چرا دچار سرگیجه می شویم؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از دیلی میل، میلیون ها نفر در سراسر جهان هنگامی که از خواب برمی خیزند و یا اینکه ناگهان از جای خود برمی خیزند دچار سرگیجه های خفیف تا شدید می شوند. آنها حتی نمی توانند کارهای خود را به درستی انجام بدهند. مثلا گاهی اوقات سرگیجه آنها چنان شدید می شود که نمی توانند پشت فرما بنشینند.

سرگیجه احساسی چیزی مثل داشتن احساس ناپایدار روی پاها است.

یک پزشک در یادداشت های شخصی خود نوشته که در وبلاگ خود از مراجعانم پرسیدم که آیا سرگیجه دارند؟ و آیا برای درمان آن کاری انجام داده اند؟

یکی از مراجعان گفت که هفت سال است به این عارضه دچار شده و با وجود مراجعه به متخصصان مختلف از فیزیوتراپ گرفته تا متخصص مغز و اعصاب هنوز نتیجه ای نگرفته است.

تشخیص ها برای سرگیجه نزد پزشکان مختلف متفاوت است. یکی از میگرن خبر می دهد و دیگری از مشکل در گوش. در این مواقع حتی اسکن MRI هم تجویز می شود و در نهایت هیچ نتیجه ای وجود ندارد.

اما مشکلات سرگیجه در بسیاری از مردمان جهان بدون هیچ دلیل مشخصی ادامه دارد. افرادی که با سرگیجه های شدید روبرو هستند خوب می دانند احساس اینکه در یک چرخ و فلک نشسته اند چگونه است. فرد تنها زمانی می تواند کمی بهتر شود که در رختخواب دراز بکشد و یا اینکه اصلا حرکت نکند.

شدت سرگیجه برای برخی دیگر اینگونه است که انگار روی عرشه یک کشتی گرفتار در طوفان دریا هستند.

اما چرا؛ واقعا چرا ما دچار سرگیجه می شویم؟

بیشتر افراد دچار طلسم گیجی عجیب و غریبی هستند. معمولاً یک دلیل واضح وجود دارد: وقتی خیلی سریع از حمام گرم بلند می شوید (می تواند باعث نوسان ناگهانی فشار خون شود و بر گردش خون در سر تأثیر بگذارد) ، یا اگر از ارتفاع می ترسید و خیلی به لبه بالکن نزدیک می شوید. اینها می تواند دلایل معمول سرگیجه باشد.

سرگیجه می تواند خود را به اشکال گوناگونی نشان بدهد. مثلا بسیاری از افراد می گویند وقتی از قایق یا حتی اتومبیل پیاده می شوند  احساس می کنند مثل اینکه جهان هنوز در حال حرکت است. این به دلیل مکانیسم های تعادل ما در گوش داخلی است که کمی طول می کشد تا دوباره تنظیم شود.

تعادل توسط مجموعه ای از کانالها و لوله های کوچک در گوش داخلی اداره می شود. در داخل برخی از این ساختارهای توخالی و  لوله مانند ، کریستال های مایع و میکروسکوپی کلسیم وجود دارد. کل سیستم پیچیده به ما کمک می کند تا به مغز بگوییم که در کدام مسیر قرار داریم.

برای اکثر ما  مشکلات تعادل گذرا هستند. اما اگر آنها تمام نشوند چه؟ اولین کاری که پزشکان می توانند انجام دهند بررسی احتمال اندک زمینه اصلی ، مانند مشکلات ریتم قلب یا به ندرت سکته مغزی است.

به طور معمول  این به دلیل عفونت یا التهاب آن ساختارها و اعصاب گوش داخلی است که به لابیرنتیت و نوریت دهلیز معروف است.

هر دو عارضه می توانند در اثر عفونت های ویروسی ایجاد شوند؛ مانند سرماخوردگی شدید و یا ابتلا به کرونا. برای اکثر افراد مشکلات پس از حدود شش هفته خود به خود فروکش می کنند. اما برای کاهش سرگیجه و حالت تهوع که این مشکلات ایجاد می کنند آنتی هیستامین ها و داروی ضد بیماری به نام پروکلرپرازین تجویز می شود.

اگر خوب نشد قضیه بعد از این  پیچیده تر می شود. معمولا در این مواقع پزشک فرد را به یک «متخصص تعادل» ارجاع می دهند. جالب است بدانید در بسیاری از کشورها هنوز چیزی به نام «متخصص تعادل» وجود ندارد.

اگر چنین کسی وجود نداشته باشد فرد باید به مشاوران گوش ، حلق و بینی ، متخصص مغز و اعصاب یا متخصص سالمندان مراجعه کند.. این می تواند یک روند ناامید کننده و طولانی مدت باشد ، اما ارزش آن را دارد که با آن ادامه دهید.

یکی دیگر از دلایل شایع سرگیجه مداوم که اغلب نادیده گرفته می شود ، چیزی به نام سرگیجه موضعی پاروکسیسمال خوش خیم یا BPPV است. در این موارد بلورهای کلسیم می توانند در جای اشتباه داخل لوله های گوش داخلی گیر کنند. نتیجه آن عصبی است که گوش داخلی و مغز را به هم متصل می کند و دچار اشتباه می شود و باعث می شود تعادل خود را از دست بدهیم یا دچار سرگیجه شویم.

BPPV می تواند ناشی از خوابیدن طولانی مدت در یک موقعیت باشد و به میگرن مرتبط است. اما اغلب مشخص نمی شود که دلیل اصلی چیست. در صورت مشکوک بودن به BPPV ، بیماران برای آنچه فیزیوتراپی دهلیزی نامیده می شود ارجاع می شوند که در طی آن یک معاینه کننده سر را به موقعیت های مختلفی که باعث حرکت بلورها هستند منتقل می کند.

اگر تصور شود که BPPV دلیل این امر است ، تمریناتی نیز وجود دارد که تقریباً در 80 درصد بیماران موثر هستند.

اگر تمام این درمان ها باز هم فایده ای نداشت باز هم باید به معالجات خود ادامه بدهید.

همچنین لازم به ذکر است که طیف گسترده ای از داروها باعث احساس سرگیجه می شوند؛ از قرص های فشار خون گرفته تا داروهای ضد افسردگی. پزشک عمومی یا داروساز باید بتواند به شما بگوید که داروی تجویز شده شما می تواند مقصر باشد یا خیر. نوشیدن کافئین یکی دیگر از دلایل عمده سرگیجه است که افراد بندرت آن را در نظر می گیرند.

مهمتر از همه  وانمود نکنید که مشکلی وجود ندارد. اگر سرگیجه دارید بیشتر مراقب باشید، رانندگی نکنید و از پیاده روی طولانی خودداری کنید.

مورد بعدی یک تصادف ناخوشایند است که در گذشته منجر به بستری شدن در بیمارستان شده است.

منبع: دیلی میل / مترجم: هیلدا حسینی خواه