بوتاکس، مراقبت‌های بعد از تزریق و عوارض آن

جام جم سرا: دکتر محمد ایمانی افزود: تزریق بوتاکس به طور معمول برای بهبود زیبایی صورت با صاف کردن خطوط ناشی از اخم و فعالیت عضلات، در قسمت بالای صورت بکار می‌رود و به عنوان شایع‌ترین عمل زیبایی در آمریکا شناخته می‌شود. در کشور ما نیز برای بهبود زیبایی در سطح وسیعی بکار می‌رود.

متخصص پوست، مو و زیبایی ادامه داد: علت هزینه بالا‌تر تزریق بوتاکس و یا ژل توسط متخصص پوست، استفاده از مواد استاندارد و تایید شده وزارت بهداشت است که طبیعتا به علت گرانی ماده اولیه است.

ایمانی با عنوان این مطلب که در حال حاضر دو نوع بوتاکس در ایران دارای مجوز وزارت بهداشت است، افزود: ذکر این نکته حائز اهمیت است که عده‌ای با ذکر عناوینی غیر علمی از جمله «دارای مدرک زیبایی از اروپا و کانادا»، «عضو انجمن لیزر ایران»، «مدرک زیبایی با کد بین المللی»، و یا مدارک و گواهی دال بر گذراندن دوره‌های یکروزه یا دوروزه در انجمن‌های مختلف، سعی در جذب بیماران به مراکز درمانی و دخالت در امور پوست و زیبایی می‌نمایند.

وی تاکید کرد: تمامی این مدارک فاقد اعتبار علمی بوده و داشتن آن مجوزی برای دخالت در انجام کار تخصصی پوست و زیبایی نیست و برای جلوگیری از ایجاد عوارض لازم است که مردم به ذکر عنوان «متخصص پوست و زیبایی»، دقت نمایند.

بوتاکس چیست

دانشمندان اولین بار در سال ۱۹۸۷ موقع استفاده از سم بوتولینوم در درمان بلفارواسپاسم (انقباض خودبخودی پلک) متوجه شدند که خطوط اخم بیمار صاف شده است و با ادامه تحقیقات اولین گزارش در درمان اخم با بوتاکس در سال۱۹۹۲منتشر شد.

بوتاکس در واقع سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم است که با مهار آزادسازی استیل کولین در محل اتصال عصب و عضله باعث شل و ضعیف شدن عضلاتی می‌شود که انقباض آن‌ها موقع خندیدن و اخم کردن و...، با گذشت زمان باعث ایجاد چروکهای فعال یا دینامیک می‌شود.

با استفاده از اثر بوتاکس و شل شدن عضلات، خطوط ناشی از افزایش فعالیت عضله از بین رفته و طرح صورت و گردن تغییر یافته و چروک ناشی از انقباض عضلات صاف می‌گردد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که چروک‌های غیرفعال یا استاتیک که ناشی از تغییر در محتوای کلاژن لایه زیرین پوست است و در اثر گذشت سن و تابش آفتاب به وجود می‌آید، تحت تاثیر بوتاکس قرار نمی‌گیرد.
بوتاکس روشی آرام و کم دردسر و غیر جراحی برای رفع چین و چروک صورت و گردن است. خطوط هیپرکنتیک مثل خطوط اخم، ‌حاصل انقباض‌های مکرر عضلاتی است که به صورت عمود بر چین‌ها قرار گرفته‌اند. ضعیف کردن و یا به حالت استراحت درآمدن عضلات توسط بوتاکس (سروتیپ A) می‌تواند خطوط را صاف کند.
این خطوط شامل خطوط افقی پیشانی (ناشی از انقباض عضله فرونتالیس یا عضله پیشانی) خطوط افقی روی بینی (ناشی از انقباض عضله پروسروس) خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم و خطوط اطراف دهان و خطوط خارجی پلک تحتانی است.
بیماران بین ۳۰ تا ۵۱ سال بیشترین پاسخ را به درمان با بوتاکس می‌دهند و امروز درمان با بوتاکس در این گروه سنی یکی از جنبه‌های مهم زیباسازی است.
اثرات بوتاکس در عرض یک تا دو روز قابل مشاهده است و در عرض چند هفته کامل می‌شود و ۳ تا ۴ ماه باقی می‌ماند و ممکن است ۶ ماه یا بیشتر هم باقی بماند.
محل تزریق با کیسه یخ سرد می‌شود تا میزان ناراحتی ناشی از تزریق کاهش یابد و گاهی محل تزریق ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از تزریق با پماد موضعی بی‌حس می‌گردد. با تزریق بوتاکس علاوه بر کاهش خطوط اخم و پیشانی، دور چشم و دور لب و گردن می‌توان به ابرو شکل داد و به بالا بردن ابرو کمک کرد.
در اثر افزایش سن افتادگی ابرو اتفاق می‌افتد که باعث ایجاد یک ظاهر عصبانی و اخمو می‌شود که با تزریق صحیح بوتاکس توسط پزشک مجرب می‌توان عضلات پایین کشنده ابرو را غیرفعال کرده که باعث بالا رفتن ابرو می‌شود و تا ۱۲ هفته بعد از درمان به حداکثر خود می‌رسد.

