آنقدر تاکتیک «شروع قبل از دیگران» در جنگ روایتها مهم است که میتواند نتیجه جنگ را تغییر دهد و هرکسی که روایت را زودتر شروع کند در جنگ روایتها پیروز میدان خواهد شد، اما مشکل فعلی این است که برخی مسئولان به دلایل مختلف از رویدادها شروع دیرهنگامی دارند و وقتی مسئولان داخلی دیر روایت کنند و شروع دیرهنگام داشته باشند در جنگ روایتها بازنده خواهند بود و جریان تحریف شکل میگیرد.
مثلا اتفاقی که سال ۹۸ بعد از وقایع آبان رخداد و خبر کذب رویترز درباره تعداد کشتهها با اینکه خبری دروغ بود، اما چون در شرایط ابهام و اهمیت مطرح شد، توانست خود را روایت غالب کند و تحریف تاریخ شکل بگیرد.
این موضوع درباره مذاکرات هم دیده میشود تا جایی که فعالان رسانه بهدلیل مطرحشدن برخی اطلاعات مذاکره توسط منابع روسی یا غربی به این روند اعتراض داشتند، روندی که اکنون به نظر میرسد در حال مدیریتشدن است.
بههرحال سکوت، کوچکنمایی، بزرگنمایی، تقدم و تأخر، تکرار، مقایسه، تحریف و شایعه ازجمله مهمترین تاکتیکهای جنگ روایتهاست و به نظر میرسد ما در این قرن وارد جنگ روایت شدهایم بهطوریکه هرکس بتواند روایت خودش را از پدیدهها در آن روز حاکم کند، آن روز حاکم است و این اصل اهمیت روایتگری را نشان میدهد.
در ادامه این گزارش نیز روایتهایی که بیرون و پیرامون مذاکره رقم میخورد را بررسی خواهیم کرد. حالا چند سالی هست که مذاکرات هستهای ترجیعبند مکرر سیاستخارجی ایران شده. اگرچه در هشت سال دولت اعتدال این مذاکرات به آبونان و معیشت مردم گره زده شد و خسارات زیادی را برجای گذاشت، اما درحالحاضر، علیرغم اتخاذ سیاست صحیح دولت سیزدهم در جانمایی واقعی مذاکرات رفع تحریمها و وزندهی متناسب به آن، هنوز هم روایتهای غلط و مخدوشی درصدد تحمیل اراده خود بر ملت و مسئولان ایران است. این چیزی است که در هفتهها و روزهای گذشته بیش از هر زمان دیگر به چشم میآید. این مطلب نگاهی به ابعاد این نبرد روایتها و ارادهها از میانه جنگ ترکیبی استکبار علیه ایران انقلابی دارد.
واقعیت مذاکرات چیست؟
واقعیت این است که این مذاکرات بیش از آنکه مذاکرات هستهای باشد، مذاکرات برای رفع تحریمهای ظالمانه غرب است. ایران هرآنچه باید انجام بدهد، تاکنون انجام داده است. اکنون این غرب و خصوصا آمریکاست که پس از بازیهای فرسایشی سیاسی و دیپلماسی در دولت یازدهم و دوازدهم، حالا حدود یکسال است که علیرغم کاستهشدن میزان اختلافات در متن توافق، در دو سه نقطه راهبردی متوقف شده است و با زیادهخواهی درصدد امتیازدهیهای ناچیز و امتیاز ستاندنهای بزرگ است. این واقعیت واضح و روشن در سه نکته اساسی وجود دارد و بهصراحت از سوی تیم مذاکرهکننده برای طرفهای مقابل تبیین شده است. اول اینکه تهران اطمینان پیدا کند که رفع تحریمها به نحوی موثر و پایدار اجرا میشود و دوما آمریکا و غرب این موضوع را رسما و کتبا تضمین دهد و نکته سوم نیز این که موضوعات سیاسی و غیرفنی مانند پرونده PMD (ادعاهای غرب در اتهامزدن به ایران برای استفاده غیرصلحآمیز) نباید بهعنوان اهرم فشار علیه ایران باقی بماند.
