انرژی هسته ای چگونه جان ما را نجات می دهد؟! / رئیس انجمن پزشکی هسته‌ای ایران: ایران در جایگاه نخست پزشکی هسته ای منطقه قرار دارد

دکتر محسن ساغری به مناسبت روز «ملی فناوری هسته ای» در گفت و گو با جام جم انلاین بیان کرد: پزشکی هسته ای یکی از رشته های تخصصی پزشکی است که به طور کل از پرتوداروها برای تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می شود و سهم به سزایی در سلامت مردم کشور دارد.

وی ادامه داد: در بُعد تشخیصی پزشکی هسته‌ای 2 اقدام صورت می گیرد، یکی تصویر برداری از اعضای بدن که در واقع شکل عضو نشان داده می شود و دیگری نمایش عملکرد عضو است که در واقع یک کار منحصربه فرد محسوب می شود.

به گفته ساغری، تصاویر در پزشکی هسته ای با تصاویر رادیولوژی متفاوت است. تصاویر رادیولوژی معمولا شکل اعضا را نمایش می دهد و به اصطلاح وضعیت تشریحی آن ها ارائه می شود در صورتی که تصاویر پزشکی هسته ای نه تنها شکل عضو را به نمایش می گذارد بلکه عملکرد آن عضو را نیز به تصویر می کشد که برای تشخیص و تعیین راه درمان حرف اول را می زند.

رئیس انجمن پزشکی هسته ای گفت: در بُعد دوم تشخیصی پزشکی هسته از «کیت های رادیواکتیو» برای سنجش مواد در داخل مایعات بدن نظیر خون استفاده می کنیم.(برای مثال، سنجش های هورمونی با کیت های رادیواکتیو صورت می گیرد)

وی کیت های رادیواکتیو در پزشکی هسته ای را در تشخیص زودرس بیماری ها کارآمد دانست و گفت: کارهای تشخیصی که در پزشکی هسته ای انجام می شود، اکثرا مکمل سایر کارهای تشخیصی دیگر در رشته های مختلف است و که به یقین در نوع خود منحصربه فرد بوده و این اقدامات تنها در پزشکی هسته ای میسر است.

به گفته این متخصص پزشکی هسته ای، استفاده از پرتو داروها در پزشکی هسته ای در تشخیص و درمان مصداق بارز استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است.

ساغری افزود: در بخش درمان از پرتوداروها برای درمان بیماری های خوش خیم نظیر پرکاری تیروئید استفاده می شود. همچنین در درمان بیماری های مفاصل نظیر آرتریت روماتوئید بسیار کارآمد است. از یُدهای رادیواکتیو در درمان سرطان های بدخیم نظیر سرطان تیروئید استفاده می شود. علاوه بر آن، استفاده از سایر مواد رادیواکتیو در درمان های تسکینی نظیر سرطان پستان و پروستات که معمولا تومورها به اسکلت بیمار راه پیدا کرده و موجب درد شدید در افراد می شود، بسیار تاثیرگذار است. این پرتو داروها می توانند با تخریب کانون های توموری در اسکلت دردهای بیماران را تسکین دهند. یکی دیگر از مهم ترین کاربردهای این دانش در خصوص بیماران قلبی است چرا که در بسیاری از موارد جلوی راه های درمانی نا به جا و آنژیوگرافی ها را می گیرد.

رئیس انجمن پزشکی هسته ای خاطرنشان کرد: بخش دیگری از تصویربرداری در پزشکی هسته ای استفاده از «پِت اسکن» است که برای مرحله بندی سرطان ها، تعیین راه درمان و پیشگیری بعد از درمان استفاده می شود که سهم به سزایی در انکولوژی(سرطان شناسی) دارد.

به گفته وی، با ورود پت اسکن ها تحول عظیمی در پزشکی هسته ای رخ داد و توانست جلوی کارهای تشخیصی و درمانی نا به جا را بگیرد و همچنین از لحاظ اقتصادی نیز حائز اهمیت فراوان بوده چرا که هزینه های درمان بیماران را به شدت کاهش داد.

ساغری در خصوص احداث اولین بیمارستان هسته ای در کشور به جام جم آنلاین گفت: سازمان انرژی اتمی در حال احداث بیمارستانی با آخرین تجهیزات روز پزشکی هسته ای است که به قطع و یقین این بیمارستان سهم بزرگی در سلامت مردم کشور خواهد داشت.

رئیس انجمن پزشکی هسته ای اظهار داشت: ایران یکی از معدود کشورهای تولید کننده پرتوداروهاست که به برخی از کشورها نیز ماده رادیواکتیو و کیت های تشخیصی صادر می کند. ایران در وضعیت نسبتا خوبی در این علم قرار دارد و به عبارتی کشور ما به فناوری مناسبی در پزشکی هسته ای دست پیدا کرده است.

این متخصص پزشکی هسته ای اشاره کرد: تولید داروهای جدید به ویژه در بخش درمان، توسعه گسترده بخش درمان در پزشکی هسته ای و توسعه برخی از کارهای تشخیصی در پزشکی هسته ای (برای مثال تولید اف دی جی) از مهم ترین دستاوردهای پزشکی هسته ای محسوب می شود.

وی ادامه داد: اف دی جی پرتو دارویی است که در پِت اسکن استفاده می شود و هدف از تولید این اسکن تشخیص زخم های بدخیمی است که به لحاظ متابولیک فعالند.(برای مثال سرطان ریه، سینه، تخمدان، ملانوم و...). اسکن اف دی جی برای مرحله بندی و نظارت بر روند بیماری بدخیم مورد استفاده قرار می گیرد.

ساغری در پایان بیان کرد: ایران از نظر تعداد مراکز و تعداد متخصص و نیروی انسانی در منطقه اسیای غربی نخست است. 200 نفر متخصص پزشکی هسته ای، 170 مرکز پزشکی هسته ای در ایران موجود است که هیچ یک از آنها در ابتدای انقلاب وجود نداشت همچنین کشور ما در این رشته و دانش سیر صعودی را طی می کند.

بیتا نوروزی - خبرنگار جام جم آنلاین