«آکتور» بدون مجوز و پرحاشیه!

مدت‌هاست نام «آکتور» در فضای‌مجازی مطرح می‌شود و هر بار، ساترا اعلام کرد این سریال هنوز برای مجوز اقدام نکرده است اما شنیده‌ها حکایت از آن داشت که فیلیمو قصد دارد از این هفته، پخش سریال را آغاز کند. سریالی که نوید محمدزاده، احمد مهران‌فر، هانیه توسلی، هومن برق‌نورد، هستی مهدوی‌فر، گلاره عباسی و مهراوه شریفی‌نیا، ستارگانِ این سریال به شمار می‌روند.داستان آکتور درباره زندگی پر‌فراز‌و‌نشیب چند بازیگر مستعد تئاتر است که بعد از پیشنهادی که به آنها می‌کنند، زندگی‌شان دستخوش ماجراهایی پیچیده می‌شود.

توضیحات تهیه‌کننده آکتور، باعث شد تا این سریال هم حاشیه‌ساز شود، زیرا مجید مطلبی به این نکته اشاره کرد که بعد از سه ماه از ارسال سریال برای ارائه نظر ساترا، هنوز هیچ پاسخی دریافت نکرده‌ایم.
ساترا پس از این صحبت‌ها، واکنش نشان داد و از مکاتباتی پرده برداشت که درباره آکتور نیما جاویدی توسط ساترا انجام شد. ۱۳شهریور۱۴۰۱ ساترا طی نامه‌ای در مکاتبه با فیلیمو، ابهاماتی را که درباره محتوای سریال مطرح بوده، ابلاغ کرده و از طرف پلتفرم مذکور (فیلیمو) به این نامه پاسخی داده نشد. مجدد در ۱۸مهر۱۴۰۱ ساترا با فیلیمو مکاتبه و نکاتی را در ارتباط با محتوای سریال به این پلتفرم اعلام می‌کند.

همچنین در ۱۴۰۱/۷/۶ یک جلسه کارشناسی با دعوت از نیما جاویدی و مجید مطلبی، کارگردان و تهیه‌کننده سریال آکتور در ساترا برگزار و اهم ملاحظات محتوایی درباره طرح ثبت‌شده برای سریال به این دو نفر اعلام می‌شود. در این جلسه مشخص می‌شود طرح اولیه ثبت‌شده در سامانه ساترا در مرحله تولید تغییراتی داشته و طرح دیگری تولید شده است. با این‌که طرح ثبت‌شده در مرحله تولید، تغییراتی داشته اما با توجه به مذاکرات جلسه حضوری، ساترا موافقت‌نامه کلی تولید ۲۶قسمت سریال آکتور را بر مبنای مجوز اولیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأیید کرده اما صدور مجوز انتشار منوط به ارزیابی و بازبینی هشت تا ۱۰قسمت از سریال شده است. پنجشنبه ۲۹دی، فیلیمو نامه‌ای جدید به ساترا می‌نویسد و به روند کار اعتراض می‌کند که این نامه در دوم بهمن‌ توسط ساترا پاسخ داده می‌شود مبنی بر این‌که هنوز هشت تا ۱۰قسمت از سریال که از پلتفرم خواسته شده تا برای بازبینی تحویل داده شود، محقق نشده و فقط سه قسمت تحویل داده شده بود.

