چگونه بازیگر نمایش های رادیویی شویم؟

برنامه «ما بازیگریم» رادیو جوان در جشنواره ای‌بی‌یو (ABU) صاحب مقام شده است. برای تهیه گزارش از این برنامه به استودیوی شماره یک، ساختمان شهدای رادیو می‌رویم.

پیری، سردبیر و تهیه‌کننده، میرهادی مظلومی یکی از کارشناسان برنامه درباره کار و اجرا در حال صحبت هستند. وقتی یکی از شرکت‌کننده‌ها تست بازیگری می‌دهد، هادی ابوالفضلی موسیقی شادی را پخش می‌کند.

تلفیق سلیقه و هنر

هادی ابوالفضلی (صدابردار) بااشاره به این‌که برنامه‌ها باید صدابرداری خوبی داشته باشند، می‌گوید: اگر تلاش کار گروهی نباشد برنامه نمی‌تواند موفق باشد. این مهم در هر زمینه‌ای صدق می‌کند. معتقدم سلیقه و هنر باید با هم عجین گردد تا کار خوبی تولید شود.

ابوالفضلی ادامه می‌دهد: برنامه ما بازیگریم به علت حضور شرکت‌کننده‌ها و مخاطب نسبت به دیگر برنامه‌های رادیویی سخت‌تر به نظر می‌رسد، چون شرکت‌کنندگان، فضای کار رادیو را نمی‌شناسند.

از ابوالفضلی می‌پرسم وقتی شنیدید برنامه در ای‌بی‌یو مقام به دست آورده چه حس و حالی داشته است، می‌گوید: خیلی خوشحال شدم، آثاری از آسیا و اقیانوسیه در این جشنواره حضور داشت، اما انتخاب ما بازیگریم از ایران و رادیو جوان باعث سرافرازی تیم سازنده برنامه شد که جا دارد همین جا به همه اعضای گروه تبریک بگویم.

درهای رادیو باز است

عباس پیری می‌گوید: این اثر یک سال و نیم است از این شبکه رادیویی پخش می‌شود.

من همواره کارم را خیلی جدی می‌گیرم. برنامه پنج دقیقه‌ای یا طولانی‌تر و روتین برایم فرقی نمی‌کند، چون برایش وقت می‌گذارم. خدا را شکر می‌کنم که در بخش تعاملی جشنواره، برنامه اول شدو رتبه آورد.

پیری درخصوص محتوای برنامه ادامه می‌دهد: این برنامه درواقع یک مسابقه است؛ یک مسابقه تست بازیگری بین هنرجویان و دانشجویانی که برای بازیگری می‌آیند و تست می‌دهند. این برنامه سه داور و کارشناس دارد؛ میرطاهر مظلومی، فریبا متخصص و مریم کاویانی. شرکت‌کنندگان در حضور این بازیگران و داوران تست بازیگری رادیویی می‌دهند.

او تصریح می‌کند: برنامه از مراحل مختلفی تشکیل شده است و شرکت کنندگان باید آن مراحل را بگذرانند و از میان این دوستان یک نفر به‌عنوان منتخب به مرحله بعدی راه می‌یابد و تمام کسانی که به مرحله بعدی می‌روند در یک روز جمع می‌شوند و مسابقه می‌دهند و چند نفر از این دوستان در آینده به صورت تیم، نمایشی اجرا می‌کنند. ما بازیگریم در حال حاضر پنجشنبه‌ها ساعت 14 و 30 دقیقه پخش می‌شود.

پیری درخصوص برنامه‌ای که برای ای‌بی‌یو تهیه شده بود، می‌گوید: در آن برنامه آقای بهزاد فراهانی، سرکار خانم ماهداد توکل از تهیه‌کنندگان خوب اداره کل نمایش و سرکار خانم پوران درخشنده کارگردان سینما، آقای صدرالدین شجره و حسین محکام از نویسندگان به‌عنوان داور در برنامه حضور داشتند و برنامه را ارزیابی کردند.

وقتی از پیری می‌پرسم علاقه‌مندان به چه صورت می‌توانند در برنامه حضور پیدا کنند، می‌گوید: شرکت‌کنندگان می‌توانند از طریق سایت برنامه، بیوگرافی خود را برای ما بفرستند. ما همه علاقه‌مندان را به برنامه دعوت می‌کنیم. ان‌شاء‌الله از بین علاقه‌مندان، صداهای خوب و بازیگرهای خوب کشف بشود و رادیو جوان افتخار داشته باشد که بتواند دوستان جوان را به هنر ایران معرفی کند.

