محبوبیت 80 ساله یک اردک

دانلد اولین بار با کارتون «مرغ عاقل کوچک» در سال 1934 به مردم معرفی شد؛ اما کارتون دوم او به نام «به نفع ایتام» بود که این اردک را در قالب دوست آتشی‌مزاج میکی ماوس به مردم معرفی کرد. طراحی شخصیت دانلد حاصل کار انیماتورهای معروف دیزنی دیک هومر، آرت بابیت و دیک لاندی بود. انگیزه خلق شخصیت دانلد این بود که میکی ماوس به شخصیت مورد علاقه بچه‌ها تبدیل شده بود و به همین دلیل باید صفات خوبش برجسته‌تر می‌شد. دیزنی می‌خواست شخصیتی بسازد که چند رفتار منفی کمدی داشته باشد و نمی‌توانست آن رفتارها را در مورد میکی پیاده کند. در نتیجه این تصمیم به خلق اردک آتشین مزاج در لباس ملوانی، به نام دانلد داک منجر شد.

قسمت اعظم شهرت دانلد داک به دلیل نحوه صحبت کردن اردکی نیمه واضح و شخصیت شیطان و البته پرتحرک اوست. همراه با دوستش میکی ماوس، این اردک غرغر و یکی از مشهورترین شخصیت‌های دیزنی است که سال 2002 در فهرست 50 شخصیت فوق‌العاده کارتونی، قرار گرفته است.

او رکورد دار بیشترین حضور در فیلم‌های کوتاه و بلند سینمایی، در میان شخصیت‌های کارتونی دیزنی است، و به غیر از ژانر‌های ابرقهرمانی بیشترین چاپ کتاب کمیک را در دنیا دارد.

طی دو دهه بعدی، دانلد در بیش از 150 فیلم کوتاه پرده‌ای (سینمایی) ظاهر شد که چند تا از آنها، کاندید دریافت جایزه اسکار نیز بودند. او در دهه 30 عضو گروه سه نفره کمدی با میکی و گوفی بود، که این عضویت تا سال 1937 ـ که سری فیلم‌های خود را با عنوان دانلد داک شروع کرد ـ ادامه داشت. در این فیلم‌ها، نامزد همیشگی او دیزی داک و سه برادرزاده شیطانش به نام‌های هویی، دیوی و لویی و عموی خسیسش عمو اسکروچ نیز به بیننده‌ها معرفی شدند. البته دانلد بستگان دیگری نیز دارد که به این اندازه در کارتون‌ها حضور ندارند.

دانلد ویژگی‌های شخصیتی متمایزی دارد. زودجوش بودن و نگاه مثبت به زندگی از جمله خصوصیات او به شمار می‌رود. بسیاری از کارهای کوتاه دانلد با تصویر دانلد ـ که بسیار سرخوش است ـ آغاز می‌شود، تا زمانی که چیزی یا کسی وارد می‌شود و آرامش او را به هم می‌ریزد. این افراد که می‌توانند دو سنجاب شیطان به نام چیپ و دیل، هامفری خرسه، اسپایک زنبور، لویی شیرکوهی، بوتل بیتل یا لاک‌پشت کوچولویی به نام بیبی شلبی باشند. نکته دیگر بدشانس بودن او در وقوع حوادث غیرمنتظره است، که عملا شاید هیچ شخصیت دیگر دیزنی این‌قدر بد شانس نباشد. از اینها گذشته دانلد دوست ندارد در هیچ کاری نفر دوم باشد و به همین دلیل اغلب در بیان توانایی‌هایش غلو می‌کند. او در عین این که دوست صمیمی میکی است؛ اما به او حسادت می‌کند و دوست ندارد بعد از او قرار گیرد و همه این عوامل موجب به وجود آوردن اتفاقات خنده‌دار و پیش‌بینی نشده برای او می‌شود.

