عبور از سینماداری سنتی

به‌رغم فروکش کردن کرونا و اکران متنوع فیلم‌ها اما به‌نظر م‍ی‌آید افزایش قیمت بلیت تاثیر خود را در کاهش چشمگیر استقبال مخاطب از سینماها گذاشته و جای تردیدی نیست که مخاطب با دو برابر شدن هزینه بلیت، اقبال کمتری به سینما رفتن نشان داده است؛ اکران نیم‌بهای «بدون قرار قبلی» در سالروز میلاد حضرت رضا(ع) و فروش قابل‌توجه‌اش، مهر تاییدی بر این فرضیه بود و حالا سینماداران با یک چالش جدی در قیمت‌گذاری بلیت سینما روبه‌رو شده‌اند.

در این میان حوزه هنری در حالی از هفته گذشته طرح قیمت‌ شناور بلیت را در سینماهای خود به پشتوانه یک تحلیل هشت ماهه آغاز کرد که در کمتر از یک هفته فیلم «هناس» با اجرایی شدن این طرح، فروش یک میلیاردی را تجربه کرده است و روز گذشته مدیرعامل موسسه تصویر شهر نیز از اجرای طرح کاهش قیمت بلیت در سینماهای موسسه تصویر از اول تابستان خبر داده است.

سید علی طباطبایی‌نژاد، معاون پخش و اکران مؤسسه بهمن سبز وابسته به حوزه هنری با اشاره به روند ایده‌پردازی تا فاز اجرایی طرح قیمت‌گذاری شناور بلیت می‌گوید: از آبان سال گذشته تحلیل و بررسی‌هایی درباره میزان فروش و مخاطب در زنجیره سینماهای بهمن سبز انجام شد و طی یک تحلیل هشت‌ماهه، تمام سئانس‌ها، سالن‌ها و روزهای هفته و میزان ضریب اشغال سالن‌ها بررسی و کیفیت موجودی هر سالن نسبت‌سنجی شد. در واقع اینها پارامترها و معیارهایی است که تاثیر خود‌ را در تعیین قیمت بلیت گذاشته است. با توجه به این‌که هرچه جلوتر رفتیم شرایط نامتعادل‌تر شد، تصمیم گرفتیم هرچه زودتر این طرح اجرایی شود.

طرح قیمت شناور؛ ایجاد بار روانی مثبت برای مخاطب

وی در ادامه با بیان این‌که هنوز این طرح در فاز صفر قرار دارد و به نوعی در مرحله آزمون و خطاست، یادآور می‌شود: با توجه به این‌که از ابتدای هفته جاری این طرح آغاز شده، خوشبختانه شاهد تاثیرگذاری آن هستیم و بار روانی که برای مخاطب ایجاد کرده تاثیر مثبتی داشته است؛ تا جایی که سه‌شنبه گذشته پرمخاطب‌ترین روز سال ۱۴۰۱ را در سینما تجربه کردیم و این‌که مخاطب می‌تواند با ارقام مختلف و متناسب با بازه‌های زمانی متنوع به تماشای فیلم‌ها بنشیند، اتفاق خوبی است.

سینما پس از کرونا باز هم کاهش حضور مخاطبان را به‌صورت جدی تجربه کرد؛ گرچه برای افول سینما دلایل مختلفی برشمرده شده اما بسیاری معتقدند اصلی‌ترین دلیل آن افزایش قیمت بلیت بوده است. طباطبایی‌نژاد در واکنش به این موضوع با بیان این‌که قیمت مصوب بلیت سینما نسبت به کالاهای دیگر زیاد نیست، می‌گوید: باید بپذیریم نرخ بلیت در مقایسه با هزینه‌های گزافی که برای ساخت فیلم و نگهداری از سالن‌های سینما می‌شود واقعا عدد بالایی نیست اما شرایط اقتصادی به‌نحوی است که این افزایش قیمت به چشم می‌آید و بیشتر بار روانی آن، مخاطب را آزار می‌دهد.

