افق بر مدار مطالبه‌گری

علیرضا فیروزی، تهیه‌کننده و مجری برنامه مدار درباره چگونگی مطرح شدن ایده اصلی این برنامه، می‌گوید: سال‌ها پیش تجربه بسیار خوبی در اجرای برنامه عصرانه شبکه افق داشتم؛ برنامه‌ای خبری که در زمان خودش نمونه درخشانی در صداوسیما بود و هر روز پخش می‌شد و به آخرین خبرها و روزنامه‌ها و بحث‌های فضای مجازی می‌پرداخت. در بحث‌های محتوایی تهیه گزارش، نویسندگی، هماهنگی مهمان و ... هم همکاری می‌کردم. تجربه حضورم در عصرانه خوب بود چون اکثر رسانه‌ها و دست‌کم فعالان این حوزه منتظر مشروح اخبار عصرانه بودند و برای‌شان روایت و نگاه ما از یک موضوع و اتفاق مهم بود. البته این برنامه، خبرخوانی نبود بلکه نحوه خوانش خبر و روایت بسیار مهم بود. دوست داشتم این اتفاق دوباره در این شبکه بیفتد، اضافه بر آن شبکه نیز نیاز به چنین برنامه‌ای داشت.

مطالبه‌گری مردمی در کنار پرسشگری از مسئولان
‌تهیه‌کننده برنامه مدار با اشاره به رسالت شبکه افق نیز می‌گوید: از محورهای اصلی برنامه مدار، روایت اقدامات مردمی در گوشه و کنار کشور توسط گروه‌های مختلف مردمی است که بیشتر قصد گره‌گشایی از همنوعان خود را دارند، چه در امور خیریه وچه درحوزه‌ مجموعه‌های مردم‌نهاد.اومی‌گوید:برای مثال این اقدامات مردمی سبب حل مشکل کم‌آبی و بی‌برقی یک شهر شد. در کنار آن برخی مخترعان همان مناطق با ابداعات خودراه حل‌هایی ارائه دادند.انجام عملیات امدادرسانی، فعالیت‌ها و‌ کمک‌های مردمی موضوعاتی است که تا به حال درفضای رسانه‌ملی امکان پرداختن به آنها وجود نداشت. ترکیب روایت اخبار و پیگیری مطالبات مردم در این برنامه و خوانش متفاوت اخبار از جمله مواردی است که در برنامه مدار به آن پرداخته می‌شود.وقتی خبری را صرفا می‌خوانیم، باوجود با این که ممکن است در بخش‌های خبری دیگر هم خوانده شود، ما علاوه‌براین به بازخوانی گزارش‌های متفاوت مطبوعات و خبرگزاری‌ها و نظرات کاربران  هم می‌پردازیم. در اصل پیوست و مداری ایجاد می‌کنیم تا همه رسانه‌ها به صورت همزمان با هم ورق خورده و به مخاطب ارائه شوند.
   
چرا مدار؟
او درباره چرایی انتخاب نام مدار برای این برنامه می‌افزاید: مردم‌مداری و روایت اخبار بر مدار مردم از محورهای اصلی ماست. اسم مدار بار معنایی دارد، یعنی نگاه مداری به فضای کل کشور. نگاه ما فقط معطوف به پایتخت و کلانشهرها نیست و روستاها، شهرها و بخش‌های مختلف حتی دهستان‌ها در مدار دیده می‌شوند. او درباره ویژگی‌های این برنامه نیز می‌افزاید: نظم و ریتم تند خبرخوانی از ویژگی‌های این برنامه است. همچنین با توجه به ابتکار بچه‌های ما در تحریریه، به موضوع شهروند-خبرنگار از اقصی‌نقاط کشور، توجه کرده‌ایم و مردم می‌توانند مسائل و مشکلات منطقه زندگی خود را برای ما بفرستند. ما پیگیری می‌کنیم و آنها هم راوی اتفاقات هستند. درهمین مدت ما تریبون چند بانوی کارآفرین هم بودیم که در خانه کارآفرینی می‌کنند و محصولات‌شان به کشورهای مختلف صادر می‌شود.او با اشاره به جوان بودن گروه تولید این برنامه نیز می‌گوید: جوانی گروه تولید ما باعث شده نگاهی جوان‌پسند به مسائل و مشکلات مردم داشته باشیم و الگوهای جوان را هم به‌خوبی معرفی‌کنیم.
   
