قدم زدن دردنیای کودکی

با یک سبک زندگی خاص و انواع و اقسام تجربه‌های هیجان‌انگیز و کم‌نظیر در زندگی! وی اجرا، نویسندگی، کارگردانی و حتی صداپیشگی را تجربه کرده است. کسی که برای کودک از جان و دل مایه گذاشت و اثرش را دید.

دوران کودکی شما چگونه و در چه حال و هوایی گذشت؟

کودکی من، مثل بسیاری از کودکان با نعمت وجود والدینی پایبند به اخلاق و باورمند به عشق، گذشت. دختری از طبقه متوسط، از هر جهت معمولی و تنها! تا زمانی که برادر کوچکی، با ورودش به جهان انحصاری او، دنیایش را دگرگون و این حاکم بلامنازع خانه قلب والدین را وادار به صدور روادید به محدوده کوچک فرمانروایی‌اش کرد! دختر کوچکی که در سایه عشق بی‌نهایت سلطان قلبش پدر؛ شاد، جسور، کنجکاو، پرجنب و جوش و در پناه وجود اقتدار ایمان مدارانه مادر، به هوش و مراقب، کودکی‌اش را با سر زانوانی همیشه زخمی و شلوارهایی که تعدادشان از تک و توک لباس‌های دخترانه‌اش، بیشتر بود و علاقه‌مندی‌اش به دویدن و تاب بازی و ناخدای کشتی زمین بازی آن زمان پارک شدن، بیشتر از خاله‌بازی‌های آرام و بی‌سروصدایی که تقریبا همیشه خدا، بدون هیچ هیجان و اتفاق خاصی، شبیه هم بودند.

دختر بچه‌ای که به واسطه بهره‌گیری از عشق و حوصله پدر، بیشتر زمان‌هایش را در دل دشت و طبیعت و بر فراز قله کوه می‌گذراند و زبان درخت و گل و گیاه و گربه و گنجشک را خوب می‌دانست! کودکی که بیشتر از آن که مرزهای جنسیتی را آموزش ببیند، محدوده‌های انسانی و باید و نبایدهایش را آموخت و با انسان‌ها، از پسر و دختر، تا زمانی که حریم‌های انسانی را درنمی‌وردیدند، به یکسان، رابطه‌ای احترام‌آمیز داشت. نوع رفتاری که تا همین امروز هم، در بزرگسالی، رویه تغییرناپذیر زندگی دخترک کوچک آن زمان‌های ماست.

شما در برقراری ارتباط با چند نسل از بچه‌ها موفق بوده‌اید. راز این موفقیت چیست؟

از زمانی که کارم را آغاز کردم، چیزی نگذشته بود که سنگینی باری را که بر دوشم گذاشته شده بود احساس کردم. باری که با هر سلام، لبخند و کلام محبت‌آمیز از جانب مخاطبان برنامه‌هایم سنگین و سنگین‌تر می‌شود. از آن زمان از برکت وجود این خیر مستدام، نیکی‌ها و خوبی‌های فراوانی را جست‌وجو کرده‌ام، به این امید که ملکه وجودم شوند که آنها که مخاطب من هستند، معصوم‌ترین موجودات این کره خاکی‌اند و سخت تأثیرپذیر. خدا یاری‌ام کند که از همان ابتدا از آنچه پرسیده‌اید، سخت بیم داشته‌ام که مبادا این همه پاکی و خوبی به واسطه کاستی‌های من، ذره‌ای، خدشه‌دار شود و... . پشت گرمی‌ام به دعای دوستان کوچکی است که دعایشان، ضمانت‌کننده موفقیت من است که با همه قلبم برای چهار نسل از آنها کار کرده‌ام و می‌کنم، تا زمانی که خدا توانم بدهد.

دغدغه شما برای کودکان چه وسعتی دارد؟

وسعت دغدغه من برای کودکان به پهنای دنیای زیبای کودکی است با همه رمز و راز و شکوهش، رنگ‌های نابش، احساسات غیرقابل تکرارش، باورهای تردیدناپذیرش، اصالت‌های لمس‌نشده‌اش، عظمت و پاکی و سادگی و رهایی و...، همه آنچه دورانی به عنوان دوران کودکی را می‌سازد. دغدغه‌ام، کمک کردن به بزرگ‌ترهاست برای به‌خاطر سپردن این نکته و شریک شدن آن با کودکانشان که کودک من! ا گر به سلامت از این دوران عبور کنی، آینده خوبی در انتظار تو و تمام کسانیست که با تو در ارتباط خواهند بود و اگر در این دوران دچار بحران‌هایی شوی که شیوه پرورشی غلط، موجب آن بوده، می‌توانی دنیایی را ویران کنی!

اگر بخواهید یک حرف را به گوش تمام بچه‌های دنیا برسانید چگونه این کار را انجام می‌دهید؟

اگر درست متوجه سوالتان شده باشم، پیامم را، اگر حتی تنها امکانم این باشد، به گوش یک کودک، بله، تنها یک کودک خواهم رساند و اگر پیام ارزش اشاعه داشته باشد به گوش همه کودکان دنیا خواهد رسید! هنوز یکی از آرزوهای برآورده نشده‌ام، نوشتن است. برای کودکان و بزرگسالان. من هدیه کردن پیام از طریق به تحریر درآوردن کتاب را، عاشقانه، به عنوان اولین اولویت، انتخاب می‌کنم. پیام‌های جهانی، هنوز از طریق کتاب‌ها هم، امکان شراکت با دنیا را دارند، حتی در زمانه‌ای که کتاب به واسطه وجود رقبای پرزورش، سخت مهجور می‌نماید.

