شما هم به این خانه دعوتید

***

برای تهیه گزارش از این برنامه در یک صبح بهاری به سمت قم حرکت می‌کنم تا بتوانم با این گروه برنامه‌ساز صحبت کنم. پس از 1.5 ساعت بالاخره به صداوسیمای مرکز قم می‌رسم.

در کنار این ساختمان، یک ساختمان قدیمی وجود دارد که بر سردر آن نام «شبکه رادیویی معارف» نوشته شده است.

لحظاتی بیشتر تا ساعت پخش برنامه نمانده است. با اعظم ایرانی، تهیه‌کننده برنامه خانه مهر به استودیو می‌روم.

عقربه‌های ساعت روی 9 ایستاده‌اند و این شروع یکی دیگر از برنامه‌های خانه مهر را نشان می‌‌دهد.

اینجا استودیوی رادیو معارف، محل پخش برنامه خانه مهر است. آرم برنامه قطعه ادبی است که با صدای محبوبه شیرعلی پخش می‌شود: «به رنگ عشق... از جنس دوستی... زندگی... خانه مهر... بسم‌الله الرحمن الرحیم... به نام خداوند بخشنده و مهربان... سلام، صبح شما بخیر، اهالی خانه مهر...» در ادامه، حجت‌الاسلام محمدعلی اخوان، کارشناس و مشاور تربیتی بحث را با موضوع خانواده مهدوی آغاز می‌کند.

در این فرصت از اعظم ایرانی، تهیه‌کننده و نویسنده این برنامه درخصوص علت انتخاب این نام برای برنامه می‌پرسم، می‌گوید: «عشق، محبت و مهربانی، حرف نخست را در خانه می‌زند؛ از این‌رو خانه‌ای دوام و استحکام دارد که افراد در خانواده‌ای پُر از مهر در کنار یکدیگر زندگی کنند. ما نیز روزهای سه‌شنبه، چهارشنبه و پنجشنبه هر هفته با عنوان خانه مهر یک برنامه خانوادگی را تقدیم شنوندگان صدای معارف می‌کنیم.»

برنامه خانه مهر از روزهای نخستین پخش توانست جای خود را بین مخاطبان باز کند؛ در سال‌های اخیر هم برای این‌که شنوندگان از لحظه لحظه برنامه استفاده کنند، بخش‌های متنوع و مختلفی تدارک دیده شده است.

برنامه‌سازان خانه مهر با تنوع‌بخشی به موضوعات برنامه، تهیه و ساخت میان برنامه‌ها و آیتم‌های متعدد و متنوع از قبیل صندوقچه، سقف و ستون، طب سنتی، گل‌های بهشت و آیتم مورد علاقه تهیه‌کننده برنامه یعنی پخش تلفن‌های مردمی، توانستند این برنامه را در جایگاه ویژه‌ای میان مخاطبان قرار دهند. البته به گفته ایرانی گروه برنامه‌ساز خانه مهر راه زیادی را باید طی کنند تا به اهداف موردنظرشان که استحکام بنیاد خانواده است، دست یابند.

وقتی از ایرانی می‌پرسم چه موضوعاتی در این برنامه رادیویی مطرح می‌شود، می‌گوید: «انتخاب موضوع در برنامه شبکه‌های رادیویی باعث جذب و رضایت مخاطبان می‌شود.

نویسنده و تهیه‌کننده برنامه باید موضوعات به‌روز در جامعه و خانواده را انتخاب کند و این از طریق مطالعه کتاب، مجلات، روزنامه‌ها و مرور سایت‌های اینترنتی امکان‌پذیر است که خوشبختانه در برنامه ما نیز این امر روزانه انجام می‌شود و حتی برای به روز کردن موضوعات با کارشناسان با تجربه این حوزه مشورت می‌کنیم.

تمام تلاش همکارانم در خانه مهر پرداختن به موضوعات و مسائل موردنیاز خانواده‌های ایرانی است. همین امر باعث جذب مخاطبان و رضایت آنها از این برنامه شده است.

ایرانی اضافه می‌کند: همچنین برگزاری مسابقات دینی و مذهبی در شبکه رادیویی معارف یکی دیگر از راه‌های جذب شنوندگان است که ما نیز از این غافله عقب نماندیم و مسابقه «حدیث مهر» را برگزار کردیم که خوشبختانه با استقبال بی‌نظیر مخاطبان هم روبه‌رو شد.

برنامه‌ای که به منظور تقویت و کارکردهای خانواده در نظام اسلامی تدارک دیده می‌شود، ضمن فراهم‌سازی فضایی روح‌بخش و معنوی برای مخاطبان، مستلزم تدارک بخش‌هایی است که لحظاتی آرامش‌بخش و روحانی را برای مخاطبان فراهم کند. انتخاب موسیقی مناسب، فیلم و روایت‌هایی که با آیات و احادیث مزین شده‌اند، فضایی به‌وجود می‌آورد تا حس و حالی متفاوت از دیگر برنامه‌ها ایجاد شود. همچنین با انتخاب آوا و نواها و شعرهای مذهبی، شنونده را از فضای کارشناسی برنامه دور کرده و همین امر سبب می‌شود مخاطب با فضای شاد و دلنشین مذهبی مواجه شود و برنامه را تا پایان همراهی کند.

