چرا مصرف دارو در کشور ما نسبت به دیگر کشورها زیاد است؟

به گزارش جام جم، مصرف دارو در کشور ما بالاست و این می‌تواند مثبت و خوب باشد؛ چرا که در بسیاری از کشورها مردم قدرت خرید دارو ندارند یا دارویی وجود ندارد که بتوانند آن را تهیه کنند. بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی نیمی از مردم دنیا یا دسترسی به دارو ندارند یا داروی سالم و ایمن برایشان وجود ندارد.

در کشور ما مصرف دارو خیلی جاها غیرمنطقی است، یعنی یا دارو مصرف نمی‌کنیم یا کم مصرف می‌کنیم یا در جایی که نباید، دارو مصرف می‌کنیم. اگر مصرف غیرمنطقی دارو به صورت مصرف مسکن‌ها باشد می‌تواند بسیار خطرناک باشد، زیرا مسکن‌ها هم می‌توانند مانند دیگر داروها عوارض داشته باشند. خطر استفاده از مسکن این است که امکان دارد علائم بیماری را پوشش دهد و وقت طلایی درمان را از ما بگیرد یا موجب گمراهی پزشک شود. همچنین یکی دو تا از علائم بیماری را ممکن است تغییر دهد
و پزشک گمراه شود .

مسکن‌ها از لحاظ ساختاری به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

مسکن‌های شبه اپیومیدی یا شبه‌مخدرها، ضدالتهاب‌های استروئیدی و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی. ما مسکن‌های شبه‌مخدر را نمی‌توانیم در درازمدت استفاده کنیم؛ اما برای دردهای حاد، بعد از عمل جراحی یا درشکستگی به طور کوتاه‌مدت می‌توان استفاده کرد. بسته به شدت درد و مدت درد و این که درد از کدام محل است و این‌که آیا درد اسکلتی یا دردها عضلانی یا ناشی از آسیب‌دیدگی عصب است، از مسکن‌های متفاوتی باید استفاده شود .

آیا مسکن‌هایی که به صورت غیرخوراکی مصرف می‌شوند، عوارض گوارشی دارند؟

این باور غلط است که اگر دارو را نخوری، پس عوارض گوارشی هم نخواهد داشت. ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی مانند دیکلوفناک، ایندومتاسین، ایبوبروفن و مفنامیک اسید، ساخت ماده‌ای به نام پروستاگلاندین را مهار می‌کنند. از طرف دیگر، پروستاگلاندین محافظ سطح معده است و اگر ساختش مهار شود، از هر طریقی که بگیریم چه تزریقی، خوراکی و شیاف، ساخت پروستاگلاندین را مهار می‌کند. با مصرف آن معده را از پروستاگلاندین محروم کرده‌ایم و معده آماده می‌شود برای ابتلا به زخم‌های گوارشی. لذا افراد مبتلا به زخم‌های گوارشی حتما تحت نظر پزشک این داروها را مصرف کنند. افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند خودسرانه آن را قطع نکنند و باید تحت نظرپزشک باشند تا پزشک داروهای حمایتی را تجویز کند و بررسی‌های لازم را انجام دهد. مصرف داروهای فروش آزاد (بدون نسخه ) با خود فرد است. این داروها در بسیاری موارد با داروهای نسخه‌ای تداخل می‌کند. این مسأله نیز باید به اطلاع داروساز برسد.

آیا می‌توان دارو را از عطاری‌ها تهیه کرد؟

خیر، دارو باید از داروخانه تهیه شود. این موارد باید به شماره تلفن 1490 گزارش شود. این شماره آماده پاسخگویی به سوالات، مشاوره دارویی، اطلاعات دارویی و شکایت‌هاست. همه ما باید سعی کنیم یک داروساز خانواده داشته باشیم تا مصرف صحیح و منطقی داروها را بیاموزیم. ما نباید برای کسالت خود بیش از سه روز از مسکن‌ها استفاده کنیم. در این خصوص هیچ فرقی بین داروی گیاهی و شیمیایی وجود ندارد و این باور که داروی گیاهی است و خطری ندارد، غلط است. داروی گیاهی هم تداخل دارد و هم مصرف طولانی‌‌مدت آن بدون تجویز پزشک می‌تواند ضرر داشته باشد. مصرف مسکن در کودکان باید با مشورت داروساز باشد. افراد مبتلابه بیماری زمینه‌ای مثل بیماری کبدی، کلیوی و پرفشاری خون هنگام مصرف دارو باید با داروساز مشورت کنند. مصرف مسکن در سالمندان باید با احتیاط صورت گیرد.

دکتر نوشین محمد حسینی

داروساز