بـهار، ‌افسـردگی نـمی‌آورد...

با این حال افراد زیادی معتقدند بهار نه تنها باعث شور و نشاط در آنها نمی‌شود، بلکه حالشان به واسطه افسردگی ناشی از فصل، بدتر هم می‌شود. به همین دلیل بهار را دوست ندارند.

دکتر رسول روشن، روان‌شناس بالینی که بیش از 20 سال است به مراجعانش مشاوره می‌دهد در پاسخ به این پرسش که آیا بهار می‌تواند جزو عوامل اولیه بروز افسردگی باشد، به جام‌جم می‌گوید: اصولا افراد به مسائل با دو محور مثبت و منفی توجه می‌کنند و توجه به بهار و مزایا و معایب آن نیز از این قاعده مستثنا نیست.

وی ادامه می‌دهد: افرادی که نگرش خود را بر ‌مثبت اندیشی متمرکز کرده‌اند، بدون شک هر بهار را آغازی برای رویش و حرکت در طبیعت می‌دانند

همچنین بسیاری، بهار را سرآغاز برنامه‌ها و اقدامات جدید در زندگی‌شان در نظر می‌گیرند، اما از سوی دیگر برخی معتقدند در فصل بهار افکار منفی به سراغشان می‌آید و اتفاقا نه‌تنها احساس تازگی و طراوت نمی‌کنند، بلکه باید افسردگی را هم تحمل کنند.

ضرورت کنترل تفکر

محققان می‌گویند خوشبختی یک احساس خوب درونی است؛ بنابراین نظام فکری بد می‌تواند باعث حال و احساس بد شود و برعکس افکار مثبت و سازنده، مطابق با واقعیت می‌تواند باعث احساس خوب شود.به همین دلیل بسیاری خوشبختی را کنترل لحظه به لحظه ضمیر و ذهن توصیف کرده‌اند.

افکار منفی معمولا در شرایطی که فرد به لحاظ روانی تحت فشار است، بیشتر ذهن را درگیر می‌کند و از آنجا که بسیاری از ما فاقد مهارت کنترل ذهن هستیم، افکار تصادفی و غیرارادی ذهن را جولانگاه خود قرار می‌دهند و آرامش را بیش از حد طبیعی به هم می‌ریزند. ‌دکتر روشن معتقد است شاید بخشی از حالات فرد، ناشی از تغییرات اکولوژیکی و جغرافیایی باشد، اما بخش اعظم مسأله به نوع تفکر فرد برمی‌گردد.

این روان‌شناس تأکید می‌کند: گاهی تفکرات منفی به صورت خودکار و غیرارادی ذهن فرد را تسخیر می‌کنند که این نشان‌دهنده عدم موفقیت فرد در ایجاد زندگی پویا و موردنظر است. این افراد می‌توانند با تمرکز روی توانمندی‌ها و دستاوردهای مثبت زندگی، ذهن را از افکار منفی دور کنند.

مهارت‌های زندگی را تمرین کنید

خودآگاهی، همدلی، ارتباط موثر، روابط بین‌فردی، تصمیم‌گیری، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، توانایی حل مسأله و توانایی مقابله با استرس از جمله مواردی هستند که این روزها متخصصان سلامت روان بیش از سال‌های گذشته بر ضرورت آموزش و تقویت آنها تأکید می‌کنند.

دکتر روشن با تأکید بر اهمیت توانایی مقابله با استرس می‌گوید: استرس از ویژگی‌های زندگی امروز است و انتظار حذف کامل آن منطقی نیست. آنچه اهمیت دارد، نحوه مقابله و مواجهه ما با شرایط است. علاوه بر این، خودآگاهی فرد نسبت به نوع واکنش خود در شرایط هیجانی بسیار قابل توجه است. متاسفانه برخی با پناه بردن به راه‌های غیرموثر همچون مصرف دخانیات، مواد مخدر یا حتی قطع ارتباط با اجتماع، امکان حل مسأله را دشوار می‌کنند.

وی با بیان این که بهتر است در مواجهه با مشکلات زندگی، مسأله مدار رفتار کنیم و برای هر کدام راه‌حل مرتبط با آن را بیابیم، ادامه می‌دهد: تعداد افرادی که متاثر از تغییرات اکولوژیکی دچار این عارضه می‌شوند محدود است. مسلما ما فصل بهار را نمی‌توانیم حذف کنیم، اما شیوه‌های مواجهه با افسردگی‌های احتمالی قابل تغییر است. نکته قابل توجه، شدت حالات روحی و افسردگی افراد در این فصل است. برخی با این تغییرات،احساس ناراحتی می‌کنند که این وضعیت تاثیر مخربی در زوایای مختلف زندگی افراد ندارد. برخی احساس غم و اندوه شدید می‌کنند که این افراد به روان درمانی نیاز دارند.

غلبه بر افسردگی با تمرینات معنوی

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد مذهب، معنویت و سلامت رابطه قوی‌ای با یکدیگر دارند. با توجه به ابعاد زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی انسان و مشخص شدن نقش اصلی معنویت در سلامت افراد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) از سال 1983 معنویت را به عنوان یکی از ابعاد اصلی سلامت بهزیستی (Well-being)، کیفیت زندگی، سنجش و بررسی آن در کشورهای مختلف عنوان کرده است.

دکتر روشن نیز اصول مذهبی و معنوی را در کنار روان درمانی برای بهبود افسردگی بسیار مهم و موثر می‌داند و می‌گوید: توکل به خدا، دعا، نیایش و قرار گرفتن در فضای روحانی و معنوی در بهبود حال این افراد بسیار موثر است. توجه به این جنبه بخصوص از طرف افرادی که باورهای مذهبی دارند، بسیار کمک‌کننده است.

سهیلا فلاحی