در عید تند تند کارتن ببینید

این برنامه که پخش خود را از سال 89 آغاز کرد، در حال حاضر به یکی از مجموعه‌های پر بیننده گروه کودک و نوجوان شبکه 5 سیما تبدیل شده است.

این مجموعه در حقیقت برنامه‌ای ترکیبی است که دو بخش پلاتوهای نمایشی و پخش کارتن را شامل می‌شود و در ایام نوروز با تغییرات محتوایی و ساختاری، تقدیم بینندگان شبکه تهران خواهد شد.

برای آگاهی از کم و کیف تولید این مجموعه 13 قسمتی با عوامل تن تن کارتن گفت‌وگویی انجام شده است که در ادامه می‌خوانید.

مجموعه عروسکی تن تن کارتن پس از گذشت یک‌سال تاکنون توسط گروه‌های مختلف برنامه‌سازی تهیه شده است؛ افرادی که همگی تجربه کافی در ساخت برنامه‌های ژانر کودک و خردسال داشتند و همین مساله باعث شده این برنامه همچنان رویکرد اصلی خود را حفظ کند و با وجود تغییرات متعدد، همچنان ساعات خوشی را برای کودکان فراهم آورد.

فاطمه شیرازی‌مقدم (تهیه‌کننده) درخصوص رویکرد عیدانه تن تن این برنامه معتقد است: از وقتی بنده تهیه تن تن کارتن را عهده دار شدم، این برنامه در دکور مجازی و به‌صورت کروماکی تولید شده است؛ اما ویژه برنامه عید را در دکوری حجمی تصویربرداری می‌کنیم که در شورای دکور شبکه تهران نیز تایید شده است. در حقیقت استودیو را در فضایی شاد و خوب تعبیه کردیم که مناسب با حال و هوای نوروزی است.

وی که از سال 85 فعالیت خود را در ژانر کودک آغاز کرده، سابقه همکاری با برنامه رنگین کمان را نیز دارد و برای نخستین بار باکس برنامه خردسال شبکه 5، شامل کارتن‌های خارجی را به عنوان پلی‌بک‌هایی آماده کرده است.

شیرازی مقدم توفیق این برنامه در ایام نوروز را حاصل تلاش مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه 5 (خانم سمیعی) می‌داند و می‌گوید: پلی بک‌های ویژه عید دارای ریتمی شاد است و از کارتن‌هایی همچون پلنگ صورتی، گوفی، تام و جری و... استفاده شده که مخاطب بزرگسال را هم جذب می‌کند.

وی همچنین پیام‌های ترافیکی، رفتارهای اجتماعی ساده و احترام به بزرگ ترها را از جمله ویژگی‌های مهم در متن‌های نوروزی تن تن کارتن معرفی و اضافه می‌کند: این برنامه در هر پلاتو نکته‌های ظریف ترافیکی در حوزه کلانشهر تهران را آموزش می‌دهد. در این ارتباط کاوه یارنقی ـ که نقش پلیس راهنمایی و رانندگی را دارد ـ به بیان یکسری نکات کوچک ترافیکی برای عروسک تن تن و بچه‌ها می‌پردازد.

تهیه‌کننده تن تن کارتن ادامه می‌دهد: تلاش ما بر این است که نوع رنگ آمیزی و پوشش لباس مجری و عروسک، کودکان را تحت‌تاثیر قرار ‌دهد تا مسائل آموزشی را بهتر و بیشتر دنبال کنند. متن‌های ویژه نوروز نیز براساس روزهای مختلف سال نو آماده می‌شود و در هر یک برخی مباحث آموزشی خیلی سبک و قابل فهم گنجانده شده که موضوعاتی چون آداب مهمانی رفتن، پذیرایی، دید و بازدید و احترام به بزرگ‌ترها را شامل می‌شود و همچنین به آداب مرسوم این ایام پرداخته شده است.

تن تن، کره اسبی شیطان و بازیگوش است که در تقابل با مجری برنامه (خاله مهتاب) نکاتی آموزشی را به بچه‌ها گوشزد می‌کند.

علی باقرلی (گوینده صدای تن تن) از جمله مدیران دوبلاژ کارهای نمایشی ژانر کودک است.

