فصل پختگی پارسا

با این تعریف از ۵۰‌سالگی، نگاهی داریم به زندگی حرفه‌ای پارسا پیروزفر بازیگر، کارگردان، نقاش، مجسمه‌ساز و طراحی که امروز ۵۰‌ساله شده و حالا در پاییز پیش‌رو با خرمنی آباد آماده برداشت است. پارسا پیروزفر ۲۲شهریور۱۳۵۱ در تهران متولد شد. دبیرستان را در رشته ریاضی به پایان رساند، عشق به نقاشی، پایش را به دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران باز کرد و همجواری با دانشجویان هنر‌های دراماتیک، او را به شاگردی استاد سمندریان درآورد. بعد از این دوره آموزشی، مسیر زندگی پارسا پیروزفر به ترتیبی ریل‌گذاری شد که این روز‌ها بهره‌مند از نعمات خدادادی و کوله‌بار تجربه‌هایش، در اوج باشد و حتی بتوان یکی دو جایزه جدید از جشنواره‌های پیش‌رو در همین سال جاری را برایش پیش‌بینی کرد.

پارسا پیروزفر بازیگر کم‌حاشیه‌ای است و اگر روی موج خبر‌ها قرار گرفته معمولا به‌واسطه کارهایش بوده است البته به‌جز یک‌بار که هارمونی رنگی بین کلاه و عینک و رنگ چشم‌هایش موجی طنازانه در فضای مجازی به راه انداخت. به‌جز این مورد که خود بازیگر در آن سهمی نداشته، نه مصاحبه‌ای از او منتشر شده که اظهاراتش حاشیه‌ساز شود و نه حتی تمایلی به حضور در نشست‌های خبری یا نقد و بررسی آثارش دارد که کسی از افکار و نگاهش مطلع شود. هر آنچه درباره پارسا پیروزفر می‌دانیم، برداشت‌هایی است که از فیلم‌ها و تئاتر‌ها و آثارش بروز می‌کند.

اولین تصاویری که از پارسا پیروزفر در ذهن‌ها ثبت شده مربوط به نقش پارسا فرزین‌پور سریال «در پناه تو» است. یک دانشجوی آرام و متین، بهره‌مند از جذابیت‌های بصری توام با وقار که از لابه‌لای سکانس‌های حذف شده و هرگز به نمایش درنیامده‌اش هم می‌شد، به عاطفه‌اش نسبت به مریم با بازی لعیا زنگنه پی‌برد. پارسا پیروزفر پیش از این سریال، بازیگری در مقابل دوربین را با فیلم «مجسمه» ساخته ابراهیم وحید‌زاده در سال ۱۳۷۱ و بعد فیلم «پری» داریوش مهرجویی در سال ۱۳۷۳ آغاز کرده بود و در سریال «در پناه تو» شناخته شد. محبوبیت سریال، آینده بازیگران جوان این سریال را در سینما تضمین کرد و پیروزفر به‌راحتی می‌توانست متاثر از فضای سینمای دهه ۷۰ به فهرست چشم سبز‌های جوان اول سینما راه پیدا کند، اما او مسیر دیگری در پیش گرفته بود و انتخاب‌هایش در سال‌های بعد نشان داد که نگاه جدی‌تری به بازیگری دارد. به نظر می‌رسید او از همان ابتدای راه بازیگری، یک یاغی بود و به مناسبات و معادلات اتمسفر سینما چندان اعتنایی نداشت.

پارسا پیروزفر همچنان که در سینما و تلویزیون آهسته و پیوسته پیش می‌رفت و نقش‌هایش از حاشیه به اصل نزدیک می‌شد، صحنه تئاتر را حفظ کرده بود؛ به‌عنوان بازیگر، نمایشنامه‌خوان و حتی کارگردان و نمایشنامه‌نویس. حضور پیوسته پارسا پیروزفر روی صحنه، نشانه روشنی است از تعریف و نگاهش به حرفه بازیگری و این‌که او همواره درصدد گسترش مرز‌های حرفه‌ای خود بوده، توسعه توانایی‌هایش را مد نظر داشته و اگر بازی در نقش‌های مثبت و عمدتا جوان‌های عاشق و محجوب، روحش را ارضا نمی‌کرد، راه و چاره را در تئاتر می‌یافت و حتی می‌ساخت. گاهی زمزمه‌هایی در فضا‌های هنری شنیده می‌شد از آرزوی پیروزفر برای اجرای تئاتر روی معتبرترین صحنه‌های جهان که البته به واقعیت بدل شد. او تئاتر «ماتریوشکا» را بر‌اساس هشت داستان کوتاه از آنتوان چخوف نوشت، طراحی و کارگردانی کرد و خودش تمام نقش‌های این نمایش را به‌عهده گرفت و از تابستان ۱۳۹۴ تا زمستان ۱۳۹۶ آن را در شهر‌های مختلف آمریکا و کانادا از جمله لس‌آنجلس، سن دیگو، برکلی، مونترال و ونکوور اجرا کرد. طراحی مینی‌مالیستی این نمایش با یک صندلی، یک میز و یک چراغ رومیزی آنتیک روسی و طراحی لباس این اثر که توسط پیروزفر انجام شده بود، در نمایش‌های زیادی مورد تقلید قرار گرفت و بعد‌ها به یک انتخاب برای کارگردان‌های تئاتر به‌خصوص جوان‌تر‌ها بدل شد. پارسا پیروزفر همچنین برای بازی در نمایش ماتریوشکا موفق به دریافت تندیس زرین بهترین بازیگر مرد در بخش بین‌الملل در سی‌و‌پنجمین جشنواره تئاتر فجر در سال ۱۳۹۶ شد و این جالب‌تر خواهد بود اگر بدانید او در این تئاتر که هشت اپیزود داشت، بیشتر از ۳۰ نقش متفاوت را بازی کرد.

