پسوریازیس؛ درد بی‌درمان پوستی

جام‌جم‌سرا:‌ بیماری پسوریازیس چه نوع بیماری‌ای است و چه عواملی باعث ابتلا به آن می‌شود؟

بیماری پسوریازیس یک بیماری التهابی پوسته‌دار پوست است که علت اصلی بروز آن هنوز مشخص نشده. در این بیماری تکثیر سلولی افزایش پیدا می‌کند و به همین دلیل پوسته‌‌های ضخیمی روی پوست ایجاد می‌شود که حالتی فلسی دارد و پوسته‌‌ها روی پوست قرمز و ملتهب می‌شوند. عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی ممکن است در بروز این بیماری دخالت داشته باشند. در 40 درصد موارد عوامل ژنتیکی عامل ابتلا به این بیماری محسوب می‌شود. عوامل محیطی مانند آفتاب‌سوختگی هرچند عامل ابتلا نیست، اما ممکن است باعث بروز و تشدید این بیماری شود. مشکلات دیگری مانند ضربه‌‌ها یا خشکی پوست نیز عاملی برای بروز این بیماری محسوب می‌شود. اما عامل اصلی ابتلا به پسوریازیس هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. طبق آمار‌های جهانی یک تا ۱/۵ درصد مردم به این بیماری مبتلا هستند. شایعه‌ای وجود دارد که لمس ماهی قرمز باعث بروز این بیماری می‌شود که کاملا غیرعلمی است و واقعیت ندارد.

جام‌جم‌سرا:‌ این بیماری چه نواحی‌ای از بدن را درگیر می‌کند؟

این بیماری التهابی ممکن است تمام پوست را درگیر کند. اما در نواحی سر، پوست تنه و اندام‌ها و بیشتر آرنج، زانو، پشت کمر، ناحیه کشاله‌ران و زیر بغل دیده می‌شود.

جام‌جم‌سرا:‌ چه عواملی باعث تشدید این بیماری می‌شود؟

یکی از مسائل مربوط به این بیماری پدیده «کوبنر» است. به این صورت که هر تروما یا ضربه در نواحی‌ای که بیشتر در معرض ضربه، آفتاب‌سوختگی یا ترکیبات شیمیایی قرار دارند باعث تشدید این بیماری می‌شود. البته این مساله در کسانی بروز می‌کند که مستعد این بیماری هستند. در نتیجه نواحی ضربه‌پذیر بدن مانند آرنج، زانو و ناحیه نشیمنگاه بیشتر درگیر پسوریازیس می‌شوند و در اثر اصطکاک‌‌های طولانی‌مدت و هر نوع ضربه بیماری تشدید می‌شود.

در بررسی‌‌های انجام‌شده مشخص شده است که افسردگی در بروز یا تشدید این بیماری دخالت دارد. البته نمی‌توان به‌دقت گفت که افسردگی باعث بروز این بیماری می‌شود یا این‌که مبتلایان به این بیماری دچار افسردگی می‌شوند. اما درهرحال بیماری پسوریازیس در بین افرادی که بدخلق و افسرده هستند شایع‌تر است. نتایج بررسی‌های دیگری که روی میزان ویتامین A و E مبتلایان به پسوریازیس انجام شده است نشان می‌دهد که میزان این ویتامین‌ها در افراد مبتلا از افراد سالم کمتر است. اما درخصوص این‌که کمبود این ویتامین‌ها عاملی برای ابتلا به این بیماری است، به انجام بررسی‌های بیشتری نیاز دارد.