بازخوردهای برنامه 
فیروزی درباره بازخوردهای برنامه نیز می‌گوید: خدا را شکر بازخوردهایی که بر اساس کمک‌ها و مشارکت‌های مردمی گرفتیم تا الان توانسته مورد استقبال مخاطبان قرار گیرد. برای مثال اگر می‌خواهیم در مورد معضل برق صحبت کنیم، گروهی از مردم را مثال می‌زنیم که با پنل‌های خورشیدی و هزینه‌های شخصی این پنل‌ها را خریده و سبب بی‌نیازی کشاورزان منطقه از برق دولتی شده‌اند یا درباره موضوع کم آبی در برخی محله‌های تهران گروه‌ها و کانال‌هایی راه افتاده و اهالی یک محله مصرف آب را مدیریت کردند. او با بیان نگاه پررنگ به مردم در برنامه مدار، ادامه می‌دهد: مردم ما همیشه در همه سختی‌ها پشت هم و پشت دولت و دستگاه اجرا بودند و هر جا اگر اتفاق بدی رخ داده و بحرانی بوده، وقتی مردم پای کار آمده‌اند حل شده است و ما به این جهت نگاه مردمی را در برنامه پررنگ می‌کنیم.
ما در آغاز راه هستیم و قطعا کارمان بدون نقص نیست. باید برای بهتر شدن و نزدیک‌تر شدن به مردم روز به روز تلاش کنیم. مخاطبان می‌توانند از طریق راه‌های ارتباطی در قسمت پیامک با ما ارتباط داشته باشند. فیروزی با بیان این‌که ما راوی تلاش‌ها و اقدامات امید‌بخش مردم هستیم و مطالباتشان را از طریق همین شهروند‌-خبرنگارها بیان می‌کنیم، افزود: در کنار حضور کارشناسان و مسئولان در برنامه، به مطالبه‌گری از سمت مردم نیز توجه داریم.
   
تفاوت‌های مدار با برنامه‌های مشابه
این مجری درباره تفاوت مدار با سایر برنامه‌های خبری تلویزیون نیز می‌افزاید: مهم‌ترین تفاوت برنامه ما حضور همین مردم است که با روایت‌های‌شان به ما کمک می‌کنند. او درباره نحوه انتخاب خبرها نیز می‌گوید: خبرهایی که انتخاب می‌شوند، اخباری هستند که بیشتر با زندگی روزمره مردم مرتبط‌اند و نگاه امیدبخش و امیدآفرین را در همان فضا تقویت می‌کنند. همچنین با توجه به این‌که مجری‌های برنامه خودشان روزنامه‌نگار و خبرنگار هم هستند، یک تحلیل کوتاه و به قولی خوانش متفاوت را از هر خبری ارائه می‌کنند. ما گروه بزرگی متشکل از جوان‌های خوش‌ذوق و خبرنگاران داریم که مدام مشغول رصد اخبار هستند و گروه سنی‌شان معمولا بین ۲۵ تا ۳۰ سال یا حتی کمتر است. خبرنگاران ما از دوران کودکی و دانش‌آموزی کار خبرنگاری و رسانه‌ای کرده‌اند و الان اعضای تحریریه ما هستند.
فیروزی درباره مجری‌های این برنامه نیز می‌افزاید: مجری‌های ما مجری -مؤلف یا مجری‌-کارشناس هستند. یعنی واقعا مجری ساده نیستند که ما یک متنی به آنها بدهیم تا از روی آن بخوانند بلکه بعد از انتخاب خبرها با کارشناسان مربوطه مشورت و ابعاد مختلف آنها را بررسی می‌کنند یا در برخی شرایط از کارشناسان برای حضور در برنامه دعوت می‌کنیم. معتقدم اکثر نمونه‌های موفق در فضای صداوسیما همین است که مجری‌-مؤلف‌ها عموما موفق‌تر هستند. یعنی جایی که یک نفر به عنوان مجری و مؤلف هم کار تهیه‌کنندگی و فضای محتوایی برنامه و هم اجرا را به عهده دارد، بهتر است‌. من سابقه اجرا در برنامه‌های مختلف مثل شبکه سه و شبکه افق را دارم و الان این تفاوت را احساس می‌کنم. این اتفاق تجربه بسیار خوبی برای من بوده اما قطعا زحمات یک گروه جوان و تلاشگر که در بخش محتوا کار می‌کنند هم باعث شده که به عنوان تهیه‌کننده خیالم راحت باشد.
   