دشمن درصدد القای چه روایتی است؟
این در حالی است که دشمن درصدد وارونهنمایی واقعیتهای موجود در مذاکره کنونی است. آنچه در بیرون و پیرامون مذاکره رقم میخورد، روایتی است که جبهه منسجم غربی - عبری - عربی از مذاکره به کمک توان شبکهسازی رسانهای ارائه میدهد. درواقع، مذاکره وین امروز در کانون جنگ روایتهای نظام سلطه قرار گرفته است.
البته برآیند اظهارات ضلع غربی میز مذاکرات وین این بود که با پایانیافتن گفتوگوها، متن نهایی آماده شده و طرفین مذاکرات باید با بیان کلمه بله یا خیر نظر خود را در مورد متن نهایی اعلام کنند! اما ایران با فهم این بازی و شناخت ذات فریبکار آمریکایی، صراحتا اعلام کرد هیچ متن یا پیشنهادی را بهعنوان متن نهایی به رسمیت نمیشناسد و ضمن دریافت ایدههای انریکه مورا، معاون هماهنگکننده اتحادیه اروپایی، موارد ارائهشده را در تهران مورد بررسی دقیقتر قرار خواهد داد و نظرات خود را در این رابطه اعلام میکند. کاری که در روز دوشنبه هفته قبل در جلسه فوقالعاده شورایعالی امنیت ملی انجام داد، نظر خود را به طرف غربی ابلاغ کرد و اکنون اتحادیه اروپا در انتظار پاسخ واشنگتن است.
اما شاید بد نباشد مرور کنیم که در فاصله همین رفتوبرگشتها، جبهه رسانهای دشمن در تدارک چه برنامهای برای برتری روایت خود بوده است؟ اول اینکه تلاش شده اینگونه تصویرسازی شود اقتصاد و معیشت و ارزانی کالاها و گردش مالی و تجارت خارجی کشور به مذاکرات گره خورده و راهی جز کوتاهآمدن و امتیازدادن نیست؛ دوم اینکه اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، اوضاع اقتصادی کشور بسیار سختتر خواهد شد. درحالیکه هر دو گزاره، دروغی واضح است چراکه نه اقتصاد کشور صددرصد وابسته به رفع تحریمهاست و نه با شکست یا توقف مذاکرات وضعیت بسیار سختتر خواهد شد. هرچند که ممکن است شوک اولیه و مصنوعی ایجاد شود که امری بدیهی است.
اراده واقعی غرب چیست؟
تردیدی نیست که استکبار در جنگ ارادهها درصدد تحمیل اراده خود بر اراده ملت ایران است. اراده اصلی دشمن، اکنون بیش از هر زمان بر تضعیف روحیه انقلابی مردم و دولتمردان ایران است. آمریکا هر مقوله برخاسته از انقلابیگری که به هویت ایرانی و اسلامی ایرانیان مربوط باشد را برنمیتابد؛ زمانی جنگ هشتساله بود، در موقعیتی جنگهای نیابتی و حالا هم یک جنگ چندضلعی و ترکیبی برای درهم شکستن اراده ایرانیان به بهانه صنعت هستهای. از اینرو با فرار دائم به جلو و سناریوچینیهای مکرر و نخنما با هر چیزی که به سمتوسوی تحقق مطالبات ایران برود، مخالفت میکنند.
