کلیشه شدن آزارم می‌دهد

او در ضمن درکنار بازیگری و کارگردانی، یک ورزشکار موفق هم است و سال‌ها در تیم والیبال ایران توپ زده است.

او در دهه 60 فیلم‌هایی چون بای‌سیکل‌ران، دخترم سحر و بچه‌های طلاق بازی کرده است. در دهه‌های بعدی افشارزاده بیشتر به سمت فیلمسازی تمایل پیدا کرد و فیلم پنج ستاره را با بازی شهاب حسینی کارگردانی کرد.

از دهه 80 با ساخت فیلم‌های کوتاه و ویدیویی به سمت کارگردانی رفتید و دو سال قبل هم فیلم پنج ستاره را ساختید. به کارگردانی به اندازه بازیگری علاقه دارید؟

از همان ابتدای فعالیت کاری‌ام به کارگردانی علاقه خاصی داشتم و البته در دهه 60 در رشته بازیگری در تالار محراب تحصیل کردم و اولین تجربه بازیگری‌ام فیلم بای‌سیکل‌ران بود البته چند سالی بود که کمتر به بازیگری می‌پرداختم. چون اغلب نقش‌های پیشنهادی بدون کیفیت و ضعیف بودند که برای بازی در من رغبتی ایجاد نمی‌کردند از آن گذشته من در دهه 80 به صورت آکادمیک در دانشگاه درس کارگردانی خوانده و با برنامه و هدفمند سراغ فیلمسازی رفتم.

فیلم پنج ستاره هم در زمان نمایش مورد توجه مردم و منتقدان قرار گرفت؟

بله، تلاش کردم چهره‌ای گرم و صمیمی از خانواده ایرانی را در فیلمم نشان بدهم. خانواده‌هایی که هنوز در جامعه ما وجود دارند و آرامش و صفا در روابطشان حاکم است و مظاهر تکنولوژی روز مثل رایانه و فیسبوک باعث نشده بچه‌ها از والدین جدا شوند و به گوشه‌ای پناه ببرند. فیلم پنج ستاره یک فیلم شخصیت‌محور بود که به بررسی زندگی آدم‌هایی می‌پردازد که در یک هتل مشغول کارهستند و شخصیت اصلی فیلم دختر 18 ساله‌ای است که در دانشگاه قبول می‌شود. دختر برای تامین مخارج تحصیلش مجبور می‌شود در هتلی که مادرش کار می‌کند مشغول شود.

به چه دلیل شخصیت اصلی فیلم را یک زن قرار دادید؟

موقعی که تهیه‌کننده، ساخت این فیلم را به من پیشنهاد داد متوجه شدم فیلم می‌تواند یک اثر زنانه موفق باشد. فیلم‌نامه اولیه، فیلم‌نامه کم‌شخصیت‌تری بود و بیشتر یک مثلث عشقی مد نظر نویسنده بود.

به چه دلیل خودتان در فیلم بازی نکردید؟

به بازیگری همچنان علاقه دارم. اما چون می‌خواستم در کار اول حرفه‌ای سینمایی تمرکز کافی روی کارگردانی داشته باشم از بازی در فیلمم صرف نظر کردم.

این‌که مطرح می‌کنند یک زن باید تلاش مضاعف‌تری نسبت به مردان داشته باشد تا بتواند وارد فعالیت فیلمسازی بشود حرف درستی است؟

برخی از دوستان عقیده دارند کارگردانی حرفه مردانه‌ای است و خانم‌ها نمی‌توانند به خوبی از عهده‌اش برآیند و این ریشه در نگاه مردسالارانه موجود در جامعه دارد. در حالی که همه چیز بسته به تلاش و کوشش هرشخص دارد. کارگردانی در کارش موفق است که بتواند درست از ایده‌هایش استفاده کند. در سال‌های اخیر با حضور تعداد زیادی زن فیلمساز، زنان توانایی‌های خودشان را به اثبات رسانده‌اند.

شما سال‌ها عضو تیم ملی والیبال بانوان هم بوده‌اید. ورزش چقدر برایتان اهمیت دارد؟

ورزش و کارهای هنری اشتراک زیادی مثل داشتن مخاطب، محبوبیت و تماشاگر با هم دارند و دیدن سریال و مسابقه ورزشی می‌تواند در حکم سرگرمی برای مردم محسوب شود. البته عمر دوران قهرمانی در ورزش کوتاه است، اما بازیگری را می‌توان سال‌ها ادامه داد.

در تلویزیون بازیگری را با سریال پر مخاطب آئینه شروع کردید. رمز موفقیت این سریال در ارتباط با مخاطب چه عواملی بود؟

سریال آئینه داستانی اجتماعی، ملودرام و خانوادگی داشت و به درستی به زندگی روزمره مردم طبقه متوسط می‌پرداخت. بنابراین مخاطب با دیدن سریال با برشی از زندگی خودش در قاب کوچک تلویزیون روبه‌رو می‌شد. حضور بازیگران سرشناس آن زمان مثل مهین شهابی، رویا افشار، رضا بابک، اسماعیل محرابی و مرجانه گلچین هم بر جذابیت‌های سریال افزوده بود. من در بخش دوم سریال آئینه بازی داشتم.

سریال ماه رمضانی ملکوت را هم در دهه 80 بازی کردید.

داستان جذاب سریال باعث شد مخاطبان زیادی سریال را تماشا کنند و بازتاب خوبی هم در زمان پخش داشت و مردم مدام درباره کار نظر می‌دادند. در ملکوت تجربه بازی در نقش منفی هم برایم حائز اهمیت بود. البته در حین کار مشکلاتی برایم پیش آمد که ترجیح دادم کمتر در بازیگری فعالیت کنم.

نکته حائز اهمیت در کارنامه بازیگری شما تنوع نقش است. در بای‌سیکل‌ران نقش یک زن افغانی، در عیار 14 نقش یک زن مرفه، در دخترم سحر هم نقش یک زن خانه‌دار مستقل و دربچه‌های طلاق یک دختر دانشجوی آرمان‌گرا و امروزی را بازی کردید این تنوع نقشی برایتان چه جایگاهی دارد؟

بعضی از کارگردان‌ها در شخصیت‌پردازی کاراکترهای فیلم عالی عمل کرده و بدرستی نقش دختر و زنان مستقل را روایت می‌کنند. بعد از کاندیدا شدنم در جشنواره فیلم فجر چند نقش مشابه زن روستایی و ساده دل برای بازی به من از سوی کارگردان‌های مهمی مثل علی ژکان و محمدرضا هنرمند پیشنهاد شد که قبول نکردم چون کلیشه شدن آزارم می‌دهد و تلاش کردم هر نقشم نسبت به نقش قبلی‌ام متفاوت باشد.

البته در همه جای دنیا متداول است تا بازیگری در نقشی موفق می‌شود نقش‌های مشابه به او پیشنهاد می‌شود. من سعی کردم از میان گزینه‌های موجود بهترین انتخاب‌ها را داشته باشم.

احمد محمد اسماعیلی - ضمیمه قاب کوچک جام جم