برنامه‌ای با مشارکت نسل Z
محمدامین جهانی، سردبیر برنامه مدار درباره این برنامه می‌گوید: مسائل، معضلات و مشکلاتی در کشور وجود دارد که عده‌ای از مردم در مناطق مختلف را وادار کرده دست به‌کار شوند و در آن حیطه اقدام یا اختراعی داشته باشند. این افراد به‌اصطلاح به میدان آمدند و در شرایطی که هیچ‌کس از فعالیت‌های‌شان خبر نداشت، برنامه‌فعالیت خود را با ما درمیان گذاشتند. ما در برنامه مدار در کنار معضلاتی که به آنها اشاره می‌کنیم به اینها از زاویه دید خودمان نگاه کردیم. 
او می‌افزاید: برای مثال مردم یک روستا پنل خورشیدی نصب کردند. ما از این زاویه به موضوع نگاه کردیم الان که معضل برق و ناترازی انرژی داریم، مردم خودشان دست به کار شدند. یعنی نمونه فعالیت مردمی در شرایط بحران را دیدیم. در اصل این اقدام در کنار معضل اصلی مطرح می‌شود و اینجا هم کار مردم نمود پیدا می‌کند.
جهانی با اشاره به جوان بودن گروه تهیه و تولید این برنامه ادامه می‌دهد: برنامه مدار از یک گروه جوان تشکیل شده است. یک گروه چابک برنامه را اجرا و روی آنتن می‌بر‌د. اغلب اعضای این گروه دهه هشتادی و هفتادی هستند؛ یعنی میانگین سنی‌شان حدودا ۲۵ سال است. جوان‌های برنامه ما نسل Z هستند و ایده‌های خوبی دارند.
سردبیر برنامه مدار ادامه می‌دهد: بچه‌های گروه تولید در لحظه مشکلات کشور را رصد کرده و اقدامات مهم و‌ مثبتی که توسط مردم رقم خورده را پیدا می‌کنند. در حقیقت بعد از یک هفته از اجرای برنامه، یک شبکه در کشور شکل گرفته که مردم توسط آن اقداماتی که انجام دادند را به ما معرفی می‌کنند. در ادامه برای حل مشکلات‌مان نمونه مثبت و الگوی مردمی ارائه می‌دهیم. مردم و خبرنگاران نقاط مختلف کشور با ما همراه شدند و مشارکت مردم در برنامه بالا‌ست؛ برای مثال فردی در یک شهر ضمن تماس با ما می‌گوید در منطقه بشاگرد این اتفاق مثبت توسط مردم منطقه رقم خورده است. در کل اساس و پایه این برنامه مردم هستند، ما محدودیتی برای رسته‌هایی که در برنامه به آنها می‌پردازیم، نداریم. از مواردی که در برنامه مطرح می‌کنیم، بازخوردهای بسیاری از مردم و‌ مخاطبان برنامه می‌گیریم؛ یعنی مردم ایده می‌گیرند و به سمت آن اقدام می‌روند. عده‌ای می‌گویند ما این کار را انجام دادیم ولی هیچ‌کس خبر ندارد. آنها به ما اطلاع می‌دهند و می‌گویند چقدر خوب است که چنین برنامه‌ای تولید می‌شود تا بتوانیم اقدامات‌مان را معرفی‌کنیم.
او ادامه می‌دهد: معنای شعار برنامه (اینجا همه در مدار مردم است) این است که در مدار، موضوعات را مردم مشخص می‌کنند. او با اشاره به بحران آب تهران می‌گوید: یک جوان نخبه در اصفهان دستگاه تصفیه فاضلاب اختراع کرده که با بقیه متفاوت است یا یکی از پرونده‌های اخیر ما آلودگی هوا بود. جوانی از کردستان پیدا کردیم و با او ارتباط تصویری گرفتیم. او برای حل معضل آلودگی طرح و ایده داشت و دستگاهی ساخته بود. یعنی مردم این موضوعات را برای ما مشخص می‌کردند. او ادامه می‌دهد: در مسأله حکمرانی، مردم به میدان آمده و به معضلات و مشکلات ورود می‌کنند. خیلی از اینها را هیچ‌کس خبر ندارد و وظیفه ما به عنوان رسانه این است که به موارد ضریب داده، در کنار آن مشکلات را بررسی ‌کنیم. یعنی ما در برنامه برای حل مشکلات مطالبه‌گری داریم اما در کنار آن اقدامات مردم را به عنوان یک الگوی مهم برای حل مشکلات کشور مطرح می‌کنیم.
سردبیر مدار درباره اجرایی شدن اختراع‌های جوانان برنامه نیز می‌افزاید: در همین مدت کمی که از پخش برنامه می‌گذرد، دیدیم که مسئولان برای اجرایی کردن ایده‌های مردم در عرصه ملی به سمت ما آمدند و امیدوارم در آینده نزدیک، اتفاقات خوبی توسط این برنامه رخ دهد.