در نامه سومی که در دوم بهمن ۱۴۰۱ به فیلیمو ابلاغ شد، تأکید شده بدیهی است در صورت تحویل کامل قسمت‌های مذکور و تکمیل فرم‌های لازم برای انجام مراحل استعلام عوامل، بررسی صدور انتشار مجوز فراهم می‌شود. این نامه با امضای مهدی سیفی، مدیر کل نظارت و تطبیق ساترا به فیلیمو ارسال شده است.
سیفی ماجرا را چنین تعریف کرد: به دلیل این‌که طرح اولیه بررسی شده آکتور در شورای صدور مجوز تولید ساترا ابهاماتی داشت، درخواست ارائه طرح تفصیلی یا فیلمنامه اثر را مطرح کردیم. در ادامه، کارگردان و تهیه کننده سریال اعلام کردند به دلیل نوع قصه و نحوه پرداخت هنری، تمایلی به ارسال فیلمنامه به ساترا ندارند و اذعان کردند سریال آکتور در حال تولید است. ساترا نیز به‌رغم این‌که طرح و فیلمنامه اثر را بررسی نکرده بود و با توجه به موافقت اصولی اولیه صادر شده در وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سابق، نهایت تعامل و مساعدت لازم با تیم تولید را انجام داد و با دعوت از تهیه‌کننده و کارگردان، جلسه کارشناسی برای بررسی محتوایی سریال برگزار کرد. گرچه در همان جلسه مشخص شد طرح اولیه ثبت شده نیز در مرحله تولید تغییراتی پیدا کرده است اما با این‌حال ساترا ضمن اعلام موافقت کلی با تولید سریال، با توجه تغییرات طرح و عدم تمایل به ارسال فیلمنامه با سازندگان سریال تفاهم کرد صدور مجوز انتشار منوط به بازبینی ۸هشت تا ۱۰قسمت سریال ( حدود ۳۰درصد ) باشد. مفاد این تفاهم چند روز بعد به پلتفرم‌های فیلیمو و نماوا اعلام شد.

در نامه ارسالی ساترا به فیلیمو چند نکته قابل تأمل است:

سریال آکتور دارای الگوی روایتی «نمایش در نمایش» و «متادرام» است که از داستان «بازرس» اثر ویلیام شفر اقتباس شده است و در داستان‌های فرعی آکتور به معضلات اجتماعی جامعه ایرانی همچون اعتیاد، فقر، اختلاف طبقاتی و خانواده‌های آسیب دیده می‌پردازد، رویکرد نویسنده و کارگردان برای پرهیز از سیاه‌نمایی و تلخی چیست؟

داستان‌های مربوط به مهاجران افغانستانی عزیز و مشکلات پیش آمده برای آنها چیست؟

قصه‌ها و گره‌های داستانی مربوط به موادمخدر و اعتیاد چیست؟ و چگونه روایت شده‌اند؟

قصه‌های مربوط به موسیقی زیرزمینی چیست؟

مهم‌ترین پیامد منفی عدم تبعیت از قانون در پلتفرم‌ها، رویه نادیده‌انگاری پروانه ساخت و نمایش است و اگر این اتفاقات تکرار شود، ساترا با روندهایی روبه‌رو خواهد بود که نیمی از ساختار نظارتی نابود خواهد شد.این اعلام تخلف و تذکر از سوی ساترا علاوه بر سقوط، حالا در جریانِ حواشی آکتور و حتی «رهایم نکن» هم دیده می‌شود. این تذکر را ساترا هنگام پخش سریال «یاغی» به فیلیمو و «شهرک کلیله ودمنه» به فیلم‌نت داده بود. تکرار این دست تخلفات، قدری مدیریت بر پلتفرم‌ها را زیر سؤال می‌برد و انتشار سریال‌ها و برنامه‌های بدون مجوز ساخت یا انتشار، قانونمند شدن صوت و تصویر فراگیر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و باید مراجع نظارتی و نهادهای قانون‌گذار ضمن حمایت از مرجعیت ساترا به‌عنوان نهاد تنظیم‌گر صوت و تصویر فراگیر، تدابیری پیش‌بینی کنند تا ضمن برخورد قاطع با این‌گونه تخلفات، توسعه پایدار این صنعت رو به رشد را حمایت کنند.
این قانون در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم وجود دارد که شورای صدور پروانه ساخت و نمایش، فیلم را در مرحله اول مورد بازبینی قرار می‌دهند، اگر مشکلی نداشته باشد مجوز نمایش یا در مرحله تولید، فیلمنامه را مورد بررسی قرار می‌دهند و سپس مجوز تولید را صادر می‌کنند.در نمایش‌خانگی هم باید یک اثر برای تولید فیلمنامه و طراحی اولیه، خودش را در اختیار بخش‌ نظارتی قرار دهد و در ادامه، قسمت‌های تولید شده را به ساترا واگذار کند تا همچون حواشی اخیر در «پدرخوانده»، «بی‌گناه» و «سقوط» ایجاد نشود.

روزنامه جام جم