در دهه 40 در حالی که تولید کارتون‌های جدید در برنامه بود، با آغاز جنگ جهانی دوم تولید کارتون‌های دیزنی سبک جدیدی پیدا کرد و تا حدی برگرفته از موضوعات جنگی شد. دانلد در این کارتون‌ها در نقش خلبان جت‌های جنگنده، سرباز ارتش آمریکا یا ملوان کشتی‌های جنگی ظاهر می‌شود. کارتون «صورت پیشوا» یکی از معروف‌ترین کارتون‌هایی است که در آن دوران سیاست‌های آلمان نازی را به سخره گرفت. کارتون‌های دوران جنگ دیزنی به علت داشتن محتوای تبلیغی که داشتند، اجازه پخش در اروپای اشغال شده را نداشتند و لذا دیزنی تصمیم گرفت که بیننده‌های جدیدی را در آمریکای لاتین پیدا کند. این کار منجر به خلق دو شخصیت لاتین همراه دانلد یعنی طوطی بامزه‌ای به نام خوزه گارسیا و خروسی به نام پانچیتو شد.

بسیاری از کارتون‌هایی که بعد از جنگ ساخته شد، با سوژه آزار دادن دانلد توسط شخصیت‌های دیگر کارتونی، مثل برادرزاده‌هایش یا چیپ ودیل ساخته شد، اما دانلد در یک سری از فیلم‌های آموزشی، مثل «دانلد در سرزمین جادویی ریاضی» ظاهر شد و علاوه بر این حضور کوتاهی در پروژه‌های دیگر دیزنی مثل برنامه تلویزیونی دیزنی لند داشت، اما بعد از فوت والت دیزنی دانلد به همراه میکی و بقیه شخصیت‌های کلاسیک تا مدت زیادی از بازی در فیلم‌های کوتاه و بلند سینمایی بازنشسته شدند.

دانلد سال 1983 در فیلم «سرود کریسمس میکی» ـ که برداشت آزادی از داستان سرود کریسمس چارلز دیکنز بود ـ در نقش برادرزاده عمو اسکروچ ظاهر شد. علاوه بر این، در فیلم معروف «چه کسی برای راجر رابیت پاپوش دوخت» در یک صحنه دوئل پیانویی با دافی داگ رقابت کرد. او از آن زمان تاکنون در بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی و انیمیشن‌های کوتاه سینمایی نیز حضور داشته است.از جمله سری‌های تلویزیونی «قصه‌های اردکی» و «گواک پک» ـ که تعدادی از این داستان‌ها بر اساس داستان‌های کمیک دانلد که توسط کارل باکس طراحی شده بود ـ ساخته شده بودند.

او در فیلم «جوجه کوچولو» محصول 2005 هم حضور کوتاهی به عنوان اردک خوش شانس دارد.

دانلد در حال حاضر نیز رل مهمی در برنامه‌های تلویزیونی «میکی ماوس کار می‌کند» و «خانه موش» سری کامپیوتری «میکی ماوس کلاب هاوس» دارد. این سری از کانال‌های دیزنی در کشورهای مختلف پخش می‌شود.

دانلد در قصه‌های مصور( کمیک استریپ)

در حالی که کارتون‌های دانلد در سراسر دنیا از محبوبیت خاصی برخوردار است کتاب‌های کمیک هفتگی و ماهانه دانلد نیز در بسیاری از کشورهای اروپایی مخصوصا، ایتالیا، سوئد، دانمارک نروژ، فنلاند، ایسلند و آلمان و هلند و یونان از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار هستند. حتی در بعضی از کشورهای اروپایی محبوبیت او از میکی ماوس نیز بیشتر است. بسیاری از این کمیک‌های هفتگی توسط شاخه ایتالیایی کمپانی والت دیزنی در ایتالیا و «شرکت اگمونت» در دانمارک تهیه و تولید می‌شوند.

علاوه بر کمیک استریپ دانلد، تعداد زیادی کتاب داستان کودکان نیز دارد که جدا از کتاب‌های کمیک و کتاب‌های رنگ‌آمیزی و بازی چاپ می‌شوند.

دانلد داک در بسیاری از سرگرمی‌های پارک‌های موضوعی دیزنی لند رل مهمی دارد. مثل تور «گرن فیستا» با حضور شخصیت‌های فیلم سه گاوچران که دانلد هم یکی از آنها است. در دنیای بازی‌های ویدئوگیم کمپانی دیزنی نیز دانلد حضور دارد و تاکنون در بیش از 15 سری بازی حضور داشته است. از جمله می‌توان به سری بازی‌های «پادشاه قلب‌ها»، «دنیای جادویی دیزنی» سری «جستجوی جادویی» و «مشکل عمیق اردکی» اشاره کرد.

دانلد داک در خیابان مشاهیر هالیوود هم ستاره‌ای متعلق به خود دارد.

پریسا کاشانیان / قاب کوچک (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)