نوروزی دیگر با ایرانگرد

ایرانگرد همچنین به خاطر نگاه متفاوتی که به اقلیم ایران دارد، مورد تقدیر سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفته است. جواد قارایی، تهیه‌کننده، کارگردان و راوی این مجموعه مستند سال‌هاست که عمرش را صرف سفر به نقاط مختلف ایران و ساخت این مستند کرده است. 
 
۱۳ قسمت نوروزی
قارایی این روزها سخت مشغول ساخت فصل ششم است تا بتواند بخشی از این مجموعه را در نوروز ۱۴۰۴ آماده پخش کند. وی که مدتی است سفرهای خود را آغاز کرده، در گفت‌وگو با جام‌جم درباره فصل ششم ایرانگرد توضیح می‌دهد: از سال گذشته ضبط فصل ششم را آغاز کردیم و به استان‌های مختلفی هم سفر کردیم و در حال حاضر در استان اردبیل هستیم؛ بنابراین تصویربرداری ما هنوز به پایان نرسیده و طبق برنامه‌ریزی‌هایی که داشتیم، از ابتدای تابستان کار تدوین مجموعه را آغاز می‌کنیم.  وی همچنین می‌افزاید: این فصل در ۲۶ قسمت طراحی شده که ۱۳ قسمت برای پخش در نوروز ۱۴۰۴ آماده می‌شود و ۱۳ قسمت هم برای تابستان سال آینده.  قارایی درباره استان‌هایی که در این سری از ایرانگرد به آنها سفر کرده عنوان می‌کند: ما در این فصل از برنامه به استان‌های خراسان رضوی، اردبیل، هرمزگان، ایلام و سیستان‌وبلوچستان سفر کرده‌ و برنامه ضبط کرده‌ایم. البته هنوز سفرهای ما تمام نشده و هنوز چند استان دیگر هم مانده است. البته به بعضی از استان‌ها در فصل‌های قبلی هم پرداختیم اما به برخی از استان‌ها برای اولین‌بار است که سفر کرده و برنامه ضبط می‌کنیم؛ گرچه لوکیشن‌ها و مناطق همگی جدید هستند.
 
گشتی در مناطق کمتر دیده‌شده
وی درباره بخش تحقیق و پژوهش این مستند هم می‌گوید: ماهمواره یک تیم تحقیق و پژوهش داریم که هم تحقیق میدانی و هم کتابخانه‌ای و هم استانی دارند. این تیم از هر استانی مناطقی را انتخاب می‌کنند که کمتر دیده شده است. البته در سری جدید ما پیشرفت‌های کشور در استان‌های مختلف را هم داریم و به آنها نیز می‌پردازیم. این نکته یکی از ویژگی‌های سری جدید ایرانگرد است. در کنار پیشرفت‌ها و جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و مردم‌شناسی، به مشاهیر هر استان نیز می‌پردازیم وآنها را معرفی می‌کنیم. همچنین برخی از بناهای تاریخی منطقه را در برنامه‌مان داریم. این بخش رادر سری‌های گذشته نداشتیم.می‌توانم بگویم در این سری تنوع برنامه بیشتر شده است، ضمن این‌که کیفیت تصویر هم ۴k است. موسیقی برنامه هم تغییر کرده و ازآرشیو استفاده نمی‌کنیم.این مستندساز همچنین در پاسخ به این سؤال که در این شش فصل چقدر نگاه خودش به این مجموعه تغییر کرده و زوایای جدیدتری از ایران را به تصویر می‌کشد، بیان می‌کند: طبیعی است که نگاه من به‌عنوان سازنده اثر تغییر می‌کند. به‌خصوص این‌که در فصل‌های نخست این مجموعه بیشتر روی جاذبه‌های گردشگری تاکید داشتیم و به آن می‌پرداختیم اما درسری جدید روی پیشرفت‌ها، ظرفیت‌ها و فرصت‌ها و تاریخ تمرکز کرده و در برنامه این نکات را لحاظ می‌کنیم که برای من دستاورد ساخت این برنامه محسوب می‌شود.وی درباره حضور و همراهی خانواده‌اش در سفرهای ایرانگرد می‌گوید: اتفاقا در بعضی سفرها خانواده همراهی‌ام می‌کردند اما برخی سفرها به قدری سخت و مسیر‌ها صعب‌العبور است که این امکان برای همراهی آنها وجود ندارد، چون در برخی سفرها پیمایش‌های طولانی داریم یا سرما و گرمای شدید در برخی مناطق وجود دارد. بنابراین نه‌فقط من، بلکه بسیاری از دوستان هم امکان همسفر شدن با خانواده را ندارند.  قارایی درباره تاثیر برنامه روی مسئولان و همراهی آنها با مسائل و مشکلات مردم و رفع مسائل منطقه هم عنوان می‌کند: خوشبختانه خیلی تاثیرگذار بوده، یعنی هر کجا که کار می‌کردیم، چه ازنظرکارآفرینی و چه از نظر معرفی و این‌که گردشگران زیادی به آن منطقه بروند، برنامه تاثیرگذار بوده است. البته مسئولان آن منطقه هم سعی می‌کردند مشکلاتی راکه ما دربرنامه مطرح می‌کردیم،برطرف کنند. گرچه ما بعد از برنامه نیز تا جایی که امکان داشت پیگیر این مسائل بودیم. یعنی من پیگیری می‌کردم ببینم مشکلی که مطرح کرده بودم، رفع شده یا خیر. 
 