کسی که با کودک سر و کار دارد باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

چه بگویم که ویژگی‌هایی را که در چنین آدمی باید سراغ گرفت در خودم به تمامه نمی‌یابم. پاسخ‌تان را می‌دهم، شاید از برکت نگاه محبت‌آمیز مخاطبان کوچکم و دعای بی‌شائبه بزرگ‌تر‌هایشان، این صفات در من کمترین هم رشد کند و قرین زندگی‌ام شود. کودکی را اگر به فراموشی سپرده باشی، کار دشوار می‌شود! اگر ندانی کودک چگونه به دنیا نگاه می‌کند، چه چیزهایی را خوش و چه چیزهایی را ناخوش می‌دارد، چه محدوده‌هایی را با توانمندی‌های منحصر به فردش درمی‌نوردد و در چه فضاهایی سر می‌کند و... چگونه می‌خواهی برای مخاطب ناشناخته‌ات کار کنی، بنویسی، حرف بزنی، برنامه بسازی و...؟

و اگر همه اینها را بدانی، اما کودک را دوست نداشته باشی، حال و هوایش را درنیابی، تفاوت‌هایش را با خودت بر نتابی و... خلاصه این‌که کودک انتخاب اولت نباشد برای کار کردن، آن‌وقت چطور می‌شود انتظار داشت آینه صیقلی وجود کودک، خود کوچک تو را به تو بازنمایاند و تو را به خانه دلش مهمان کند؟! و بعد از دارا بودن همه این دارایی‌ها! تازه زمان آن می‌رسد که به زبان‌های برقراری ارتباط با مخاطبت فکر و بهترین شیوه‌ها را انتخاب کنی و آموخته‌هایت را به روز کنی که مبادا رقیبان قدرتو این سرمایه عظیم را از کف تو بربایند، به واسطه این‌که بیشتر از تو می‌دانند؛ کودک را و آنچه را او دوست‌تر می‌دارد!

بهترین و مؤثرترین راه برقراری ارتباط با کودک چیست؟

بهترین راه برقراری ارتباط با کودک، شناخت و درک او و دنیای اوست. او را بشناسیم، درکش کنیم، دوستش بداریم، راه‌های سفر به دنیای او را بیابیم و شیوه این همراهی را بیاموزیم؛ او ما را به دنیای خودش راه خواهد داد و به ما به گرمی، خوشامد خواهد گفت.

چگونه می‌توانیم جهان را برای کودکان زیباتر کنیم؟

برای ساختن یک جهان بهتر برای کودکان، ما در وهله اول نیازمند درک زیبایی و دریافت آن و پرداختش برای خود هستیم. اگر ما مهارت خوب زیستن را کسب نکنیم، اگر زندگی مان تکرار یکنواخت و کسالت بار هر روزه روتین‌ها باشد، اگر خود را، آگاهی و اطلاعات خود را، باورهای خود را و ... را بی‌هیچ تامل و تدقیقی، تکرار کنیم؛ بی‌هیچ توقفی در میانه راه و انداختن حتی نیم‌نگاهی به راهی که آمده‌ایم و ادامه راهی که پیش رو داریم. اگر خوب زندگی کردن را نیاموزیم و مهارت کشف و شهود را به واسطه مشغولیت‌ها و فشارها و سنگینی بار مسئولیت‌های مختلف از دست بدهیم. چه چیزی را و چگونه می‌خواهیم به کودکمان هدیه کنیم و چه نوعی از زندگی را می‌خواهیم برای او و همنسلانش رقم بزنیم؟!

همین دنیای پردغدغه و پرتضادی را که اخلاق و سجایای انسانی هر روز بیش از پیش در آن رنگ می‌بازد و ارمغان و ساخته ناآگاهی و خودخواهی و بی‌اخلاقی بعضی بزرگ‌ترهاست برای کودکان امروز، اگر کودکانمان فکر کردن را بیاموزند، تفکر خلاق را، تفکر عاطفی را تفکر از هر نوعش را.

چه توصیه و سفارشی درباره بچه‌ها به پدر و مادرها دارید؟

پدرها و مادرهای امروز، بچه‌های دیروزند؛ همان دوستان قدیمی من!

فقط یک نکته را به یادشان می‌آورم: «کودکی‌تان را به‌خاطر دارید؟!»

گیتی خامنه از زبان خودش

انسانی که امیدوار است تا زمانی که روی کره خاکی زندگی می‌کند، انسان‌تر، توانمندتر، آگاه‌تر، مشفق‌تر، زنده‌تر، آزاده‌تر و... شود به تبع اینها، نقش‌اش در زندگی دیگر انسان‌ها و ساختن دنیایی بهتر، پررنگ‌تر و تاثیرگذارتر! انسانی که باور دارد، در تمام طول زندگی‌اش فقط یک قلب را شاد کرده، آن زمان می‌تواند ادعا کند بجز تولید دی‌اکسیدکربن، کار دیگری کرده که ارزش زیستن داشته. کسی که باور دارد، می‌توان به مدد بهره‌گیری از زبان هنر، درها و پنجره‌هایی رو به دنیایی زیباتر و بی‌نقص‌تر را برای آدمیان باز کرد.

دریاسادات نبوی

ضمیمه قاب کوچک