هویت‌بخشی به خبر

مخاطب به اخبار اهمیت می‌دهد چون می‌خواهد تازه‌ترین، کامل‌ترین و گاه جالب‌ترین خبرها را ببیند و بشنود و شبکه‌های تلویزیونی توجه ویژه به خبرها دارند به این دلیل که بخش‌های خبری متنوع، خبرهای دست اول، لحن و بیان مناسب، کامل بودن خبرها و بسیاری مولفه‌های دیگر دست به دست هم می‌دهد تا مخاطب یک شبکه را برای دیدن و شنیدن انتخاب کند، درنتیجه خواسته یا ناخواسته در معرض دیگر برنامه‌های همان شبکه هم قرار می‌گیرد و جذب آنها هم می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت اخبار در شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی می‌تواند حکم قلاب را داشته باشد که مخاطب را به سمت یک شبکه می‌کشاند و از او یک مخاطب دائم و پر و پا قرص می‌سازد.

اخبار با وجود قابلیت‌هایی که برای جذب مخاطب دارد از جمله برنامه‌هایی است که انعطاف چندانی ندارد و نمی‌توان در نحوه عرضه آن خلاقیت چندانی به خرج داد. در سال‌های اخیر اتفاقات تازه‌ای در بخش‌های خبری رادیو و تلویزیون رخ داده است. برخی برنامه‌های خاص در بخش‌های خبری ایجاد شده است، لحن گویندگان خبر کمی از جدیت همیشگی فاصله گرفته، استودیوهای خبری شکل و شمایل تازه‌ای پیدا کرده‌ و گسترده و تجهیز شده است. از فعالیت شبکه خبر که بگذریم، شبکه‌های دیگر چند نوبت در طول شبانه‌روز مهم‌ترین اخبار را به مخاطبان خود ارائه می‌کنند، به تعداد گویندگان خبر در تلویزیون اضافه شده، در هر بخش‌ خبری دست‌کم چند گزارش خبری به مخاطبان ارائه می‌شود و در نهایت هر شبکه‌ای در گزینش اخبار به رویکرد شبکه و نوع مخاطبانش توجه دارد. در حقیقت آنچه باعث شده امروز شاهد تغییرات جدی در اخبار رادیو و تلویزیون باشیم بیش از هر چیز به تغییر در مولفه‌هایی چون انتخاب اخبار، زمان و ساختار ارائه اخبار، استفاده از امکانات و تجهیزات بیشتر در تهیه و ارائه خبر و مواردی از این دست ارتباط دارد. لحن و شیوه بیانی خبر معمولا کمتر دچار تغییر می‌شود، چرا که خبر مقوله‌ای کاملا جدی است و هر تغییری در لحن می‌تواند از جدیت خبر بکاهد و سندیت آن را زیر سوال ببرد. با همه اینها سردبیران بخش‌های خبری رادیو و تلویزیون می‌توانند به دنبال لحن و شیوه ثابتی برای ارائه اخبار در هر شبکه باشند، به این ترتیب که مثلا لحن بیان خبرهای شبکه دو با شبکه سه تفاوت داشته باشد و با شنیدن خبرهای رادیو بفهمیم شنونده کدام شبکه رادیویی هستیم.

بسیاری از شبکه‌های دنیا به لحن خاص خود در ارائه اخبار رسیده‌اند و برخی از آنها قالب مشخصی برای خبرها و گزارش‌های خبری در نظر گرفته‌اند که مشخصه و نشانه هویت آنهاست. این اتفاق درباره برخی از بخش‌های خبری رادیو و تلویزیون کشورمان رخ داده و می‌تواند به کل بخش‌های خبری یک شبکه نیز تعمیم پیدا کند.

آذر مهاجر / گروه رادیو و تلویزیون