رد پای لیـزر روی دندان

عرصه پزشکی و دندانپزشکی به سمت و سویی می‌رود که بهره‌گیری از فناوری‌های نو به نوعی رقابت میان پزشکان و دندانپزشکان تبدیل شده است. با وجود این آگاهی از بایدها و نباید‌های لیزر در درمان بیماری دهان و دندان، خالی از فایده نخواهد بود.

به گفته دکتر رضا فکر‌آزاد، متخصص بیماری‌های لثه در جراحی بافت نرم، لیزر مانند چاقو عمل می‌کند، اما نسبت به چاقو مزیت‌هایی دارد؛ اول آن که در مسیر برش، مکانیسم به گونه‌ای است که انعقاد مناسبی ایجاد می‌کند. این مساله برای کسانی که مشکلات انعقادی دارند، مزیت محسوب می‌شود. همچنین با انعقاد حاصل شده، جراح دید بهتری نسبت به ناحیه جراحی پیدا می‌کند. دوم این که با بسته شدن عروق لنفاوی، ورم و التهاب ناشی از جراحی کمتر می‌شود و در نهایت بیمار، ناراحتی‌های متعاقب اعمال جراحی را کمتر احساس خواهد کرد‌. همچنین ترمیم ناحیه جراحی با لیزر با سرعت بیشتری رخ خواهد داد.

رئیس انجمن پزشکی لیزری ایران در گفت‌و‌گو با جام‌جم می‌افزاید: امروزه کاربرد لیزر در دندانپزشکی تنوع زیادی دارد و فقط یک ابزار جراحی به شمار نمی‌رود. استفاده از لیزر در تشخیص ضایعات بدخیم، کمک به فرآیند ترمیم بافت، درمان‌های غیر‌تهاجمی، درمان‌های کمکی برای بیمارانی که از عوارض درمان‌های سرطان دهان رنج می‌برند و نیز در بهبود کیفیت زندگی آنها بسیار متداول و رایج است.

دندان‌ها را فقط نباید با لیزر سفید کرد

بسیاری از افراد با مشاهده تبلیغات متعدد در زمینه سفید کردن دندان با لیزر تصور می کنند که این روش نسبت به روش های معمول دیگر برتری خاصی دارد در حالی که سفید کردن دندان با کمک لیزر صرفا طی مدت زمان کوتاه‌تر و با آسیب حرارتی کمتر صورت می‌گیرد که با توجه به گران بودن سیستم‌های لیزری و هزینه بالای ژل‌های مخصوص برای اغلب افراد توصیه نمی شود.

این متخصص بیماری‌های لثه با بیان این مطالب تاکید می‌کند: در کنار نتایج مثبت کاربرد لیزر در سفید کردن دندان به دلیل تکنیکی بودن این روش، نیاز به مهارت و دانش، انتخاب پارامترهای مناسب و نیز انتخاب بیماران مناسب برای درمان وجود دارد و به هر حال مانند روش‌های دیگر احتمال آسیب رسیدن به دندان نیز همچنان مطرح است‌.

رفع بوی دهان، چرا با لیزر؟

توجه داشته باشید بوی بد دهان عمدتا منشأ میکروبی دارد و هر روشی که بتواند این باکتری‌ها را کاهش دهد، در بهبود این عارضه ناخوشایند موثر است.

از آنجایی که لیزر درمانی نقش درمانی در از بین بردن منشأ میکروبی ذکر شده ندارد کاربرد آن صرفا می تواند در رفع بوی بد دهان جنبه کمکی داشته باشد. دکتر فکر‌آزاد در این باره می‌گوید: عوامل متعددی چون دندان‌های پوسیده، بیماری‌های لثه، ترمیم‌های غلط، دندان‌های مصنوعی، بهداشت دهان و دندان ضعیف، زبان شیار‌دار عفونی، لوزه‌های عفونی، سینوزیت‌ها و بیماری‌های گوارشی در ایجاد بوی بد دهان موثرند‌. اگرچه لیزر درمانی گاه اثرات آنتی‌باکتریال دارد و می‌تواند در رفع بوی بد دهان با منشأ میکروبی کمک‌کننده باشد، ولی با روش‌های بسیار ساده‌تر و بدون وابستگی به سیستم‌های لیزری گران‌قیمت نیز می‌توان به نتیجه مطلوب رسید و احتیاجی به استفاده از این روش در بسیاری موارد نیست.

درمان آفت و تبخال

از آنجا که بیماری آفت، عامل مشخص ندارد و ثابت شده است که عوامل میکروبی در آن دخیل نیستند، درمان‌های موجود بیشتر نقش کنترلی داشته، در کاهش ناراحتی‌های ناشی از آن نقش دارد.

رئیس انجمن پزشکی لیزری ایران با تاکید بر این که لیزرها با دو روش به کنترل آفت کمک می‌کنند‌، توضیح می‌دهد: در روش اول با لیزر جراحی، آفت را در یک جلسه و بعد از انجام عمل بی‌حسی می‌سوزانند و ماهیت آن را از یک زخم التهابی به یک زخم سوختگی تبدیل می‌کنند و بهبود آن را سرعت می‌بخشند‌. در روش دیگر با استفاده از لیزری خاص می‌توان به فرآیند بهبود آفت کمک کرد و سبب کاهش درد بیمار و تسریع ترمیم زخم آفتی شد. وی می‌افزاید: در بیماری تبخال که یک بیماری ویروسی است، با سوزاندن و حذف ویروس و از طرف دیگر با لیزری خاص می‌توان به روند بهبود زخم‌های ناشی از این عارضه کمک کرد.

جراحی لثه با روش‌های معمول راحت‌تر است

توجه داشته باشید بهره‌گیری از روش‌های معمول درمان ریشه همچنان راحت‌تر از استفاده از لیرز درمانی است. چراکه کاربرد موثر این روش به عوامل مختلفی از جمله مهارت متخصص و انتخاب صحیح بیمار بستگی دارد.

این متخصص بیماری‌های لثه در این باره می‌گوید: البته امکان استفاده از لیزر در تمام جراحی‌های لثه وجود دارد ولی مهم‌ترین اصل، داشتن دانش لازم در انتخاب بیماران مناسب و همچنین تجربه کافی جراح در کاربرد این فناوری است‌. البته در بعضی جراحی‌های ناحیه خلفی دهان با محدودیت مواجه هستیم و این روش قابل اجرا نیست. لذا ترجیح داده می‌شود لیزر درمانی در نواحی قدامی به کار گرفته شود. وی با اشاره به این که یکی از کاربردهای موفق لیزر در این عرصه، کاهش حساسیت دندانی بعد از جراحی و در افرادی است که دچار تحلیل لثه هستند، گفت: بیمارانی که دچار مشکلات انعقادی خون هستند، افراد مناسبی برای جراحی‌های دندانی با استفاده از لیزر محسوب می‌شوند . در درمان ریشه نیز از زنده بودن پالپ دندان گرفته تا تمیز کردن کانال‌های دندانی وحذف بافت‌های نرم و سخت داخل آن می‌توان از این روش بهره برد.

پونه شیرازی