اولویت حفاظت از طبیعت بکر
این مستندساز در برخی قسمت‌های این مجموعه سعی می‌کرد به‌دلیل حفاظت از منطقه و طبیعت بکری که وجود داشت، از معرفی کامل آن منطقه اجتناب کند. وی در پاسخ به این سؤال که در این سری هم اطلاعات دقیقی از لوکیشن برخی مناطق می‌دهد یا خیر، می‌گوید: می‌توانم بگویم احساس کنم برخی مناطق می‌تواند آسیب‌پذیر باشد، خیلی لوکیشن دقیق نمی‌دهم. البته جاهای بسیاری هم هستند که ما آدرس دقیق دادیم و معرفی کاملی از آن منطقه داشتیم، چون آن مناطق در معرض آسیب نبوده و شناخته‌شده بوده و مردم و مسئولان نیز از آنجا محافظت می‌کردند. یکی از ویژگی‌های ایرانگرد نکات مهمی است که توسط راوی بیان می‌شود و در کنار معرفی آن منطقه، آموزش‌هایی نیز برای حفظ طبیعت به مخاطب ارائه می‌شود. قارایی در این‌باره توضیح می‌دهد: ما در ایرانگرد هر چقدر که امکان داشته باشد نکات مهم را به مردم می‌گوییم تا بتوانیم از طبیعت حفاظت کنیم، زیرا من معتقدم آموزش است که هر کشور و ملتی را به پیشرفت و توسعه می‌رساند؛ بنابراین در فصل جدید هم تلاش می‌کنیم نکات مهمی را به مخاطب منتقل کنیم و آموزش بدهیم تا بهتر بتوانند از طبیعت حفاظت کنند.  بعد از این‌که ایرانگرد تولید و پخش شد و مورد توجه قرار گرفت، برنامه‌های بسیاری در این حوزه ساخته شد که البته توفیق ایرانگرد را پیدا نکرد.  قارایی درباره مهم‌ترین ویژگی این برنامه که آن را از سایر برنامه‌هایی از این دست متمایز می‌کند، می‌گوید: اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که می‌توانم درباره این برنامه بگویم، عشقی است که من و همکارانم نسبت به ایران داریم و این احساس را در برنامه لحاظ می‌کنیم، چون وقتی آدم عشق در کارش داشته باشد، تعهدش نسبت به آن کار بیشتر می‌شود و از این رو پیشرفت می‌کند؛ بنابراین من سعی کردم با تعهد، ایرانگرد را بسازم تا روز‌به‌روز کیفیت کار بالاتر برود.  از طرفی هیچ‌وقت سعی نکردم در برنامه‌ای که می‌سازم، کپی‌برداری کنم. در واقع می‌توانم بگویم همه‌چیز از دل برآمده که خوشبختانه بر دل نشسته است. 
نکته مهم‌تر این‌که همه بچه‌های این گروه و تیم سختکوش هستند و با عشق کار می‌کنند و متعهد هستند؛ البته همواره از صداوسیما سپاسگزارم که این فرصت را به من داد تا بتوانم به کشورم خدمت کنم. وی در ادامه درباره زمان پایان تصویربرداری هم می‌افزاید: طبق برنامه‌ریزی‌ باید اواخر پاییز تصویربرداری‌مان به پایان برسد. البته از سال گذشته تا‌به‌امروز مدام در سفر بودیم. یعنی یک هفته در تهران هستیم و بعد یک ماه سر ضبط برنامه می‌رویم و از این رو مدام در سفریم. حتی تغییر فصل و سرما و گرما هم تاثیری در سفرهای ما نداشته، چون خیلی مهم است که زمان و از همه مهم‌تر فصل‌ها را از دست ندهیم.

آسیب‌دیدگی چاشنی ایرانگردی
قارایی که در سری‌های قبل هم دچار آسیب‌دیدگی در سفر و هنگام ضبط برنامه شده بود، درباره آسیبی که در این فصل دیده، می‌گوید: من در ایرانگرد۳ رباط زانویم پاره شد و در سری جدید هم متاسفانه حین ضبط برنامه رباط مچ پایم پاره شد. البته فعلا می‌توانم راه بروم، ولی باید جراحی شوم؛ بنابراین فعلا ضبط را ادامه می‌دهیم و بعد از پایان کارسراغ جراحی می‌روم. من در حین ساخت مجموعه مستند ایرانگرد تا‌به‌امروز آسیب‌های جسمی زیادی داشتم، مثلا انگشت دست و پایم در رفته است، همچنین چند بار رباط پا و دستم پاره شده و با وجود این‌که درمان کرده‌ام اما دردهایش همیشه همراهم است و هنگام کوهنوردی برای ساخت ایرانگرد خیلی اذیت می‌شوم، زانویم نیز ساییدگی زیادی پیدا کرده و هنگام سرما درد زانوی شدیدی دارم؛ اما دلیل این‌که همه این موارد را به جان خریدم این بود که دلم می‌خواهد برای مردم کاری انجام داده باشم. این همه آدم، جان‌شان را برای این مملکت فدا کردند؛ بنابراین با جان و دل کار را می‌سازم و به آسیب‌هایم فکر نمی‌کنم.