برشی از ظلم به سیاهپوستانی در کلبه عمو تام

رمان کلبه عمو تام یکی از این کتاب‌هاست که رهبر انقلاب در دیدار اقشار مختلف بانوان با اشاره به سوء‌استفاده نظام سرمایه‌داری غرب از زنان و سیاهپوستان برای به‌کارگیری نیروی کار ارزان‌قیمت به این کتاب هم اشاره داشتند.این اثر برپایه آنچه که در واقعیت اتفاق افتاده و نویسنده آن را به چشم دیده، نوشته شده است. آبراهام لینکلن درباره این رمان گفته بود که یکی از دلایل جنگ‌های داخلی آمریکا بر سر آزادی بردگان انتشار رمان کلبه عمو تام بود.هرچند رسانه و تاریخ لینکلن را رئیس‌جمهوری سند زده است که فرمان لغو بردگی را امضا کرد اما هدف اصلی او از این کار حفظ تمامیت ارضی آن روز آمریکا بود. وی در تعهد به این هدف چنان پایبند بود که در متنی منسوب به او آمده اگر مجبور شود برای این هدف، برده‌داری را تداوم دهد این کار را می‌کند، اگر مجبور شود آن را لغو کند باز هم این کار را خواهد کرد و اگر مجبور شود تحت شرایطی تن به لغو داده و تحت شرایطی هم تن به تداومش دهد باز هم این کار را خواهد کرد! بر این اساس هدف اصلی لینکلن حفظ یکپارچگی آمریکا بود نه نگرانی‌های انسانی برای انسان‌هایی که به زور از آفریقا ربوده می‌شدند تا در بازارهای آمریکا  به عنوان برده فروخته ‌شوند.
در میانه چنین شرایط ملتهب اجتماعی و سیاسی است که کلبه عمو تام منتشر می‌شود. هریت بیچر استو، نویسنده کلبه عمو تام یک زن با گرایش‌های قوی مذهبی و مسیحی است. گرایش‌های نویسنده را می‌توان در تصویر کردن شخصیت اول رمان به روشنی مشاهده کرد. عمو تام شخصیت اصلی داستان، یک برده رنج‌کشیده سالمند مسیحی و مطیع و آرام و صادق است. اتفاقاتی که در طول داستان برای او می‌افتد شبیه باورهای مسیحیان درباره اتفاقاتی است که برای مسیح رخ می‌دهد. حدود ۱۰ ماه طول کشید تا هریت بیچر کل داستان خود را در قالب پاورقی روایت کند. تقریبا همزمان با انتشار آخرین قسمت پاورقی کلبه عمو تام کل داستان در قالب یک کتاب هم منتشر شد. در کمتر از یک‌سال این رمان ۳۰۰ هزار نسخه فروخت. استقبال از این کتاب در قرن نوزدهم به حدی بالا بود که بعد از کتاب مقدس، عنوان پرفروش‌ترین کتاب این قرن را از آن خود کند. کلبه عمو تام منشأ اقتباس‌ برای هنرهای نمایشی و سینمایی هم بودو به نوعی امنیت مالی برای استو به ارمغان آورد. همین هم باعث شد که او بتواند تمام وقت بنویسد. او چند اثر ضدبرده‌داری دیگر هم منتشر کرد اما هیچ‌کدام نتوانستند موفقیت کلبه عمو تام را تکرار کنند. خانم نویسنده در یازدهم تیرماه ۱۲۷۵ هجری شمسی درگذشت. حالا در آمریکا گرچه برده‌داری به مفهوم قدیمی‌اش منسوخ شده اما شاهد نوع تازه‌ای از برده‌داری هستیم و همچنان سیاهپوستان و رنگین‌پوستان از طبقات فرودست اجتماعی هستند و از تبعیض‌های نژادی گوناگون رنج می‌برند. تبعیض‌هایی که حتی در مرگ‌و‌میرهای کرونایی هم خودش را نشان داد و آمار مرگ‌و‌میر رنگین‌پوستان در آمریکا تفاوت معناداری با آمار مرگ‌و‌میر سفیدپوستان داشت تا نشان بدهد برده‌داری در آمریکا منقرض نشده، بلکه و فقط نوعش تغییر کرده است!

منبع: ضمیمه چاردیواری روزنامه جام‌جم