لباس محلی زنان کهگیلویه و بویراحمد،

جلوه‌گری رنگ ها بر دامنه زاگرس

استان چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد به خاطر برخورداری از طبیعتی زیبا و بکر، علاوه بر زیبایی های طبیعی ، از جلوه ای خاص در پوشاک زنان این دیار نیز برخوردار است. لباس محلی زنان ازجمله جذابیت های استان کهگیلویه و بویراحمد بشمار می آید، طوری که هر تازه واردی به این استان در همان نگاه اول متوجه این جلوه های رنگین می شود.

کد خبر: ۱۸۹۱۴۲

به گزارش ایرنا ، زنان استان کهگیلویه و بویراحمد از جمله زنان ایرانی هستند که هنوز به پوشاک سنتی و محلی خود پایبند بوده و از آنها در بیشتر اوقات بخصوص در جشن ها و مجالس عروسی استفاده می کنند.

پوشش وحجاب کامل و تنوع رنگ ها و پارچه ها، جلوه خاصی به لباس محلی زنان در این استان داده است و رنگ های آن به طبیعت زیبا و دامنه زاگرس، نشاط و شادی می بخشد.

از جمله نکات قابل توجه این است که پایبندی به استفاده از لباس محلی حتی در میان زنان شهرنشین این استان علاوه بر زنان روستایی و عشایری دیده می شود و با قدم زدن در خیابان های شهرهای این استان مانند یاسوج ،سی سخت و گچساران این موضوع به خوبی مشاهده می شود.

لباس محلی وسنتی زنان استان کهگیلویه و بویراحمد از سه بخش اصلی سرپوش، بالاتنه وپایین تنه تشکیل شده است که مجموع این سه بخش، پوشش کاملی را برای زنان به همراه دارد.

سرپوش لباس محلی زنان کهگیلویه و بویراحمد، شامل یک پارچه روپوش یا همان روسری به نام " مینا " ( Meyna ) است که به طور معمول دارای بیش از یک متر طول و بین 60 تا 70 سانتیمتر عرض می باشد.

بر روی این روپوش مینا نیز پارچه ای به نام چارقد یا لچکی قرار می گیرد که در زبان فارسی همان سربند است.
همچنین یک کلاه کوچک زیر مینا قرار می گیرد تا پوشش دهنده موهای جلو سر زنان باشد و معمولا زیورآلات و وسایل تزیین سنتی و ظریف به آن متصل می شود.

بخش بالاتنه لباس محلی زنان استان کهگیلویه و بویراحمد، همان پیراهن یا جامه است که شامل یک پارچه دو متری می باشد و از زیر گردن تا کف پای زنان را می پوشاند.

این پیراهن ردا مانند ، دارای آستین و سرآستین است و نوع مدل آن مخصوص زنان استان های کهگیلویه و بویراحمد، فارس ، خوزستان و چهارمحال و بختیاری است.

بخش پایین این لباس ها که به عبارتی زیباترین بخش آن نیز بشمار می آید همان دامن یا تنبان است که بیشترین حجم پارچه را در این لباس سنتی در برمی گیرد.

معمولا برای دامن این لباس های محلی بین پنج تا 12 متر پارچه مصرف می شود طوری که این دامن از بالا کشدار و کاملا چین خورده است ودرپایین آن تزیین هایی مانند نوار دوزی یا پارچه های پلیسه دار به کار می رود.

رنگ و جنس پارچه این لباس ها معمولا بنا به طبیعت این استان در مناطق گرمسیری و سردسیری، نوع بافت عشایری و روستایی، نوع باورها و گرایش قومی و قبیله ای و سن زنان انتخاب می شود طوری که برای دختران نوجوان و کودک بیشتر از رنگ های شاد و حجم کمتر پارچه و برای دختران جوان رنگ های روشن تر با پارچه بیشتر استفاده می شود.

با افزایش سن زنان نیز رنگ این لباس ها بیشتر به سمت تیره و خاکستری مانند سبز یشمی یا سرمه ای سوق پیدا می کند.

معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد درباره لباس محلی زنان این استان به ایرنا گفت: براساس تحقیقات صورت گرفته در کتاب نگارگری مکتب شیراز، قدمت این نوع لباس ها بیشتر از دوران تیموریان در قرن هشتم هجری قمری است.

