روحیه‌ام تلطیف شده است

تا این‌که تصمیم گرفت از گزارشگری فاصله بگیرد و وارد حیطه اجرای برنامه‌های گفت‌وگو محور شود. تشکر تا امروز نویسندگی و اجرای برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی همچون تهران بیست شبکه پنج، اینجا ایران است و ضیافت شبکه جام‌جم، دیدار نوروزی شبکه خبر، اینجا شب نیست رادیو جوان و گفت‌وگوی ویژه رادیو تهران را به عهده داشته است و یکی از مجریان برنامه «به خانه برمی‌گردیم» نیز است. با او درباره اجرای برنامه‌های مختلف گفت‌وگو کردیم.

شما اجرای برنامه‌های متفاوت را تجربه کرده‌اید. نحوه اجرای برنامه با موضوع آن‌چه نسبتی دارد؟

به نظر من لحن مجری در همه برنامه‌ها نباید یکسان باشد. حوزه‌های گوناگون همچون سیاسی، اقتصادی و ورزشی اجراهای خاص خود را می‌طلبد. میمیک صورت مجری و ارتباطات کلامی و رفتارهای غیرکلامی‌اش در برنامه‌های چالشی و گفت‌وگو محور باید طوری باشد که جدی بودن برنامه را نشان بدهد و مصاحبه شونده هم تحت تاثیر رفتار مجری قرار بگیرد. برعکس در برنامه‌های خانواده محور چون اعضای خانواده مخاطب هستند، رفتار مجری باید طوری باشد که آرامش را به مخاطب منتقل کند. من در اجراهایم تلاش می‌کنم حرفه‌ای رفتار کنم.

تغییر لحن در اجرای برنامه‌های مختلف نتیجه تجربه شخصی‌تان است یا از اصولی که برای مجریان تعریف شده پیروی می‌کنید؟

اصول و استاندارد کلی برای همه مجریان وجود دارد که چه رفتاری هنگام اجرا داشته باشند. این استانداردها، کلی است. شما ممکن است به عنوان مجری در دانشگاه، روان‌شناسی شخصیت، گفتار، زبان و ارتباطات رادیویی و تلویزیونی را یاد گرفته باشید، اما وقتی وارد عرصه عملیاتی می‌شوید باید از تجربه شخصی‌تان هم استفاده کنید. تفاوت در اجرا به شخصیت مجری هم برمی‌گردد که باید تجربیات شخصی‌ را با آموخته‌هایش کنار هم بگذارد. استانداردها در کلیات کمک می‌کند و در جزئیات باید از تجربه شخصی و علاقه‌مندی‌ها بهره برد.

شما قبل از به خانه برمی‌گردیم، برنامه‌های گفت‌وگو محور در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را اجرا می‌کردید. آیا قبل از اجرای این برنامه خانواده محور مطالعاتی هم در زمینه خانواده داشتید؟

هر برنامه‌ای اجرای خاص خودش را می‌طلبد. خودم تصور نمی‌کردم روزی برنامه اجتماعی با رویکرد خانواده را اجرا کنم، چون بیش از 20 سال در حوزه‌های دیگر فعال بودم، اما از سر کنجکاوی اجرای برنامه خانواده محور را هم تجربه کردم. قبل از اجرای برنامه به خانه برمی‌گردیم با دوستانم صحبت کردم، حتی ده جلسه مشاوره روان‌شناسی هم رفتم تا بدانم چطور می‌توانم رفتارم را به نحو مطلوب در برنامه خانواده محور تطبیق بدهم. همچنین با مردم خیلی حرف می‌زنم و مرتب به اماکن عمومی مثل پارک می‌روم تا با روحیه مردم بیشتر آشنا شوم و بهتر و موثرتر بتوانم برنامه به خانه برمی‌گردیم را اجرا کنم.

چطور به این نتیجه رسیدید که می توانید‌ اجرای برنامه‌ای با محوریت خانواده را به عهده بگیرید؟

راستش تغییر رویکرد در اجرا خیلی اتفاقی پیش آمد. یک روز محمد نظری، مجری برنامه به خانه برمی‌گردیم به خاطر مشکلی که برایش پیش آمده بود، نتوانست در برنامه حاضر شود. من هم قبل از این برنامه، اجرای یک برنامه اقتصادی را به عهده داشتم. سعید لطفی، تهیه‌کننده برنامه به خانه برمی‌گردیم از من خواست به استودیو بروم و برنامه به خانه برمی‌گردیم را اجرا کنم.

من که تا آن زمان برنامه خانواده محور اجرا نکرده بودم از تهیه‌کننده خواستم این مسئولیت را به مجری دیگری بسپارد، اما تهیه‌کننده اصرار داشت که من اجرا کنم. یادم می‌آید محرم هم بود و آشپز برنامه که آقا هم بود پخت غذای نذری آموزش می‌داد. از فضای صمیمانه این برنامه خوشم آمد و همین باعث شد اجرای برنامه به خانه برمی‌گردیم را ادامه بدهم.

اجرای برنامه‌های روزانه کار دشواری است، چون امکان تکراری شدن مجری زیاد است. برای مواجه نشدن با این مساله از چه راهکارهایی استفاده می‌کنید؟

همان‌طور که گفتم قبل از شروع اجرایم در برنامه به خانه برمی‌گردیم پیش مشاور رفتم. هر روز سعی می‌کنم تک جملات روان‌شناسی کوتاه یا قصه‌های کوتاه را انتخاب کنم و برای بینندگان بگویم. البته درباره موضوع برنامه از قبل با همکارم خانم امینیان صحبت می‌کنم. ایشان غیر از اجرا، نویسنده هم است و ذهن پویایی دارد. صحبت اولیه به ما کمک می‌کند با آمادگی بیشتر در این برنامه حاضر شویم. اول هر هفته یک موضوع را در برنامه مطرح می‌کنیم و آخر هفته پرونده آن را می‌بندیم. مردم حوصله شنیدن حرف‌های طولانی مجری را ندارند و بیشتر علاقه‌مند شنیدن تک جملات طلایی هستند. من هم سعی می‌کنم با بهره بردن از روش‌هایی که مختص خودم است از تکرار شدن پرهیز ‌کنم.

از این تغییر رویه در اجرا راضی هستید؟

بله، راضی هستم! حتی اجرای برنامه‌ خانواده محور در زندگی‌ شخصی‌ام هم تاثیر گذاشته است. دختر بزرگم دانشجوی رشته مهندسی شیمی است. دختر کوچکم کنکوری است و پسرم اول دبیرستان است و در رشته کیک‌بوکسینگ طلای آسیا را دارد. از زمانی که این برنامه را اجرا می‌کنم در نوع رفتار و برخوردم با فرزندانم هم تغییراتی داده‌ام. از آنجا که در زمان گزارشگری در مناطق جنگی مثل کوزوو، افغانستان و عراق بودم، روحیه‌ام کمی زمخت و انعطاف‌ناپذیر شده بود، ولی الان با اجرای برنامه به خانه برمی‌گردیم روحیه‌ام تلطیف شده است. در مجموع من از هر تجربه جدیدی استقبال می‌کنم.

فاطمه عودباشی‌ / ‌گروه رادیو و تلویزیون