چالش‌ های ناباروری

اما با وجود این مراکز و وعده‌های زیادی که تاکنون برای حمایت از این افراد مطرح شده ولی هنوز درمان ناباروری با مشکلات زیادی رو‌به‌رو است.

از هزینه بالای درمان و حمایت اندک بیمه گرفته تا بروکراسی پیچیده اداری که سبب انتقاد کارشناسانی مانند مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا نیز شده است. ‌

در نگاه اول، همه‌چیز برای درمان ناباروری مهیاست.‌ بر‌اساس قانون مصوب مجلس،‌ درمان ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گرفته و برای این مساله بودجه‌ای اختصاص یافته است؛ آنقدر که وزارت بهداشت، مراکز درمان ناباروری را موظف کرده، خدمات ناباروری را با پوشش بیمه‌ای ارائه کنند اما مدیران این مراکز معتقدند که هنوز مسیر رسیدن به چنین هدفی، اجرایی نشده و حمایت‌های در‌نظر گرفته شده با چالش‌هایی از جنس قوانین و مقررات اداری مواجه شده است که نهایتا نتیجه رقم‌خورده با آن‌چیزی که زوجین انتظارش را دارند، مغایرت دارد.

دکتر علی صادقی‌ تبار، مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌ سینا، بروکراسی‌های اداری را یکی از اصلی‌ترین موانع این روزهای زوجین نابارور می‌داند و معتقد است که زوجی که تحت درمان ناباروری قرار می‌گیرد، دیگر نباید درگیر ارائه مستندات و اسناد پزشکی شود، چرا که مدت زمان صرف شده برای جمع‌آوری مستنداتی که در نهایت قرار است منجر به حمایت مالی از آنها شود، باعث کند شدن روند درمان ناباروری می‌شود. فرآیندهای دست‌و‌پاگیری که براساس آن بیمار باید همه اسناد پزشکی از قبیل مراجعه به متخصص زنان، جنین‌شناس، سونوگرافی‌ها و... را برای اثبات ناباروری و دستیابی به حمایت مالی به مرکز درمانی ارائه کند.

«می‌دانید مهر و امضا کردن هرکدام از این اسناد، چقدر وقت​گیر است؟» این را یکی از مراجعان به این مراکز می‌گوید که به گفته خودش، روند آغاز درمانش برای دسترسی به حمایت مالی، بیشتر از دو ماه طول کشیده است اما برای هرچه کمتر کردن این فرآیندهای اداری خسته‌کننده، چه می‌شود کرد؟
برخی کارشناسان معتقدند شاید بهتر است که مبلغ لازم برای هزینه هر زوج نابارور در اختیار مرکز درمان ناباروری قرار بگیرد و مرکز به محض تأیید متخصص ناباروری، این مبلغ را در اختیار زوج نابارور قرار دهد.

برای بررسی بیشتر مشکل اخیر زوج‌هایی که برای درمان ناباروری اقدام می‌کنند با دکتر محمدمهدی ناصحی، مدیرعامل بیمه سلامت گفت‌و‌گو می‌کنیم. او در گفت‌وگو با جام‌جم از کمتر شدن این روند اداری و نامه‌نگاری متخصصان می‌گوید و آن را منوط به متخصص زنان و زایمانی می‌داند که بیمار را در سامانه‌ای مشخص، نشان‌دار کند. آن‌طور که ناصحی می‌گوید اولین قدم برای درمان ناباروری این است که زوجین به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند و در سیستمی مشخص به‌عنوان زوجین نشان‌دار ثبت شوند؛ آن‌وقت است که از آن به بعد، می‌توانند همه خدمات مربوط به ناباروری را از مراکز مختلف دریافت کنند.

هزینه‌ای که رایگان نیست

چیزی حدود هفت میلیون تومان؛ این همه آن میزان مبلغی است که بیمه به زوجین نابارور و برای هر دوره درمانی آی‌وی‌اف یا درمان‌های پیشرفته‌تر دیگر اختصاص داده و به مراکز نیز ابلاغ شده است؛ مبلغی که البته بعد از طی کردن بروکراسی‌های تمام‌نشدنی اداری به دست‌شان می‌رسد؛ البته اگر تا آن موقع، عطای این حمایت و این درمان را در خلل این بروکراسی‌های پیچیده اداری، به لقایش نبخشیده باشند.

اما این همه ماجرا نیست؛ چرا که اگر زوجین جوان بتوانند بعد از گذر از هفت‌خوان اداری، به این مبلغ دست پیدا کنند و روند درمان را آغاز کنند، ممکن است گاهی به درمان‌های بسیار پیشرفته‌ای ارجاع داده شوند که به گفته متخصصان حوزه ناباروری، بیش از ۱۳ میلیون تومان هزینه دارد؛ یعنی حدود شش‌میلیون تومان باقی‌مانده را باید خودشان پرداخت کنند؛ مبلغی که به گفته کادر درمان، بسیاری از این مراکز، زوجین بسیاری هستند که توان پرداخت بقیه آن را ندارند و نهایتا سؤال‌شان این است:« مگر قرار نبود درمان ناباروری رایگان باشد؟»

به دنبال اجباری شدن قرارداد

محمد‌مهدی ناصحی، مدیرعامل بیمه سلامت علت برخی از این ناهماهنگی‌ها در پرداخت هزینه‌ها و حمایت‌های مالی را نبود قرارداد بین مراکز درمانی و بیمه‌ها می‌داند:« در چنین شرایطی، بیمار می‌تواند هزینه را پرداخت کند و بعد با مراجعه به مراکز بیمه و پیشخوان‌ها دولت که با ما در ارتباط هستند، فاکتورهای پرداختی‌اش را ارائه کند و در کمتر از ۱۵ روز، مبلغ را بازپس بگیرد.» البته که به گفته ناصحی، در قانون مصوب شده است که همه مراکز درمان ناباروری، باید به‌صورت اجباری با بیمه قراداد ببندند تا زوجین در حین درمان، با چنین مسائلی روبه‌رو نشوند.

نرگس خانعلی‌ زاده -گروه جامعه روزنامه جام جم