وی با اشاره به شخصیت این عروسک درخصوص صداسازی برای تن تن می‌گوید: معمولا در حرفه دوبله از روی صدا و چهره کاراکترها صداسازی می‌شود. در مورد عروسک تن تن نیز حالت چشم‌ها، لب و دهان و ویژگی‌های شخصیتی کمک کرد تا به صدای فعلی برسم.

وی ادامه می‌دهد: این عروسک یک نوع معصومیت کودکانه دارد. از طرفی گاه از کنترل خارج می‌شود و به شیطنت می‌پردازد. در حوزه صداسازی نیز این معصومیت با گذشت زمان پررنگ‌تر شد. هر چند با توجه به بده بستان‌هایی که با خانم رضایی دارم، در بخش‌هایی بداهه‌پردازی می‌کنم یا با مزه‌پرانی و تکیه کلام‌های خاصی سعی در جذاب‌تر شدن شخصیت عروسک دارم.

باقرلی روان‌شناسی کودک را در نوع ادبیات به‌کار رفته توسط عروسک تن تن دخیل می‌داند و می‌افزاید: در صدای این عروسک باید نوعی خلوص و سادگی احساس شود تا با بچه‌ها بخوبی ارتباط برقرار کند. در ضمن به‌دلیل تغییر مداوم صدای این عروسک توسط دوبلورهای مختلف، آن‌طور که باید با بچه‌ها ارتباط برقرار نشده، اما در این مدت که بنده به‌صورت ثابت جای تن تن حرف زده‌ام، این ارتباط تقویت شده است.

محمدرضا تقی‌پور از جمله عروسک‌گردانان تئاتر است که طراحی و ساخت عروسک و دکور نمایش‌های مختلف ژانر کودک را نیز به عهده ‌دارد. وی از آغاز مجموعه تن تن کارتن با این برنامه همراه بوده و عروسک‌گردانی کرده است.

تقی‌پور درخصوص تفاوت این کار با دیگر نمایش‌های عروسکی می‌گوید: تمام نمایش‌های عروسکی قطعا تفاوت‌هایی با هم دارند. در این مجموعه سعی کردم با توجه به استعدادی که خود عروسک دارد، حرکت‌هایی را برای او در نظر گیرم. تن‌تن یک کره اسب است و شیطنت‌های خاص خودش را دارد. نوع نگاه این عروسک و کنجکاوی‌های زیادش و گاهی برانداز کردن آدم‌ها در بسیاری از سکانس‌ها دیده می‌شود. گاهی برای این‌که خودش را لوس کند، به پارتنرها نزدیک می‌شود یا هنگام شادی کردن، گردنش به یک سمت کج می‌شود و این نکته‌های ظریف مشخصه‌هایی است که صرفا مال این عروسک است.

وی ادامه می‌دهد: معمولا قبل از برداشت‌ها یک دور روخوانی داریم و مجری ـ بازیگر برنامه و گوینده عروسک تمرین می‌کنند و بنده فقط شنونده هستم تا حدود کار را سنجیده و در زمان برداشت‌ها با آمادگی ذهنی که پیدا می‌کنم، با کسر ثانیه‌ای حرکت را انجام دهم و حرکت فک و بدن عروسک را به نمایش بگذارم.

تقی‌پور همچنین درخصوص مشکلات موجود در استفاده از دکور کروماکی توضیحاتی می‌دهد: دکور کروماکی برخی مشکلات فنی خاص دارد، چراکه خیلی نمی‌تواند آزادی عمل حضور در دکور حجمی را در اختیار عروسک‌گردان قرار دهد. بازی با عروسک تن تن گاهی حرکت‌های تند و سریعی می‌طلبد که در دکور کروماکی به‌دلیل تطابق حرکت‌ها با تصاویری که بعدها پشت سر ما قرار می‌گیرد، مجبور هستم از شدت و سرعت تکان‌های عروسک و حرکات آزادانه او کم کنم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در ویژه برنامه عید، تغییراتی را در تحرک تن تن شاهد هستیم یا خیر، می‌گوید: این چنین نیست که به‌دلیل عید حرکت خاصی را در جریان تحرک عروسک اضافه کنیم، اما حال و هوای عید در روند قصه و جریان داستان، تاثیر گذار است. تن تن جا افتاده است. او مشخصات درونی خودش را می‌طلبد و این حرکت‌ها به نسبت موضوعاتی که پیش می‌آید، تغییراتی خواهد کرد.