پیری، هدف از تهیه این برنامه را استعداد یابی می‌داند و می‌گوید: ما فقط استعداد‌یابی کرده و آنها را به گروه‌های برنامه‌ساز معرفی می‌کنیم. حتی تست شرکت‌کنندگان را به مدیر رادیو جوان ارسال می‌کنیم. ایشان کارها را می‌شنوند و اگر کسی صدایش مناسب شبکه جوان باشد قطعا از او دعوت خواهد شد. کسانی که فکر می‌کنند درهای رادیو بسته است و امکان ورود ندارند باید بدانند در‌های رادیو باز است و می‌توانند بیایند و در این آزمون شرکت کنند.

بچه‌های جوان گل زدند

مدیر رادیو جوان برای ارزیابی برنامه، در استودیو حضور می‌یابد. وقتی از مهندس بهنام احمد‌پور، مدیر رادیو جوان می‌پرسم چطور شد رادیو جوان توانست برنده شود در پاسخم می‌گوید: بحث برنده شدن رادیو جوان مطرح نیست. به نظر رادیو‌ی جمهوری اسلامی ایران برنده شد و آن چیزی که اتفاق افتاد، نتیجه تجربیات و زحمات انباشته‌ای بود که در رادیو طی سالیان متوالی گرد آمده بود.

بچه‌های رادیو جوان به بزرگ‌ترهایشان نگاه کردند و توانستند برنامه‌هایی بسازند که آنجا مورد توجه قرار بگیرد. این ظرفیتی است که در تمام شبکه‌های رادیویی ما وجود دارد. فکر می‌کنم اگر ما رادیو را به یک تیم تشبیه کنیم، بچه‌های شبکه جوان فقط گلش را زدند. بقیه دوستانمان در شبکه‌های دیگر کمک و میدان رقابت را برای بچه‌های شبکه جوان فراهم کردند.

مدیر رادیو جوان ادامه می‌دهد: با این انگیزه‌ای که ما به دست آوردیم قطعا برنامه‌سازان را بیشتر حمایت می‌کنیم. وقتی احساس کردیم می‌توانیم در میدان‌های بین‌المللی هم موفق باشیم، بیشتر تلاش کردیم. برنامه‌های روتین رادیو این ظرفیت را دارد که در جاهای دیگر مطرح شود. فکر می‌کنم کم‌لطفی باشد اگر نخواهیم خیلی جدی دنبال این‌که ایران را بیش از گذشته معرفی کنیم، نرویم و آن را در عرصه‌های بین‌المللی مطرح نکنیم. فکر کنم همه شبکه‌های رادیویی چنین حسی دارند.

اجرایی برای مخاطب

نسیم رفیعی، گوینده فعلی برنامه «ما بازیگریم» ـ که به مدت یک سال است با برنامه همکاری می‌کند ـ می‌گوید: معمولا دغدغه‌های زندگی را پشت در استودیو می‌گذارم و آنقدر عاشق کارم هستم که پشت میکروفن غیر از مخاطب به هیچ چیز دیگر فکر نمی‌کنم.

او درخصوص لحن و بیانش در این برنامه مسابقه محور می‌گوید: با لحن دوستانه برنامه را اجرا می‌کنم. البته اجرای بخش‌های مختلف برنامه با هم فرق می‌کند. ارتباط با علاقه‌مندان به حرفه بازیگری مهم است، چون سعی می‌کنم بیشتر به آنها روحیه بدهم تا بدون استرس بتوانند برنامه را اجرا کنند.

امید به تکرار این موفقیت

وحید رونقی، اولین گوینده برنامه ما بازیگریم که به دلیل اجرای خوبش توانست مقام برتر را در مسابقات ای‌بی‌یو از آن خود کند، با ابراز خوشحالی از این موفقیت می‌گوید: امیدوارم این موفقیت در سال‌های بعد هم تکرار شود. این قیاس و سنجش با برنامه‌های حوزه آسیا و اقیانوسیه صورت گرفته که باعث افتخار و آبرو برای رادیوست.

رونقی که شش ماه گوینده این برنامه بوده وپس از آن از رادیو جوان به رادیو تهران کوچ کرده و گویندگی «مسابقه 100 درصد» و دو برنامه «تهران در شب» شنبه شب‌ها و چهارشنبه شب‌ها را به عهده دارد، می‌گوید: البته قبل از ای‌بی‌یو، ما بازیگریم در جشنواره دوازدهم رادیو در بخش بین‌الملل رتبه به دست آورده بود.

او درخصوص لحن و بیان در این برنامه می‌گوید: دو ماجرا بخوبی در ما بازیگریم رعایت شده است. یکی بعد حرفه‌ای که ما از کارشناسان عرصه بازیگری برای تست و مسابقه بازیگری شرکت‌کنندگان کمک می‌گیریم و نظرات تخصصی آنها مطرح شود و دوم این‌که بعد تفریحی برنامه که برنامه تخصصی و حرفه‌ای نشود که مخاطب عام را پس بزند و آنقدر نیز عامیانه نشود که بعد حرفه‌ای آن زیر سوال برود. من به‌عنوان گوینده سعی می‌کردم نظرات کارشناسی مطلق توسط کارشناسان ارائه شود و وارد این حوزه تخصصی نمی‌شدم و اگر نظری داشتم ورود پیدا نمی‌کردم و فقط اجرای ریتم برنامه را به عهده داشتم و سعی می‌کردم برای مخاطب خود، تصویری از شرکت‌کنندگان داخل استودیو و حال و هوای مسابقه ارائه کنم.

