معضل فروش آنتی‌ بیوتیک‌های بدون نسخه

جام جم سرا: یکی از عمده دلایل مصرف بالای دارو در بین ایرانیان، نحوه تجویز نسخه درمانی از سوی پزشکان است؛ به گونه‌ای که مشاهده می‌شود هم اکنون بسیاری از پزشکان ایرانی، به تجویز زیاد دارو در نسخه‌های درمانی راغب هستند و برای اغلب بیماران، داروی زیادی را تجویز می‌کنند.

یکی دیگر از دلایل بالا بودن مصرف دارو در کشور ما به بحث خوددرمانی و سهولت دسترسی به انواع و اقسام داروهای مختلف برمی‌گردد.

به طور مثال، در هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای نمی‌بینید که داروهای حساسی مثل آنتی‌ بیوتیک را بدون نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار بدهند، اما متاسفانه در کشور ما برخی داروخانه‌ها، بدون نسخه هم این داروها را در اختیار بیمار قرار می‌دهند و به عوارض جانبی این داروها فکر نمی‌کنند.

البته نباید فراموش کرد که در این بین، بالا بودن هزینه ویزیت پزشکان نیز در بحث خوددرمانی بیماران، تاثیر دارد.

یعنی وقتی بیماری توانایی پرداخت حق ویزیت را نداشته باشد، در این صورت ترجیح می‌دهد که بدون نسخه به داروخانه برود و داروی حساسی مثل آنتی‌بیوتیک را برای درمان بیماری‌اش، دریافت کند.

به همین دلایل است که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور ما بسیار بالاست و مصرف بالای همین داروها نیز سلامت ایرانیان را مورد تهدید جدی قرار داده است.

برای کاهش مصرف بالای آنتی‌بیوتیک‌ها و دیگر داروها در ایران، باید ابتدا روی بیماران فرهنگ‌سازی شود تا آنها از معایب پرشمار خوددرمانی و تهیه بدون نسخه داروها، اجتناب کنند.

راهکار بعدی، آموزش و توجیه پزشکانی است که داروهای زیادی مثل آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کنند؛ باید به این گروه از پزشکان آموزش داد تا آنها نیز در نسخه‌های درمانی‌شان از تجویز داروهای غیرضروری برای بیماران پرهیز کنند.

افزایش قیمت داروهای تخصصی مثل آنتی‌بیوتیک و ممنوع شدن فروش بدون نسخه این داروها نیز از اقدام‌های دیگری است که می‌تواند مصرف افسارگسیخته این داروها را در کشور مهار کند.

البته ذکر این نکته ضروری است که مشکلات سوء‌مصرف داروها در ایران نیز دست کمی از تبعات افزایش مصرف دارو ندارد.

به طور مثال، همان‌طور که مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها و گرفتن بدون نسخه این داروها می‌تواند خطرات متعددی را برای سلامت بیمار به همراه داشته باشد، مصرف نکردن داروهای آنتی‌بیوتیک که از سوی پزشک تجویز شده است یا نصفه نیمه خوردن این داروهای تجویزی هم می‌تواند تبعاتی ـ حتی گاه بدتر از تبعات افزایش مصرف خودسرانه دارو ـ داشته باشد.

دکتر اکبر منصوری ‌- داروساز