معیار افزایش قیمت بلیت سینما چه بود؟

وی ادامه می‌دهد: اتفاقا یکی از دلایلی که ما در حوزه هنری سراغ طرح بلیت شناور رفتیم این بود که این ارقام متناسب با میزان ارائه خدمات نبود. به‌عنوان مثال یک سینمای مدرن در تهران و شهرکرد هر دو باید بلیت ۴۵ هزار تومانی بفروشند اما مساله اینجاست که آیا مخاطب تهران و شهرکرد توان پرداخت مشابهی هم دارند؟ به‌دلیل این‌که افزایش قیمت بلیت صرفا با معیار کیفیت سالن‌ها سنجیده شد، بیشترین آسیب را وارد کرد؛ در حالی‌که اگر معیارهای دیگری مانند روز، سئانس نمایش و هفته اکران هم در‌نظر گرفته می‌شد، وضعیت فرق می‌کرد. حتی برای ما هفته اکران هم مهم است زیرا معتقدیم یک فیلم بازه افتتاحیه دارد و به مرور هفته‌های اکران می‌تواند قیمت متفاوتی داشته باشد. البته درصددیم به مرور پارامترهای دیگری را هم لحاظ کنیم تا هرچه جلوتر می‌رویم این قیمت دقیق‌تر باشد.

معاون پخش و اکران حوزه هنری تصریح می‌کند: مشابه این رویکرد در مورد بلیت هواپیما و هتل‌ها نیز وجود دارد و قیمت‌های آن بنا بر تقاضای مشتری در بازه‌های زمانی مختلف شناور است و تغییر می‌کند. به نظرم این اتفاق باید در سینما هم رخ دهد و نسبت به زمان اکران و کیفیتی که ارائه می‌شود و میزان برآوردی که از فروش یک فیلم داریم همه می‌توانند در فروش یک فیلم و قیمت‌گذاری بلیت تاثیرگذار باشد و این موارد باید به‌مرور وارد این فضا شود و امیدوارم به نتیجه قابل قبولی برسیم که بتوان آن را تسری داد. درحال‌حاضر سینماهای دیگر نیز از این طرح استقبال کردند اما هنوز در تردید اجرایی‌کردن آن هستند. اگر سینماهای بخش‌خصوصی هم به مرور اضافه شوند و تعداد فیلم‌هایی که در این طرح وجود دارد بیشتر شود به نظرم به نتیجه قابل‌قبول‌تری می‌رسیم.

پارامترهای تاثیرگذار در تعیین قیمت بلیت شناور

وی در پاسخ به این‌که آیا این طرح به ثباتی خواهد رسید تا مخاطب امکان برنامه‌ریزی برای آن را داشته باشد، تاکید می‌کند: درحال‌حاضر سینماهای ما وضعیت مشخصی دارد. در مرحله نخست، چهار‌پارامتر در نظر گرفته شده و اگر پارامترهای دیگری دخیل شود ممکن است برای مخاطب سردرگمی ایجاد کند. این مسیری است که تازه باز شده و به نظرم سینمادار و مخاطب باید با یکدیگر پیش بروند تا شرایط بهتر جا بیفتد. در این مرحله از اجرای طرح قیمت‌گذاری شناور بلیت روز نمایش، سئانس، کیفیت سالن و هفته اکران در نظر گرفته شده و در هفته نخست اجرای آن چهار بازه زمانی با تفاوت قیمت از ساعات ۱۰ تا ۱۶، ساعت ۱۶ تا قبل از ۲۰ و ساعت ۲۰ به بعد در نظر گرفته شده و همچنین یک سئانس از ساعت ۲۳ به بعد در قالب سئانس‌های فوق‌العاده نیز اجرا می‌شود. این طرح شامل روزهای پنجشنبه و جمعه هم هست.

وی با اشاره به فروش یک‌میلیاردی «هناس» در یک هفته گذشته و اجرای موفق این طرح می‌گوید: مدیران سینمایی استان‌های دیگر نیز نظر مثبتی نسبت به آن داشتند و معتقدند حس خوبی در مخاطب ایجاد کرده و همین اتفاق نوید بازگشت دوباره مردم به سینماها را می‌دهد.

