، باید بگویم که شعار در معنای لغوی و مفهومی نشاندهنده نماد و آرمان جمعی است که اعتراض کردهاند. شعارهای شنیده شده در این اعتراضات، طوری بود که بهسختی میشد به آنها اسم شعار داد. مگر میشود «بیهویتی و فحاشی» نماد یک جمع آن هم دانشجو باشد؟ پسندیده بود که دانشجویان در گفتمان دانشجویی که علم، ادب، فرهنگ و مسأله محوری به آن شکل میدهد، اعتراض میکردند.
فکر میکنم دانشجو در گفتمان ایران و انقلاب اسلامی همان است که همایون شجریان خواند: «به نام نامی ایران، به نام نامی انسان، به آیین وفاداران، به راه و به راه و رسم بیداران، دلی دارم پر از خورشید نگاهی روشن از باران، جز دوست نمیخوانم جز مهر نمیدانم، جز عشق نمیخواهم من زاده ایرانم.»
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد