بررسی دستورالعمل های وزارت بهداشت روی موج صدا

دکتر اکرمی رئیس انجمن علمی ژنتیک پزشکی کشور در رادیو سلامت عنوان کرد: دستورالعمل هایی اخیرا از سوی وزارت بهداشت به مراکز بهداشتی ابلاغ می شود و در نظام سلامت هر یک به دنبال دیگری واکنش های مجامع علمی کشور را در پی داشته؛ مثلا در مورد غربالگری که شیوه ای علمی در طول بارداری برای مادرانی که پر خطر هستند از نظر به دنیا آمدن جنین هایی دارای ناهنجاری که این غربالگری در دنیا انجام می شود اما با توجه به قانون جوانی جمعیت برای این دستورالعملی آمده که محتوای این دستورالعمل بحث برانگیز شده و غربالگری باید به درخواست پدر و مادر انجام شود و پزشک یا فردی که در حوزه بهداشتی از این دستورالعمل پیروی نکند مشمول ابطال پروانه کار خواهد شد. وی در پاسخ به این سئوال که واکنش انجمن های علمی که یکی از آنها انجمن ژنتیک پزشکی کشور است به چنین دستورالعملی چیست؟ گفت: دستورالعمل در حدود هفت تا هشت صفحه است و در پایانش یک الگوریتم دارد که یک، دو، سه و چهار چه کار باید انجام شود و مملو از اشتباه های تایپی است و معلوم است با عجله نوشته شده و دو تن از معاونان وزارت بهداشت نوشتند منوط به برگزاری کمیته علمی که این کمیته علمی برگزار نشده است. هیچ متخصص زنان یا متخصص ژنتیک این دستورالعمل را امضا نکرده است. ما جلسه ای با سه معاون وزیر بهداشت داشتیم و قول دادند این دستورالعمل متوقف شود و اصلاحیه اش بیاید.

وی ادامه داد: بر اساس دستورالعمل هر گونه توصیه، آموزش و مواردی از این دست توسط پزشک متخصص زنان ممنوع است و هیچ کس در شبکه بهداشت و درمان نباید در این امر دخالت کند و همه باید با متخصص زنان شروع شود که به خصوص در شهرستان ها و روستاها با توجه به عدم دسترسی به متخصص زنان کار ساده ای نباشد. به نظر ما این دستورالعمل حتما ضد اخلاق و ضد عدالت است و با عجله تهیه شده و یکی از جملاتش نصفه است و آدم تعجب می کند این همه تایپیست چطور این دستورالعمل را ندیدند و اصلاح نکردند و به امضای وزیر محترم بهداشت رسیده است! دستورالعمل از قانون هم جلو زده و قانون خیلی محترمانه تر پیش می رود و اینها با هر گونه برخورد و مجازات می گردد و گفته شده کار متخصص زنان را بسیار سخت می کند و هفت هزار متخصص زنان دچار تشویش شدند. این امر خلاف علم است که اختیار متخصص را می گیرد و خانواده ها قبول نمی کنند و اگر اتفاقی بیافتد حتما علیه متخصص و نظام پزشکی سلامت شکایت می کنند و کار دیه و داستان هایی از این دست بسیار سخت است. از این عجیب و غریب تر این است که غربالگری یک امر پیشگیری و بهداشتی است و گفته شده اگر کار به آمنیوسنتز کشید باید به پزشکی قانونی مراجعه کنند و اولین بار است که می شنوم از پزشکی قانونی در یک امر بهداشتی پیشگیرانه استفاده کنیم و دسترسی مادر سخت است و رئیس پزشکی قانونی می گوید چگونه می توانم مادر باردار را از شهر و روستا و پشت کوه به مرکز استان بکشانم و بر انجام یک کار تشخیصی صحه بگذارم و دوباره برگردد و آمنیوسنتز انجام دهد؟! در مجموع پر از غلط است و اخلاقی و علمی نیست. این موضوع قطعا ضد عدالت است چون دسترسی برای همه وجود ندارد.

