ایران هسته‌ای را باید بپذیریم

به گزارش جام جم آنلاین، جمهوری اسلامی ایران، ضمن محکومیت شدید این اقدام با انگیزه سیاسی و مغرضانه از سوی برخی کشور‌های عضو شورای حکام، مواضع ایران را در این‌خصوص گوشزد کرد. در‌خصوص تاثیر این قطعنامه بر آینده مذاکرات وین، جام‌جم گفت‌وگویی با پروفسور پل پیلار، عضو پیشین شورای اطلاعات ملی آمریکا و استاد دانشگاه جورج تاون انجام داده است.

اخیرا شاهد صدور قطعنامه ضدایرانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بودیم. متعاقب این اقدام غیرحقوقی، جمهوری اسلامی ایران نیز دوربین‌های آژانس را جمع‌آوری و برخی همکاری‌های داوطلبانه را با این سازمان قطع کرد. نظر شما درخصوص این تحولات چیست؟

معتقدم دوربین‌های آژانس نباید از سوی ایران حذف می‌شد و روند مانیتورینگ و رصد آن‌ها توسط آژانس باید ادامه پیدا می‌کرد. این قطعنامه نسبتا ملایم بود و نباید هیچ‌گونه فرصتی را برای احیای مذاکرات هسته‌ای از بین ببرد. طرف‌های صادرکننده قطعنامه، قصدی برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد نداشتند.

اما کلیت صدور یک قطعنامه و متهم کردن ایران به همکاری نکردن با آژانس، قطعا نمی‌تواند از سوی ایران بدون پاسخ باقی بماند.

بله درست است. آژانس و اعضای (غربی) مذاکره‌کننده در وین نیز نباید اوضاع را تشدید کنند. نشست بعدی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا همان نشست فصلی، حدود سه ماه دیگر برگزار خواهد شد. اگر تا آن زمان مذاکرات وین به نتیجه‌ای نرسد و اختلافات به قوت خود باقی بماند، به‌سختی شاهد احیای توافق هسته‌ای در آینده خواهیم بود. اکنون نیز برخی تحلیلگران خوشبینی خود را درخصوص احیای برجام از دست داده‌اند. بن‌بست به وجود آمده در مذاکرات نیز بیش از سه ماه است ادامه دارد.

در اینجا بهتر نیست روی مؤلفه‌ای به نام «بی‌تصمیمی» یا «انفعال» کاخ سفید در مواجهه با مطالبات منطقی و حقوقی ایران در پروسه احیای توافق هسته‌ای متمرکز شویم؟

چرا. این مساله را نمی‌توان انکار کرد. ما از طرفی به‌وضوح شاهد ترس و ابهام دولت آمریکا درخصوص انتقادات سیاسی در قبال احیای توافق هسته‌ای هستیم. بایدن هراس دارد که اگر به مطالبات ایران تن دهد، این موضوع برای دموکرات‌ها به یک ضدتبلیغ سیاسی در انتخابات میاندوره‌ای کنگره تبدیل می‌شود. برای همین دولت بایدن از اقداماتی مانند تلاش برای حل‌وفصل موضوعاتی مانند خروج سپاه پاسداران ایران از فهرست FTO اجتناب کرده‌است. او می‌خواهد مورد انتقاد جمهوریخواهان و حتی برخی دموکرات‌های کنگره قرار نگیرد، اما به نظر من این اشتباه است. پیامد‌های منفی و سلبی احیا نشدن توافق هسته‌ای از مواردی که بایدن از آن‌ها امروز می‌ترسد به‌مراتب بیشتر است. احیا نشدن برجام برای کاخ سفید هزینه خواهد داشت.

بایدن باید این حقیقت را مدنظر قرار دهد که انتخابات امسال کنگره، فارغ از هر نتیجه‌ای که حاصل شود یک انتخابات میاندوره‌ای است و در نهایت، شاهد جابه‌جایی اکثریت نسبی کنگره میان جمهوریخواهان و دموکرات‌ها خواهیم بود، اما بایدن بدون توجه به این نتیجه، دو سال دیگر رئیس‌جمهور خواهد بود. او از اختیارات یک رئیس‌جمهور برخوردار است و اتفاقا باید بیش از انتخابات میاندوره‌ای کنگره، نگران انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ باشد.

به نظر می‌رسد مقامات کاخ سفید از تاکتیک بازگشت پوچ به برجام حمایت می‌کنند. از سوی دیگر، طی یک‌سال و نیم اخیر عملا شاهد استمرار مسیر دولت ترامپ از سوی دموکرات‌ها هستیم. نظر شما در این خصوص چیست؟

حدود چهار سال از خروج رسمی آمریکا از برجام سپری شده‌است. در این مدت بر همگان اثبات شده نتیجه استراتژی فشار حداکثری چیزی جز شکست نبوده است. آمریکا باید ایران دارای انرژی هسته‌ای را بپذیرد و پذیرش برجام در اینجا قطعا نسبت به بروز حوادثی که در آینده رخ می‌دهد بهتر است. در صورت نتیجه‌بخش نبودن برجام، تنش‌ها دیگر ممکن است قابل کنترل (از سوی واشنگتن و تل‌آویو) نباشد. اکنون دقیقا نتیجه خروج ما از برجام چه بوده است؟ ما شاهد تسریع برنامه غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران و افزایش تنش‌های متعدد هستیم.

پیلار: تقابل نظامی به نفع آمریکا نیست

بدترین سناریوی ممکن در آینده و در صورت احیا نشدن برجام نیز تقابل نظامی خواهد بود که آن نیز به سود آمریکا و اسرائیل نیست. همان‌گونه که اشاره کردم، این اقدام بسیار پرهزینه است و هزینه‌هایش متوجه واشنگتن و تل‌آویو هم خواهد شد. نکته مهم‌تر این‌که هرگونه اقدام نظامی علیه ایران به توقف فعالیت‌های هسته‌ای این کشور منجر نخواهد شد و به احتمال زیاد، نتیجه‌ای معکوس به بار خواهد آورد. زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، هم از استحکام و هم از پراکندگی برخوردار هستند. دانش و توان فنی ایران در بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای نیز اساسا قابل تخریب نیست. در چنین شرایطی باید نگاه واقع‌بینانه‌ای نسبت به واقعیات جاری درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران و مذاکرات وین داشت. ​​​​​​​

منبع: روزنامه جام جم