طباطبایی‌نژاد معتقد است باید از این نگاه فاصله بگیریم که همه چیز ثابت است و قرار نیست تغییری ایجاد شود درحالی‌که خودمان هم باید برای کمک به بهبود شرایط قدمی برداریم. وی ادامه می‌دهد: طی سال‌های گذشته در حوزه هنری این مساله مطرح بود که کاهش حضور مخاطب در سینما به‌دلیل افت کیفی سالن‌هاست، طرح توسعه و بازسازی‌ سالن‌ها یک قدم رو به جلو برای بازگشت مخاطب بود. تمام تلاش ما بر این بوده که طرح بلیت شناور هم با این نگاه باشد و با اجرای آن خانواده‌ها بتوانند به سینما بیایند و هرکس با هر توان مالی بتواند فیلم ببیند و این‌طور نباشد که فقط یک قشر خاص وارد سینما شوند و سینما از سبد قشری دیگر کاملا حذف شود.

ضرورت دستیابی به طرحی جامع و یکپارچه در سینماهای کشور

وی در واکنش به اجرای طرح کاهش قیمت بلیت در سینماهای موسسه تصویرشهر می‌گوید: این اتفاق بسیار خوبی است و دوستان ما در شهرداری این موضوع را مطرح و آمادگی‌شان را برای اجرای این طرح عنوان کردند، البته پیشنهادهایی هم دادیم که فیلم‌های جدیدی اضافه شود.

طباطبایی‌نژاد با ابراز امیدواری در دستیابی به طرحی یکپارچه که همه سینماهای ایران بتوانند از آن تبعیت کنند، متذکر می‌شود: یکی از مواردی که می‌تواند آفت این طرح باشد این است که بدون تحلیل و شناخت اتفاق بیفتد و هر سینما شرایطی مختص خودش ایجاد کند، درحالی‌که باید به یک چارچوب و طرح یکپارچه‌ای برسیم که همه سینماها از آن تبعیت کنند، درغیراین‌صورت با وجود تعدد مدل‌های قیمت‌گذاری شرایط برای مخاطب قابل‌فهم نخواهد بود و به مرور زمان مشکلات جدیدی ایجاد می‌شود.

منتظر فیلم‌های جدید باشید

وی افزوده‌شدن فیلم‌های دیگر به این طرح را گام بعدی قلمداد می‌کند و می‌گوید: پیشنهادهایی برای فیلم‌های جدید داریم اما باید حداقل دو هفته این طرح اجرا شود تا از مجموع شرایط به یک برآورد مشخصی دست پیدا کنیم. ما سعی کردیم این طرح را با فیلمی از تولیدات حوزه هنری آغاز کنیم تا اگر اتفاقی خلاف تصورمان هم رخ داد کسی متضرر نشود اما با استقبالی که از این طرح صورت گرفته و حال خوبی که مخاطب پیدا کرده به‌زودی سراغ فیلم‌های دیگر هم خواهیم رفت.

پاسخ به انتقاد مخالفان طرح

طباطبایی‌نژاد در پاسخ به ادعای برخی سینماداران که معتقدند تهیه‌کنندگان مخالف کاهش قیمت بلیت و اجرای طرح شناور هستند، این نگاه را نتیجه نبود یک چارچوب مشخص می‌داند و تاکید می‌کند: این تصور که فقط باید بلیت را نیم‌بها کرد درست نیست و دردی را درمان نمی‌کند، ضمن این‌که تخفیفات مقطعی و هیجانی در طولانی‌مدت قابل بهره‌برداری نیستند تا مخاطب به آن عادت کند. بهترین مدل، طرح شناور است که در طول سال می‌توان آن را با یک چارچوب خاص به همه سئانس‌ها تسری داد تا مخاطب نیز از قیمت‌ها و سئانس‌ها مطلع باشد. به نظرم اگر طرح‌ شناور برای تهیه‌کنندگان به‌درستی ارائه و مباحث اقتصادی‌اش تشریح شود، جای شبهه‌ای باقی نمی‌ماند. ما نیازمند تحلیل هستیم و باید به مرور از فضای سنتی سینماداری دور و روی اکران متمرکز شویم تا اتفاقات بهتری رخ دهد.

منبع: روزنامه جام جم