مهتاب رضایی در این مجموعه عروسکی نقش خاله مهتاب را دارد و کنار تن تن، پلاتوهای برنامه را اجرا می‌کند.

رضایی فعالیت حرفه‌ای خود را در ژانر کودک از مرکز گیلان آغاز کرده (74) و در آثاری چون تله‌فیلم گرداب حوادث، مدرسه الف ب، تله‌تئاتری به کارگردانی علی مهام و برنامه رنگین‌کمان حضور داشته است.

وی از حضورش در برنامه تن تن کارتن به عنوان یک تجربه مستقل در ژانر کودک یاد می‌کند و می‌گوید: به دعوت آقای زارعان و خانم سمیعی از برنامه رنگین‌کمان وارد تن تن کارتن شدم. باوجود علاقه‌ای که به حضور در رنگین کمان داشتم، احساس خوشایند تجربه‌ای مستقل را در تن تن کارتن بیشتر لمس کردم.

رضایی ارتباط دوسویه با مخاطب کودک را رمز موفقیت مجری چنین برنامه‌هایی می‌داند و اضافه می‌کند: کسی که در ژانر کودک کار می‌کند، در وهله اول باید کودک را بشناسد و اطلاعات به‌روزی در این حوزه داشته باشد، چراکه برنامه‌سازی برای کودکان نسبت به دیگر گونه‌ها فنی‌تر و سخت‌تر است، چون کودکان بسیار حساسند و همه چیز را می‌فهمند و صداقت مجری را روی آنتن دریافت می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: وقتی با تن تن صحبت می‌کنم و ری اکشن‌های او را می‌بینم، متوجه می‌شوم بچه‌های درون خانه نیز این بده بستان‌ها را درک می‌کنند و کاملا احساس می‌کنم بچه‌ها در استودیو حضور دارند و نبود آنها برایم محسوس نیست. به هر حال وقتی در یک برنامه تولیدی فقط مجری و یک عروسک مقابل دوربین و در استودیویی خالی حضور دارند، طبیعتا این بالانس به هم می‌خورد و حضور مخاطب کمتر حس می‌شود و طبیعتا کفه ترازو به سمت مجری سنگین می‌شود اما باز هم می‌توان از طریق ری‌اکشن‌های بموقع عروسک گردان و صداپیشه، این کمبود را سازماندهی کرد.

مهتاب رضایی، خاله بودن در این برنامه را دوست دارد و به‌کارگیری این واژه را در فهم بهتر کودک از حال و هوای برنامه و ایجاد ارتباطی صمیمی با او موثر می‌داند.

وی معتقد است: وقتی با بچه‌ها همچون بزرگ‌ترها صحبت می‌کنیم، خسته و کسل می‌شوند، اما وقتی با زبان خودشان با آنها ارتباط می‌گیریم، احساس نزدیکی می‌کنند. به‌کارگیری واژه خاله نیز یکی از همین ویژگی‌های ارتباطی است. کودکان با خاله نزدیک‌تر هستند و این واژه براحتی در دهانشان جای می‌گیرد و هرچه این کاراکتر را از خاله بودن فاصله دهیم باز هم بچه به این سمت کشیده می‌شود.

وی در ادامه می‌گوید: ما برای برنامه عید، مهتاب را از کاراکتر خاله بودن عبور داده‌ایم. در این برنامه مهتاب یک دختر بسیار شیطان است که گاه اشتباه هم می‌کند و در برخی موارد تن تن تذکراتی به او می‌دهد. در این سری، مهتاب و تن تن به عنوان دو دوست مقابل دوربین ظاهر می‌شوند و عملا خاله‌ای وجود ندارد، اما آقای باقرلی معتقدند خاله مهتاب آنقدر قابل احترام است که گاه حتی نمی‌توان او را با اسم کوچک صدا کرد.

آزاده خواجه‌نصیری