پارسا پیروزفر هرگز سوپراستار یا ستاره‌ای پرفروغ در سینما یا تلویزیون نبوده، اما در عوض نقش‌های معمولا قابل دفاع و گاهی به یادماندنی خلق کرده است. از بازی‌اش در سریال‌های در پناه تو، در قلب من و در چشم باد که بگذریم، مگر می‌شود یوسف فیلم مهمان مامان با آن عصیان تب‌آلودش را فراموش کرد که مواد‌مخدر همه چیزش را گرفته بود به جز معرفتش را. پارسا پیروزفر در کارنامه‌اش سریال یاغی را دارد که یکی از بهترین نقش منفی‌های این روز‌ها را به تماشا گذاشته و نیز نقش مولانا در فیلم مست عشق را که همه مشتاق تماشایش هستیم. فیلم تی‌تی با بازی او یکی از تماشایی‌ترین فیلم‌های این روز‌های سینماست و احتمالا به‌زودی بعد از فروکش کردن تب کرونا، دوباره به صحنه تئاتر برمی‌گردد. مخلص کلام این‌که پارسا پیروزفر ۵۰ساله در فصل برداشت از تجربه‌هایش، نویدبخش تولد نقش‌های دیدنی در سینما، تئاتر و تلویزیون است.

بعد از چند بار نامزد شدن در رشته بازیگری برای فیلم‌هایی مانند شیدا، اعتراض و اشک سرما، پارسا پیروز فر در سال ۱۳۸۳ تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای مهمان مامان را از جشن خانه سینما دریافت کرد. بعد از آن جایزه بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلم‌های آسیایی دهلی نو را برای بازی در فیلم اشک سرما و نیز جایزه خروس زرین و صد گل کشور چین را برای بازی در همین فیلم کسب کرد. برای آثار تلویزیونی جایزه بهترین بازیگر مرد از دید مخاطبان از شبکه جهانی جام جم و تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشن دنیای تصویر برای بازی در سریال در چشم باد را به دست آورد. مهم‌ترین جایزه تئاتری این بازیگر تندیس زرین بهترین بازیگر مرد در بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر‌فجر برای بازی در تئاتر ماتریوشکا بوده است.

پری/ داریوش مهرجویی / سال ۱۳۷۳

دومین تجربه سینمایی پارسا پیروزفر، نقشی در فیلم سینمایی «پری» است. این فیلم که نویسندگی آن را مهرجویی براساس اقتباسی آزاد از رمان «فرانی و زویی» نوشته سالینجر انجام داده، حکایت دختری جوان و دانشجوی ادبیات است که با خواندن کتاب کوچکی درباه سلوک عارفی گمنام در قرن‌پنجم هجری دچار تحولات فکری می‌شود و آن عارف سالک را پارسا پیروزفر بازی کرده است.

مهمان مامان / مهرجویی / سال ۱۳۸۲

یوسف، خانواده متمولی دارد، اما روابط آشفته او و والدینش سرنوشتش را با مواد مخدر و گردوفروشی پیوند زده است. پارسا پیروزفر هم مثل بسیاری از بازیگران ماجراجو نقش یک‌معتاد را تجربه کرده و بازی در نقش یوسف به یکی از نقاط‌عطف کارنامه‌اش بدل شده و البته یک نقش به یاد ماندنی به سینمای ایران هدیه کرده است. یوسف تصویر متفاوتی بود که بعد از یک دهه از پیروزفر شناخته شده در سینما دیده می‌شد.

ملاقات/ پارسا پیروزفر/ ۱۳۹۸ -۱۳۹۷

نمایشنامه «ملاقات بانوی سالخورده» فردریش دورنمات بار‌ها در ایران به صحنه رفته و نیز فیلم «بی‌همه چیز» بر اساس آن ساخته شده است. پارسا پیروزفر این متن را یک بار دیگر به فارسی ترجمه کرده و برداشت خودش را از این نمایشنامه مشهور به صحنه برده است. او نقش معلم مدرسه را در این نمایش بازی کرده که طراحی گریم و لباسش یادآور تصویر مارک تواین، نویسنده معروف انگلیسی است.

مست عشق/حسن فتحی/ ۱۴۰۰

از تازه‌ترین فیلم‌سینمایی حسن فتحی فقط چند تیزر و تصویر پخش شده و خیلی‌ها منتظر تماشای آن هستند، البته نه‌فقط برای دیدن پارسا پیروزفر در نقش عارف و شاعر قرن هفتم هجری قمری. این فیلم که محصول مشترک ایران و ترکیه است، کنجکاوی خیلی‌ها را برانگیخته از علاقه‌مندان به سینما یا دوستداران ادبیات. مست عشق، بخشی از زندگی مولانا جلال‌الدین و مواجهه او با شمس تبریزی را نمایش می‌دهد.

روزنامه جام جم