وی در این باره بیان می‌کند: «برای فاصله‌های برنامه خانه مهر از آواها و نواهایی که در آرشیو رادیو معارف وجود دارد، استفاده شده و بسته‌های ترکیبی با استفاده از فیلم، گزارش و تلفن‌های مردمی برای خانه مهر آماده می‌شود.»

***

برنامه با صحبت‌های مهمانان و کارشناسان در حال پخش است. کارشناس حوزه‌ مربوط با بررسی و تحلیل جامعه مهدوی شنوندگان را با خود همراه می‌کند. در فرصت پیش آمده از محبوبه شیرعلی، گوینده برنامه که از سال‌های نخستین در این برنامه حضور داشته است، درباره ویژگی‌های این برنامه سوال می‌کنم که می‌گوید: «در این برنامه موضوعات مرتبط با خانواده با حضور کارشناسان بررسی می‌شود و با توجه به نامگذاری امسال با عنوان سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی از سوی رهبر معظم انقلاب موضوعات برنامه نیز در زمینه‌های مختلفی از قبیل خانواده آرمانی، خانواده مهدوی، سبک زندگی اسلامی و... انتخاب می‌شود که تا امروز با استقبال شنوندگان مواجه شده است.»

او اخلاق گویندگی و داشتن اطلاعات کافی و به‌روز از مسائل جامعه را از ویژگی‌های یک گوینده موفق می‌داند و معتقد است: «گوینده‌ای موفق است که در کنار صدای رسا و زیبا، با مسائل و دغدغه‌های جامعه امروزی آشنا و دارای اخلاق گویندگی باشد.»

از شیرعلی درخصوص سختی اجرا در برنامه‌های مذهبی می‌پرسم و او می‌گوید: «گویندگی در شبکه‌های رادیویی که جوان‌پسند هستند، خیلی به اطلاعات تخصصی در زمینه‌های موضوعی نیازی ندارد و اطلاعات عمومی برای گوینده کافی است، اما گوینده شبکه‌های تخصصی بخصوص رادیو معارف باید با مسائل دینی و مذهبی آشنا باشد تا بتواند در برخورد با کارشناسان تسلط کافی داشته و پاسخگوی مخاطبان عام و خاص باشد. همچنین به دلیل این‌که در رادیو معارف از موسیقی و میان برنامه کمتر استفاده می‌شود، بیشترین حجم کاری برعهده گوینده است و این کار، اجرا را دشوارتر می‌کند.»

***

«خانه مهر برنامه‌ای برای تقویت خانواده‌محوری و الگوسازی براساس سبک زندگی خانواده اسلامی و ایرانی است.» این فقط بخشی از صحبت‌های مجتبی تونه‌ای، مدیر گروه معارف و جامعه شبکه رادیویی معارف است.

او درباره برنامه‌های این گروه می‌گوید: «گروه معارف و جامعه رادیو معارف به نیازسنجی و اولویت‌بندی نیاز مخاطبان به برنامه‌های فرهنگی، ادبی و اجتماعی با رویکرد معارفی در قالب‌های هنری همچون نمایش و داستان می‌پردازد. ماموریت برنامه‌سازان این گروه طراحی، تولید و تامین برنامه با رویکرد تدوین، ترویج و نقد در حوزه‌های خانواده، اجتماع، فرهنگ، ادبیات، هنر و دفاع مقدس است.»

وی ادامه می‌دهد: «یکی از برنامه‌های شاخص گروه معارف و جامعه، برنامه خانه مهر با سابقه پخش ده‌ساله و موضوع خانواده است که خوشبختانه مخاطبان خاص خودش را دارد. بر همین اساس و با توجه به استقبال شنوندگان یک ساعت پس از پخش برنامه، فایل صوتی خانه مهر روی سایت رادیو معارف بارگزاری می‌شود که برای مخاطبان قابل دسترس است. آمار دانلود این برنامه نسبت به دیگر برنامه‌های رادیو معارف رقم بالایی است که این نشان از استقبال مخاطبان برنامه دارد.»

از تونه‌ای درباره نحوه انتخاب و گزینش کارشناسان برای حضور در برنامه و بخش‌های آن می‌پرسم که می‌گوید: «کارشناسان برنامه‌های گروه معارف و خانواده رادیو معارف بیشتر از استادان حوزه و دانشگاه با تخصص‌های دینی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی هستند. برنامه خانه مهر دارای بخش‌هایی نظیر مباحث کارشناسی، گزارش، نمایش، معرفی کتاب در حوزه خانواده، بخش‌های روایی و تلفن‌های مردمی است.»

به گفته مدیر گروه معارف و جامعه رادیو معارف، نقش مادران در تربیت دینی و معنوی خانواده، راهکارهای رسیدن به آرامش در فضای خانواده، الگوگیری زنان از حضرت خدیجه کبری(س)، برنامه‌ریزی اخلاقی در خانواده برای حفظ حیا و حجاب و تاثیر معنویت شب‌های قدر در معنویت زندگی و خانوادگی از موضوعات ماه ضیافت الهی برنامه خانه مهر است.

رقیه بقایی