دیسک کمری

در موارد بسیار شدید حلقه مرکزی دیسک بین مهره‌ای کاملا از محل خود خارج شده و داخل کانال نخاعی می‌شود.

علائم بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای کمری عبارتند از درد کمر که می‌تواند به کمر محدود باشد یا به اندام‌های تحتانی انتشار یابد و حالت تیرکشنده به پا داشته باشد. با توجه به ریشه عصبی درگیر و تحت فشار ممکن است علائم حسی به صورت گزگز و مورمور شدن یا خواب رفتگی در بخشی از اندام تحتانی ایجاد شود.

در موارد شدید ممکن است ضعف در عضلات اندام تحتانی دیده شود مثلا ضعف در حرکت پا به سمت بالا یا پایین ایجاد شود و فرد قادر به راه رفتن روی پنجه یا پاشنه نیست. معمولا علائم دیسک یکطرفه است، ولی گاهی هر دو اندام درگیر می‌شود. ممکن است به علت درد شدید شکل طبیعی ستون فقرات به هم خورده و تغییر شکل در آن ایجاد شود. با توجه به ریشه تحت فشار ممکن است در معاینه عصبی رفلکس زانو یا پاشنه پا از بین رفته باشد.

تشخیص بیرون‌زدگی دیسک با شرح حال و معاینه عصبی داده می‌شود. برای تایید تشخیص و بررسی شدت آن، تصویر‌برداری ستون فقرات شامل ام‌آرآی و همچنین نوار عصب و عضله نیاز است. در اغلب موارد، بیرون‌زدگی دیسک‌های کمری با درمان طبی و بدون نیاز به جراحی بهبود می‌یابد. در فاز حاد، فرد باید استراحت مطلق به مدت یک هفته داشته باشد و برای کاهش درد و التهاب از مسکن و داروهای ضد‌‌التهاب استفاده کند. در طولانی‌مدت باید با فیزیوتراپی و ورزش منظم و مناسب، عضلات ستون فقرات را تقویت کند تا از شدت یافتن آن جلوگیری شود.

همچنین کاهش وزن و اجتناب از شرایطی که فشار زیاد به ستون فقرات وارد می‌کند، نظیر ایستادن و نشستن طولانی، در جلوگیری از عود بیماری مفید است.

در موارد محدودی جراحی انجام می‌شود ازجمله ضعف پیشرونده عضلانی در ناحیه ریشه درگیر مثل افتادگی مچ پا، اختلال در کنترل ادرار یا مدفوع یا دردهای شدید و ناتوان‌کننده که به درمان محافظتی و طبی جواب نداده است.

دکتر محمد روحانی

‌ متخصص مغز و اعصاب