بههرحال اکنون و پس از یکسال مذاکرات در دولت سیزدهم، ما بهصراحت با شکستهای راهبردی آمریکا در جهان روبهرو هستیم، آمریکا و اروپا بیش از هرچیز به این توافق نیاز دارند و از قضا با تلاشهای صورتگرفته بیش از هر زمان به توافق نزدیک هستیم، اما یک مانع بزرگ وجود دارد و آن عبارت است از اراده سیاسی غرب در تمکین دربرابر اراده ملت بزرگ ایران؛ بنابراین گرچه متن توافق احتمالی منتشر نشده، اما یک موضوع در مورد توافق قطعی است و آنهم اینکه خبری از برنامه موشکی و منطقهای ایران در متن توافق نیست. ایران نه زیر بار برجام دائمی و محدودیتهای آن رفته و نه برنامه موشکی و منطقهای خود را موضوع مذاکره قرار داده است و این بهصراحت به معنای شکست ایده خلعسلاح ایران توسط آمریکاست؛ اتفاق مهمی که البته در رسانههای غربی قلب و احتمالا وراونهنمایی خواهد شد. در نهایت میتوان گفت آنچه تاکنون از فضای مذاکرات مخابره شده است، بیانگر سرگردانی آمریکا برای پاسخ به بسته پیشنهادی جمهوری اسلامی از یک سو و اطمینان ایران در استیفای حقوق ملت، از جانب دیگر است.
«پلن B» ایران مشخص شد
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته در نشست خبری با تشریح «پلن B» ایران گفته است: برنامه ما در حالت دوم، استمرار سیاستخارجی بدون توجه به روند مذاکرات است و ما روابط اقتصادی خارجی و مسائل تجاری را با روند مذاکرات رفع تحریمها گره نزدیم و نخواهیم زد. کنعانی تاکید کرده است: پلن B ما (گزینه جایگزین) استمرار سیاستخارجی با قوت و جدیت بیشتر بدون توجه به روند مذاکرات رفع تحریمها خواهد بود، چراکه مذاکرات در رفع تحریمها منافع یکجانبه ایران نیست و منافع طرفهای مقابل در این موضوع بیشتر نهفته است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرده است: طرف مقابل باید در این زمینه عقلانیت خود را اثبات و با درایت بیشتری عمل کند درحالیکه هنوز پاسخی از سوی ایالات متحده به پیشنهادهای طرف اروپایی دریافت نکردهایم و موضوعات مهمی باقی مانده است.
وی تاکید کرده است: ما زمانی میتوانیم از نتیجهبخش بودن این مرحله از مذاکرات صحبت کنیم که طرف اروپایی اعلام کند پاسخ طرف آمریکایی را دریافت کرده است؛ بنابراین باید راجع به موضوعات مهم باقیمانده تصمیمگیری شود تا نهایتا توافق شکل بگیرد. کنعانی این موضوع را هم گفته که اگر ایران نیازمند توافق است حتما طرف اروپایی و آمریکایی بیش از ایران نیازمند توافق است و افزوده است: ما تا اینجا در مورد مذاکرات پیشرفتهای نسبتا خوبی داشتهایم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره شایعاتی مبنیبر اینکه گفته شده شرط آمریکا برای احیای برجام صرفنظر کردن ایران از انتقام سردار سلیمانی است هم اعلام کرد: موضع جمهوری اسلامی درباره ترور سردار سلیمانی روشن است، دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران هیچ موقع ترور ناجوانمردانه سردار بزرگ مبارزه با تروریسم بینالمللی را توسط دولت آمریکا فراموش نمیکند و از این رو موضوع انتقام از قاتلان سردار سلیمانی فراموششدنی یا قابل مصالحه و سازش نخواهد بود.
این در حالی است که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیهاروپا گفتهاست: پاسخ ایران به پیشنهاد این اتحادیه درباره احیای برجام معقول بود و به آمریکا انتقال دادهشد، حالا منتظر پاسخ آمریکا هستیم. بورل تاکید کرده امیدواریم این پاسخ به ما اجازه دهد مذاکرات را کامل کنیم. پیشبینی شدهبود نشستی تا پایان هفته پیش در وین برگزار شود که امکانش وجود نداشت، اما احتمال دارد این هفته برگزار شود.
منبع: روزنامه جام جم