این پزشک عنوان کرد: این موضوع در کشور بیش از 15 سال تمرین شده و مردم موضوع را فهمیدند و یاد گرفتند و خودشان خواهان غربالگریند. به نظر ما با این دستورالعمل حتما پزشکی کشور زیرزمینی و مخفیانه خواهد شد و مردم برای انجام این کار به کشورهای همسایه مراجعه خواهند کرد و حتما جمعیت کم خواهد شد و این نقض غرض است و قانون این شدت و قلت را ندارد. قسمتی در ماده 71 را در کنار ماده 53 گذاشتند در حالی که مواد قوانین متفاوت از هم است و مغلطه کردن و قاطی کردن مساله است و وقتی گفته می شود علمی نیست و چرا متخصص زنان این را امضا نکرده می گویند قانون لازم الاتباع است.قانون داشتیم که ساعات کار در تابستان و زمستان عوض نشود و وقتی دولت دید این کار اقتصادی نیست و به ضرر است ساعت کار را جا به جا کرد. حتما دولت می تواند جاهایی که فکر می کند انجام قانون به زیان است را باید اصلاح نماید که در اینجا برعکس شده و در اینجا قانون چیزی گفته و دستورالعمل آن را سخت تر کرده که به شکلی اذیت کردن مردم است.

وی تاکید کرد: ممکن است کسی آمپول پنیسیلین بزند حساسیت نشان دهد و قبل از این کار تست می کنند و با احتیاط این کار را انجام می دهند. مادر باردار در حالت عادی مضطرب و نگران است و اگر نبود مراجعه نمی کرد؛ به جای این که به او کمک کنند به آرامش برسد اضطرابش را بیشتر می کنند. در پایان دستورالعمل که رضایت نامه است هر کس حتی منی که متخصص هستم آن را بخوانم دستم می لرزد رضایت نامه را امضا کنم؛ مثلا گفته شده من می دانم ممکن است آمپول به سر بچه ام آسیب بزند در حالی که چنین اتفاقی نمی افتد و پزشکان کارشان را با دقت انجام می دهند. برای مثال کسی که اضطراب دارد و بخواهند گوشش را معاینه کنند به او گفته شود اگر شما را معاینه کنم ممکن است حساسیت داشته باشید و بی هوش شوید حتما در حین معاینه بی هوش می شود. این دستورالعمل هم برای پزشک و هم برای بیمار به شدت اضطراب آور است و خواهشمان از وزارت بهداشت این است که حرف انجمن های علمی را گوش بدهند. تا کنون 60 انجمن علمی امضا کردند و بقیه انجمن ها گله مندند که چرا به آنها ندادیم امضا کنند. خواهشمان این است که به پیشنهاد سه معاون وزیر بهداشت که متفاوت از آنچه که معاون بهداشتی نظرشان بوده توجه کنند. نمی شود یک موضوع علمی را بدون نظر انجمن های علمی پیش برد.

دکتر اکرمی درباره اینکه آیا در تاریخ قانون گذاریمان داشتیم قانونی وضع شود که واقعیت های علمی را نادیده بگیرد؟ توضیح داد: اولین بار است. یک سال و نیم است که در این باره موارد اعتراضیمان را اعلام می کنیم و رویکردمان هم علمی است و ما را به فضاهای عجیب و غریب می برند که تهدید کنند و انگ بزنند در حالی که بحث ما کاملا علمی است. امیدوارم با تغییر نگرشی یا اصلاحیه هایی که خواهد داشت و تلاش انجمن های علمی بتوانیم در این موضوع تاثیر بگذاریم چون موضوع بسیار مهمی است و آینده سلامت مادران و فرزندانی که قرار است به دنیا بیایند در گرو تصمیماتی که نظام سلامت باید متناسب تر اتخاذ کند.

گروه رسانه روزنامه جام جم