گوهر کمیاب در رادیو

خیلی دوست داشتم با نویسنده برنامه ما بازیگریم هم گفت‌وگویی داشته باشم.

رونقی می‌گوید: خانم عبداللهی برای ادامه تحصیل در خارج از ایران به سر می‌برد. از طریق اینترنت و رایانه با او صحبت می‌‌کنم.

پروانه عبداللهی، نویسنده برنامه ما بازیگریم، کسی که از سال 82 در رادیو جوان نویسندگی برنامه‌های مختلفی را آغاز کرده است، می‌گوید: نوشتن برای یک مسابقه به خودی خود یکسری ویژگی‌هایی دارد که به‌هیچ‌وجه با دیگر برنامه‌ها قابل قیاس نیست (صرف‌نظر از سخت یا آسان بودن آن) ولی برنامه ما بازیگریم از یکسری آیتم‌هایی تشکیل شده که قرار بود ضمن حفظ جنبه سرگرمی یک مسابقه، استعداد آدم‌های علاقه‌مند به بازیگری را بسنجد و با حضور داورانی که هرکدام خودشان از استادان این کار هستند کار سخت‌تر می‌شود، همه اینها به اضافه این‌که برنامه، بازیگر یاب رادیویی است؛ یعنی مدنظر داشتن شنونده‌ای که باید از این فضا، هم لذت ببرد، هم منتظر قسمت بعدی و احتمالا فینال باشد تا ببیند کی برنده می‌شود؛ ولی همه اینها دلیل بر سخت بودنش نیست.

کشف استعدادهای نو

وقتی برنامه تمام می‌شود خودم را به پشت اتاقک شیشه‌ای استودیو جایی که شرکت‌کننده‌ها و داوران حضور دارند می‌رسانم. متوجه می‌شوم تعدادی از علاقه‌مندان به حرفه بازیگری دور داوران جمع شده‌اند و اشکالات صدای خود را می‌پرسند.

میرطاهر مظلومی از داوران برنامه می‌گوید: شرکت‌کننده‌هایی که با زدن پیامک علاقه خود را برای شرکت در برنامه اعلام کرده‌اند، از سوی کارشناسان روابط عمومی رادیو جوان زمینه حضورشان در مسابقه فراهم می‌شود.

این برنامه، هم برای ما داورها و هم برای مخاطبان که علاقه‌مند به حرفه بازیگری در رادیو هستند، پر از تجربه است. مهم این است که ساعتی را با عزیزان در حال یاد گرفتن مطلب می‌گذرانیم. این برنامه استعدادها را شناسایی می‌کند و به نوعی تحقیقات میدانی است. مطمئنم کسانی که در این گروه انتخاب می‌شوند، می‌توانند آینده درخشانی داشته باشند. ما هم براساس تجربه و شناختی که از دنیای صدا داریم، صدای این علاقه‌مندان را بررسی می‌کنیم. متن‌هایی که به دوستان برای تست بازیگری و اجرا داده می‌شود، روی تک‌تک آنها فکر شده است. ما نکته‌هایی را دنبال می‌کنیم. امیدوارم ریاست شبکه هم در جهت استفاده از صداهای نو و خوب از این عزیزان استفاده کنند و این برنامه به شهرها و جاهای مختلف سفر کند.

برد و باخت معنایی ندارد

دانیال رضایی، از شرکت‌کننده‌هایی که به مرحله نهایی راه پیدا کرده است، می‌گوید: برنامه را گوش می‌دادم، ولی چون در تئاتر هم فعالیت دارم از سوی یکی از دوستان متوجه شدم در برنامه تست می‌گیرند. من هم علاقه‌مند شدم در برنامه شرکت کنم و فریبا متخصص و میرطاهر مظلومی صدای من را از نزدیک بشنوند و آن را بررسی کنند که آیا به درد بازیگری می‌خورم یا خیر؟

رضایی می‌گوید: مسابقه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است.در مرحله اول باید بیوگرافی از خود و زندگی‌ام ارائه می‌کردم. در مرحله بعدی باید تست بازیگری بدهم.

او معتقد است در این مسابقه برد و باخت معنایی ندارد، بلکه بیشتر با لحن و بیان خودت آشنا می‌شوی و می‌فهمی آیا صدایت مناسب است یا خیر؟

غزاله باران/ قاب کوچک