دوحه، آخرین آزمون آمریکا

به گزارش جام جم آنلاین، وزیر خارجه این را هم تاکید کرده مذاکرات سه‌جانبه غیرمستقیم ادامه دارد و ایران برای رسیدن به توافق خوب، پایدار و قوی آمادگی دارد و جدی است.

خطوط قرمزی که برای مذاکرات قطر ترسیم شده، در سطح سیاستگذاری کشور و بر اساس تامین حداکثری منافع ملی کشورمان است، بنابراین همان‌طور که پیش از این هم گفته شده بود این دور از مذاکرات تنها درباره بخش‌های اختلافی است که در خصوص رفع تحریم‌ها باقی مانده است و حالا بعد از وقفه سه ماه و نیمه از دور هشتم مذاکرات در وین و پس از توافق با جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این مذاکرات از سر گرفته شد؛ البته ایران بار‌ها نسبت به خط قرمز و حدود و ثغور مواضع خود در مذاکرات هشدار داده و اعلام کرده به دنبال مذاکره برای مذاکره نیست و می‌خواهد طبق چارچوب ۲۰۱۵ از دستاورد‌های اقتصادی برجام بهره‌مند شود.

این مذاکرات سه ضلعی که با حضور انریکه مورا هماهنگ‌کننده گفتگو‌ها به عنوان واسط علی باقری، مسوول ارشد ایرانی تیم مذاکره‌کننده کشورمان و رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران طی دو روز گذشته برگزار شده، دیروز با یک خبرسازی مواجه شد و یکی از رسانه‌ها از پایان این دور از مذاکرات به دلیل مانع‌تراشی آمریکا خبر داده بود؛ رویکردی که با واکنش وزارت خارجه روبه‌رو و تاکید شد مذاکرات دوحه همچنان ادامه دارد و به پایان نرسیده است.

ناصر کنعانی، سخنگوی جدید وزارت خارجه هم در این باره تاکید کرد: مذاکرات دو روزه هنوز به انتها نرسیده و نشست دیگری میان دکتر باقری، مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و انریکه مو را هماهنگ‌کننده اروپایی گفتگو‌ها برگزار خواهد شد. سخنگوی وزارت خارجه این را هم گفته است که گفتگو‌ها در دوحه از ابتدا دو روزه برنامه‌ریزی شده بود و طرفین در طول رایزنی‌ها در مورد موضوعات باقیمانده به تبادل پیشنهاد‌ها و دیدگاه‌های خود پرداختند و مذاکرات دوحه در فضایی حرفه‌ای و جدی در حال برگزاری است.

از سوی دیگر حضور نداشتن چین و روسیه و سایر اعضای اروپایی برجام موجب ابهاماتی در فضای بین‌المللی شده بود، در حالی که موضوعات باقیمانده عمدتا بین ایران و آمریکاست و مقوله‌های اخذ تضمین از آمریکا برای خارج نشدن دوباره از برجام و در نظر گرفتن سازوکاری برای راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها مکانیسم‌هایی هستند که می‌توانند انتفاع واقعی ایران از توافق هسته‌ای را تأمین کنند؛ بنابراین تهران و واشنگتن در دوحه قرار است با این فرمت، صرفا برای لغو کامل چند تحریم باقیمانده که آمریکا باید مطابق برجام آن‌ها را رفع کند، گفتگو کنند. ایران هم اعلام کرده چنانچه این دور از گفتگو‌ها با واقع‌بینی آمریکا و سه کشور اروپایی همراه باشد، می‌توانیم به نتایج موردنظر همه طرف‌ها و بازگشت به نقطه سال ۲۰۱۵ میلادی برسیم؛ بنابراین فرصت فعلی برای دولت بایدن که از ابتدا ادعای بازگشت به برجام را داشته به معنای آخرین فرصت است، چراکه پنجره مذاکرات دوحه تا ابد و یک روز برای دولت آمریکا باز نمی‌ماند و واشنگتن بعد از سه ماه ایجاد وقفه در مذاکرات وین، اینک در ژوئن ۲۰۲۲ باید مسوولیت تعهداتش را یک بار برای همیشه به عهده بگیرد.

در روز‌های آینده باید دید آیا آمریکا در عمل می‌تواند به تصمیم نهایی برای بازگشت به برجام برسد یا خیر، چراکه ابتکار عمل جمهوری اسلامی ایران، راه را برای بهانه‌جویی بسته است و با چنین خوانشی این دور از مذاکرات، آزمونی برای طرف‌های مقابل در بازگشت به تعهدات برجامی است.

با همه این تفاسیر ناظر به موضع تهران درباره مذاکرات نیز چند نکته قطعی است؛ اولا تعیین تکلیف برجام صرفا به عنوان یک سند بالادستی در دستور کار است که این البته به معنای وابستگی و مشروط کردن اقتصاد کشورمان به مساله برجام نیست کمااین‌که در همین مدت فروش نفت بدون توجه به مذاکرات ادامه داشته و به رشد خوبی هم رسیده است. از سوی دیگر، دیپلماسی همسایگی به عنوان رویکرد اصلی دولت ادامه دارد و مذاکرات موجب نشده ایران از رویداد‌های مهم سیاست خارجی یعنی اولویت، روابط راهبردی و دیپلماسی اقتصادی با کشور‌های همسایه باز بماند و مصداق آن هم همزمانی حضور رئیس‌جمهور در اجلاس روسای کشور‌های حاشیه خزر در ترکمنستان است؛ بنابراین تهران دست‌بسته نیست و آنچه اکنون برای ما اهمیت دارد، انتفاع اقتصادی از برجام است و هرچیزی که این امر را تحت‌تاثیر قرار بدهد، قابل قبول نخواهد بود.

منبع: روزنامه جام جم