استفاده‌های دیگر بوتاکس

بوتاکس در بسیاری از بیماران به عنوان درمان کمکی و همچنین طولانی کردن نتایج سایر اعمال زیبایی به کار می‌رود. استفاده از بوتاکس قبل جراحی و فلج کردن عضلات خاص می‌تواند دستکاری بافت حین جراحی را کمتر کند و تصحیح جراحی بیشتری ایجاد کرده و مخفی کردن خط برش آسانترشود. همچنین می‌تواند کشش عضلات را روی زخم یا برش جراحی کمتر کند که باعث روند بهبود بهتر زخم با اسکار کمتر می‌شود.

با مطالعات متعدد دریافته‌اند که ترکیب لیزر جوانسازی با بوتاکس منجر به اثرات ماندگار‌تر و طولانی تری نسبت به یک روش به تنهایی می‌شود. ترکیب بوتاکس با تزریق چربی و یا تزریق ژل به طور شایع استفاده می‌شود که با کمتر کردن انقباض عضلات از جابجایی ژل و یا چربی جلوگیری کرده و باعث بهبود زیبایی بیشتر و دوام طولانی‌تر ژل و یا چربی می‌گردد.
توصیه می‌شود که بوتاکس حداکثر یک هفته قبل تزریق ژل و یا چربی تزریق شود. درمان با بوتاکس قبل از عمل جراحی بلفاروپلاستی یا‌‌ همان ترمیم پلک با روش جراحی، باعث شل شدن عضلات حلقوی چشم شده و برآورد درستی ازمقدار پوستی که باید برداشته شود به دست می‌دهد و همچنین باعث انتخاب بهتر محل برش می‌شود که توسط حاشیه چشم پوشیده شود.

مراقبت‌های بعد از تزریق بوتاکس

برای جلوگیری از پخش شدن بوتاکس به عضلات غیرهدف باید بیمار حدود ۲ تا ۴ ساعت به صورت نشسته یا ایستاده باشد و از مالیدن و دستکاری محل محل تزریق تا ۲۴ خودداری کند. از بیمار خواسته می‌شود که ۲ تا ۳ ساعت بعد از تزریق عضلات هدف را منقبض و منبسط کند.

عوارض بوتاکس

هیچ عارضه جانبی طولانی مدت با تزریق بوتاکس گزارش نشده است. استفاده آسان، ‌ تهاجم اندک و تحمل خوب بیمار و خطرات بسیار کم آن از مزایای درمان با بوتاکس است و آن را تبدیل به یک جزء اجتناب ناپذیر از درمان‌های زیبایی کرده است که به تنهایی یا در ترکیب با جراحی و تزریق ژل و چربی و جوانسازی با لیزر به کار می‌رود.

درمان و تزریق درست آمپول بوتاکس یک علم و هنر است که با استفاده از تکنیک دقیق تزریق به عضلات هدف، ایجاد عوارض را به حداقل می‌رساند. اگر تکنیک تزریق صحیح نباشد عضلات غیرهدف یا بافت‌های غددی اطراف تحت تاثیر قرار گرفته و باعث عوارض مانند افتادگی پلک، شل شدن پلک پایین، اشک ریزش، دو بینی، افتادگی پلک، شل شدن پلک پایین، اشک ریزش، دوبینی، ‌ افتادگی ابرو‌ها و کاهش قدرت بستن چشم‌ها می‌شود. بهبود افتادگی پلک‌ها و ابرو‌ها گاهی تا ۳ ماه طول می‌کشد.

کبودی موضعی گذرا، خشکی چشم، دوبینی و افتادگی صورت و لبخند نامتقارن از دیگر عوارض نادر و گذرای بوتاکس است. واکنش‌های آلرژیک به بوتاکس گزارش شده که بسیار نادر است. در کشور ما بیشترین عوارض ناشی از تزریق بوتاکس شامل استفاده از مواد ارزان و غیر مجاز و تزریق توسط افراد غیر مجاز و غیر متخصص و آموزش ندیده، از جمله در آرایشگاه‌ها و سالن‌های زیبایی و...، است.
افراد زیادی از طریق تبلیغات اینترنتی و پیامک و ایمیل و شبکه‌های اجتماعی، به سمت مراکز غیر مجاز از جمله آرایشگاه‌ها و سالن‌های زیبایی کشانده شده و توسط افراد غیر متخصص پوست و آموزش ندیده، داروی غیر استاندارد و ارزان برای بیماران تزریق می‌گردد. (مهر)

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.