سید ولی الله امیری افزود: این نوع لباس سنتی در چهار استان کهگیلویه و بویراحمد، فارس، چهارمحال و بختیاری و خوزستان مشاهده شده است و هم اینک نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

وی اظهار داشت: امروزه استفاده از لباس محلی و سنتی بیشتر در زنان بالای 30 سال استان کهگیلویه و بویراحمد دیده می شود اما در جشن ها و مجالس عروسی تمام زنان و دختران به عنوان یک سنت از لباس های محلی شاد و متنوع استفاده می کنند.

امیری، یکی ازدلایل ماندگاری این نوع پوشاک و لباس را در کهگیلویه و بویراحمد، عجین بودن آن با باورها و اعتقادات زنان این استان دانست و گفت: با توجه به بافت سنتی، روستایی و عشایری این استان و چهار فصل بودن آن ، استفاده از این نوع لباس برای زنان کاملا مقرون به صرفه است.

به گفته وی ، استفاده از لباس سنتی در فصل گرما و سرما و همچنین برای زنان عشایر به هنگام کوچ بسیار مناسب می باشد.

امیری درباره قیمت این لباس ها گفت: بنا به جنس و مقدار پارچه به کار رفته، هزینه تمام شده برای تهیه یک دست لباس محلی و سنتی از 25 هزار تومان تا 150 هزار تومان متغیر است.

وی با اشاره به یک نوع لباس محلی دیگر، گفت: این لباس با نام دلق یا دلج مانند نیم تنه کردها است با این تفاوت که دارای آستین هلالی مانند تا نوک انگشتان دست می باشد.

امیری بیان کرد: پیراهن دلق مخصوص استان کهگیلویه و بویراحمد است و در آن از رو دوزی، ایجاد نقوش با زیورآلات یا سکه، رنگ های تیره تر و جنس مرغوبتر استفاده می شود و بیشتر، زنان موسوم به بی بی آن را می پوشند.
کارشناس مسوول امور پژوهش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد نیز به ایرنا گفت: استفاده از لباس محلی بیشتر در فرهنگ پوشش زنان لر مشاهده شده است با اینحال هنوز تاریخ دقیقی از زمان پیدایش آن مشخص نیست.

مسعود رضایی افزود: تنوع و زیبایی این نوع لباس نشان می دهد که مردم استان کهگیلویه و بویراحمد تا چه اندازه به رنگ های شاد علاقه دارند.

وی بیان داشت: مردم این استان به دلیل تنوع اقلیمی طبیعت ، علاقه زیادی به تنوع رنگ ها دارند که این امر در نوع پوشاک آنها به خوبی به چشم می خورد.

وی با اشاره به اینکه فرم لباس محلی لری برای زنان این سرزمین شکیل تر و مناسب تر است، گفت: در جشن ها و مراسم عروسی رسم است که زنان با به کار بردن زیورآلات در این لباس ها، جلوه ای خاص به آن می بخشند.
رضایی بیان کرد: رنگ به کار رفته در لباس محلی و سنتی زنان این استان با توجه به موقعیت و زمان تغییر می کند به عنوان مثال زنان عزادار تا حدود یک سال از لباس های تیره استفاده می کنند.

به گفته وی، اهمیت استفاده از لباس محلی در میان زنان لر تا حدی است که با وجود گران بودن برخی پارچه ها و حجم بالای پارچه ای که باید تهیه شود، آنها تمایل زیادی به تهیه این نوع لباس بخصوص برای جشن هاو عروسی ها دارند.

رضایی گفت: لازم است تحقیق و پژوهش های بیشتری از سوی متولیان حوزه های فرهنگی و گردشگری مانند سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی درباره پوشاک سنتی و محلی صورت گیرد تا ارزش ماندگاری آن بیش از پیش مشخص شود.

معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت:کارگروهی از سوی وزارت ارشاد با عنوان ساماندهی مد و لباس در این استان فعال است.

ناصر رضایی افزود: مقرر شده نمایشگاهی از لباس های بومی، سنتی و ملی مطابق با موازین اسلامی و عرفی در استان کهگیلویه و بویراحمد برپا شود اما تاریخ دقیق این نمایشگاه مشخص نیست.

کارشناسان معتقدند یکی از روش های پیشگیری از ترویج مد و پوشاک غیراسلامی و نامناسب، ترویج استفاده از پوشاک محلی و سنتی است و لازم است متولیان حوزه های فرهنگی و حتی صنایع دستی کشور با ارج نهادن به این موضوع تلاش بیشتری در راستای معرفی این نوع پوشاک و مزیت های آن نمایند.