«تکیه» سیما در محرم

عاشورا در تمام ایران

برنامه‌های ماه محرم در شبکه یک از چهارشنبه‌شب آغاز می‌شود. این شبکه ضمن پخش سخنرانی‌های مذهبی و مرثیه‌سرایی، ویژه‌برنامه‌هایی برای مخاطبان تدارک دیده که از آن جمله می‌توان به برنامه «کاروان عاشورایی» اشاره کرد. این برنامه که در 13 قسمت به تهیه‌کنندگی مجید نادری و حسن کمالی تولید شده، هر شب از یکی از شهرهای کشور ارائه می‌شود. دوربین این برنامه گزارش تکایای شهرهایی چون تهران، کرج، قم، یزد، شهرکرد، اصفهان، شیراز، اهواز، خرم‌آباد، همدان، زنجان و تبریز را به تماشاگران ارائه می‌کند.

کربلا میزبان کوی محبت

در میان برنامه‌هایی که شبکه دو برای ماه محرم در نظر گرفته، برنامه «کوی محبت» و پخش دعای کمیل به صورت زنده از شهر کربلا به مخاطبان ارائه می‌شود. در این ایام، برنامه «شبکه شما» که به نمایش عکس‌ و ویدئو اختصاص دارد، حال و هوای محرم به خود می‌گیرد و عکس‌ها و ویدئوهایی در زمینه عزاداری سالار شهیدان به نمایش می‌‌گذارد. شبکه دو در سخنرانی‌های مذهبی مرتبط با قیام عاشورا، سخنان حجج اسلام انصاریان و پناهیان را به مخاطبان خود ارائه می‌کند و از مرثیه سرایی جمعی از مشهورترین مداحان بهره می‌گیرد. گروه کودک و نوجوان شبکه دو نیز برنامه‌های «تنهای تنها» به تهیه‌کنندگی مهدی ابهری و «بیرق سرخ» به تهیه‌کنندگی پیام ابراهیم‌پور را برای مخاطبان خود تدارک دیده است. دیگر برنامه‌های شبکه دو از جمله «زنده باد زندگی»، «خوبی از خودتونه»، «دایره زندگی» و برنامه «دو درصد» که به نمایش فیلم‌های کوتاه اختصاص دارد، در ایام محرم حال و هوای عاشورایی خواهند داشت.

از منظومه بیداری تا چکامه

منظومه بیداری، طریقت، چکامه و سخنرانی و مداحی‌ها از جمله برنامه‌های شبکه سه برای ماه محرم است. منظومه بیداری که از پنجشنبه ساعت 20 از شبکه سه پخش می‌شود، در 13 قسمت 45 دقیقه‌ای به تهیه‌کنندگی هادی پورحامدی با طرح موضوعاتی چون ایثار و شهادت می‌کوشد تا فرهنگ عاشورایی را در جامعه نهادینه کند. اشارات عزاداری گروه‌های مختلف شغلی و صنفی، کلام بزرگان، گزارش‌های مردمی و شعر عاشورایی از بخش‌های دیگر برنامه است. برنامه «طریقت» به شخصیت‌های اثرگذار واقعه عاشورا، اولیا و اشقیا می‌پردازد. این برنامه در 13 قسمت 20 دقیقه‌ای با تکنیک موشن‌گرافیک تولید شده و تهیه‌کنندگی آن را علی جهانبخش برعهده داشته است. «طریقت» جمعه دوم محرم ساعت 21 و 40 دقیقه از شبکه سه پخش می‌شود.

فاطمی‌نیا در شبکه 4

شبکه چهار برای ماه مبارک برنامه‌های متعددی چون «اسطوره» و «سوگ»، «وارث»، مجموعه سخنرانی‌های مذهبی و چند اثر مستند را برای ماه محرم تدارک دیده است. برنامه «اسطوره» و «سوگ» با اجراء و کارشناسی دکتر اسماعیل آذر در 13 قسمت به ارائه زیباترین مرثیه‌های طول تاریخ که در سوگ سلطان عاشقان حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) سروده شده، اختصاص دارد. همچنین در این برنامه سروده‌ها و مرثیه‌های قیصر امین‌پور، حسین مسرور، محتشم کاشانی و حسن حسینی مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد.

برنامه « سوگ» در دو قسمت مجزا 12 ترکیب بند محتشم کاشانی را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد و پخش آواز‌های سنتی با موضوع عاشورا و امام حسین(ع) از دیگر بخش‌های این برنامه است.

«وارث» ویژه‌برنامه دیگری است که با الهام‌ از زیارت وارث با اجرای علی درستکار هر شب به مدت 40 دقیقه از شبکه چهار پخش می‌شود و با رویکردی جامعه‌شناختی، تاریخی، جغرافیایی و... موضوع قیام عاشورا و حماسه محرم را نیز مورد مداقه قرار می‌دهد. همچنین در مستند «آیین محرم» نحوه عزاداری مردم ایران تصویر می‌شود و در مجموعه مستند‌های «آیین زندگی» عزاداری اقوام مختلف به تصویر کشیده خواهد شد.