جام‌جم‌سرا:‌ مشکلاتی که این بیماری برای مبتلایان به وجود می‌آورد، چیست؟

ضایعاتی که به دلیل این بیماری روی پوست ایجاد می‌شود باعث بروز خارش شدید و مشکلات ناشی از آن می‌شود. در واقع پسوریازیس بیماری مزمن و مزاحمی است که به دلیل خارش و مشکلاتی که برای بیمار به وجود می‌آورد امکان بروز افسردگی را در آنها بیشتر می‌کند. معمولا این بیماری در سنین بزرگسالی بروز می‌کند، اما در مواردی در دوران کودکی نیز خود را نشان می‌دهد. معمولا کسانی که زمینه ژنتیکی دارند در سنین کودکی در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

یکی دیگر از مشکلات این بیماری مساله عود آن است. معمولا امکان دارد با قطع کورتون‌‌های خوراکی یا تزریقی بیماری با شدت بیشتر بروز کند. مساله دیگر بارداری است. امکان دارد حاملگی باعث تشدید بیماری پسوریازیس در خانم‌ها شود. در پسوریازیس پوسچولر که به صورت ضایعات دانه‌دار چرکی کوچک است حتی امکان سقط جنین نیز وجود دارد.

جام‌جم‌سرا:‌ آیا پسوریازیس انواع مختلف دارد؟

بله. پسوریازیس به اشکال مختلف خود را نشان می‌دهد و صرفا به صورت ضایعات قرمز و پوسته‌دار نیست. از انواع آن می‌توان به پسوریازیس پلاک یا ولگاریس، پسوریازیس پوسچولر، پسوریازیس معکوس، پسوریازیس اریترودرمتیک، پسوریازیس ناخن و پسوریازیس آرتریت اشاره کرد. برای تشخیص دقیق این بیماری نیاز به نمونه‌برداری از ضایعه است. این بیماری هم در خانم‌ها و هم در آقایان بروز می‌کند. شدیدترین نوع این بیماری پسوریازیس پوسچولر است که به صورت ضایعات چرکی و با علائمی مانند تب بروز می‌کند. در نوع آرتریت آن مفاصل کوچک درگیر بیماری می‌شوند و ایجاد درد و التهاب مفصلی می‌کنند. پسوریازیس ناخن نیز باعث بروز تغییراتی در شکل ناخن‌ها می‌شود. امکان دارد این تغییر شکل با بیماری‌های قارچی اشتباه گرفته شود. در مواردی نیز این بیماری با اگزما اشتباه گرفته می‌شود. در این وضع بیمار را تحت درمان بیماری‌‌های قارچی یا اگزما قرار می‌دهند که وضع را بدتر خواهد کرد.

جام‌جم‌سرا:‌ در مورد روش‌های درمانی بیماری پسوریازیس بفرمایید. آیا درمان کامل این بیماری ممکن است؟

این بیماری مزمن است و درمان آن نیاز به مراجعات طولانی دارد. در نتیجه مهم‌ترین مساله مراجعه به متخصص و تشخیص درست بیماری است. درمان این بیماری به وسعت و نوع بیماری بستگی دارد. در مرحله اول اغلب از ترکیبات موضعی حاوی کورتون استفاده می‌شود. ترکیبات موضعی دیگری نیز وجود دارد که کم‌عارضه‌تر از انواع کورتون‌دار است و می‌توان آنها را به تنهایی یا در کنار ترکیبات حاوی کورتون استفاده کرد. در مواردی که ترکیبات موضعی موثر عمل نمی‌کنند، پزشک متخصص تزریق داخل ضایعه را انجام می‌دهد. در موارد شدیدتر دارو‌های خوراکی و تزریقی عضلانی تجویز می‌شود. تمام این درمان‌ها بسته به نتیجه آزمایش‌‌ها و نوع پسوریازیس متفاوت است. در هر حال بیمار باید بداند که این درمان‌ها طولانی‌مدت است و نمی‌توان آنها را درمان قطعی بیماری دانست. متاسفانه این بیماری درمان قطعی ندارد و امکان دارد بعد از بهبود یا در حین مصرف دارو دچار عود شود. باید بدانید که پاسخ بدن نسبت به درمان‌های خوراکی و تزریقی معمولا بین شش تا هشت هفته طول می‌کشد. در طول درمان بیمار نباید بدون نظر پزشک دارو را قطع کند یا دوز آن را تغییر دهد. در ضایعات مفصلی و ناخن نیاز به دارو‌های خوراکی و تزریقی خواهد بود.

سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)