شبکه قرآن و اخبار قرآنی

شبکه قرآن برای دهه اول محرم، یک ویژه برنامه زنده را در 13 قسمت 60دقیقه‌ای تدارک دیده که ضمن قرائت متون عاشورایی، واقعه کربلا را تحلیل و بررسی می‌کند. این برنامه هر شب ساعت 19 به تماشاگران شبکه قرآن ارائه می‌شود.

اطلاع‌رسانی رویدادهای قرآنی متناسب با ایام محرم تحت عنوان «مجله قرآنی» هر روز ساعت 8 صبح به مدت 30 دقیقه به‌صورت زنده از شبکه قرآن پخش می‌شود و هر روز در سه نوبت سخنرانی‌ مکارم‌شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، مصباح یزدی، جاودان و انصاریان درباره قیام سیدالشهدا(ع) برای بینندگان شبکه قرآن در نظر گرفته شده که در ساعت‌ 12 و 30 دقیقه، ساعت 17 و ساعت 23 از شبکه قرآن به علاقمندان ارائه می‌شود.

برنامه «احرام سرخ» با ساختار موشن گرافیک به آیات قرائت شده از سوی امام حسین (ع) در مسیر کربلا می‌پردازد. این برنامه هر روز ساعت 14 و 40 دقیقه به علاقه‌مندان ارائه می‌شود.

همچنین شبکه قرآن هر روز در شش نوبت مداحی و مرثیه‌خوانی با نوای مداحانی چون مرحوم علی‌اکبر کوثری، محمدرضا طاهری، میثم مطیعی، ذبیح‌الله ترابی و سعید حدادیان را به عزاداران حسینی ارائه می‌کند.

مشاعره عاشورایی

شبکه آموزش در ویژه‌برنامه‌هایش برای ماه محرم برنامه‌هایی چون مشاعره و گفت‌وگو‌های تبیینی در نظر گرفته است. «مشاعره عاشورایی» یکی از شاخص‌ترین برنامه‌های شبکه آموزش است که به اشعار محرم و مدح ائمه معصومین (ع) اختصاص دارد. در «مشاعره عاشورایی» داوطلبان شرکت‌کننده، اشعاری با مضمون عاشورا و محرم می‌سرایند. این برنامه از روز پنجشنبه 23 مهرماه همزمان با اول محرم ساعت 21 با اجرای دکتر اسماعیل آذر و به تهیه‌کنندگی امیرحسین آذر از شبکه آموزش پخش می‌شود. برنامه «از اشارت‌های دریا سر متاب» به کارگردانی مهدی حیدری و تهیه‌کنندگی مجید یوسفی که به صورت علمی و تخصصی موضوع مقتل‌خوانی و شیوه‌های مقتل‌خوانی را با حضور کارشناسان و صاحبنظران این حوزه تحلیل می‌کند، از پنجشنبه 23 مهرماه هر شب ساعت 23 از شبکه آموزش پخش می‌شود.

مجموعه مستند «اهل سوگ» به کارگردانی داریوش یاری از اول محرم هرشب ساعت 19 و 15 دقیقه آیین‌های ملی و مذهبی را به قاب تلویزیون می‌آورد.

عاشورا به روایت حقیقت

شبکه مستند نیز برای ایام محرم برنامه‌هایی تدارک دیده که از آن جمله می‌توان به مستند «هنر تعزیه»، «متولد1257» ساخته مصطفی شیری که به تاریخچه هیات پارچه‌فروشی‌های بازار (اولین سینه‌زنی) می‌پردازد، مجموعه مستند تولید سریال «مختارنامه» از مجموعه یک فیلم یک حقیقت، مستند دست‌های خالی از مجموعه یک فیلم یک تجربه که به شفای یک بیمار اختصاص دارد، محرم در یزد تولید شبکه اسپانیایی، عاشورا در تانزانیا، حسین فرزند علی، رستاخیز به روایت مرتضی آوینی با موضوع اربعین برگرفته از کتاب فتح خون شهید آوینی، پیاده کنار فرات و عاشورای نبطیه اشاره کرد.

گفت‌وگو با شخصیت‌های فرهنگی و هنری

گروه فرهنگ و معارف اسلامی در برنامه 10 قسمتی «چکامه» به تهیه‌کنندگی رضاجودی و کارگردانی مسعود شامحمدی با شخصیت‌های هنری و فرهنگی که خلق آثارشان با الهام از امام حسین(ع)، حضرت ابوالفضل(ع) و قیام عاشورا انجام شده، گفت‌وگو می‌کند. علی میرمیران این گفت‌وگوها را اداره می‌کند و این برنامه از چهارشنبه 22 مهر ماه هر شب ساعت 23 و 15 دقیقه پخش می‌شود.

آذر مهاجر

رادیو و تلویزیون