به گزارش
جام جم آنلاین، در گام بعدی نوجوان و جوان با تسلط بر احساسات و شرایط موجود کنشگری درستی از خود بروز می‌دهد. در تمام این مراحل روحیه نوجوان و میزان تسلط او بر احساسات خود باید معیار قرار گیرد. طبیعی است که همه افراد در یک سطح از توانایی روحی و مقابله با مشکلات قرار ندارند. مداخله و کنشگری بجا از مهم‌ترین رفتار‌هایی است که می‌توانید در مقابله با نفرت‌پراکنی آنلاین به نوجوان آموزش دهید.
سواد دیجیتالدر دنیا نرم‌افزار‌هایی برای والدین وجود دارد که ابزاری برای فیلترینگ و محافظت از فرزندان در مقابل محتوای نامناسب است. البته میزان و محتوای فیلترشده توسط والدین و با توجه به ارزش‌های خانواده و سن فرزندان تنظیم می‌شود. نکته اصلی اینجاست ما باید این مساله را بپذیریم که فضای اینترنت با وجود روش‌های متنوعی از فیلترینگ و محافظت‌ها باز هم فضایی باز و بدون کنترل است. گاهی برخی از محتوا‌های نامناسب در پوششی رسمی، تمیز و گول‌زننده عرضه می‌شود. رشد مهارت درک و سپس تفکیک محتوای سالم از ناسالم اولین گام برای آماده‌سازی فرزندان در مقابل محتوای نامناسب است.
پرورش تفکر انتقادی در فرزندان‌مان باعث می‌شود در مواجهه با هر محتوایی ابتدا آن را بررسی کنند و به‌راحتی هر پیامی را نپذیرند. در تفکر انتقادی شما با نگاه به هر مساله یا محتوایی تلاش می‌کنید از جوانب مختلف آن را بررسی و تحلیل و از اطلاعات گذشته خود برای ارزیابی مساله مورد نظر استفاده و پرسش‌های مناسبی را نسبت به موضوع مطرح کنید. این نکته را در نظر بگیرید که ما با این مهارت به دنیا نمی‌آییم پس نیاز است آن را پرورش دهیم. البته این مدل نگاه در کودکان و نوجوانان به نسبت بزرگسالان فعال‌تر است و نیاز است که والدین این توانایی خام را در کودکان و نوجوانان در مسیر درستی پرورش دهند. کتاب‌ها و کارگاه‌های فراوانی برای پرورش تفکر انتقادی این روزها در دسترس است.
پیدا کردن سرنخ
یکی از راه‌های تفکیک محتوای مناسب از نامناسب می‌تواند پیدا کردن منبع خبر یا محتوا باشد. گاهی محتوا در پوششی رسمی و مناسب ارائه شده و هر فردی می‌تواند گول ظاهر مناسب یا بستری که در آن ارائه شده را بخورد. مثلا یک خبرگزاری رسمی، یک کانال خبری یا صفحه یک فرد معروف.
در مواجهه با هر محتوایی می‌توانید این مساله را نخست بررسی کنید که این پیام توسط چه کسی ارسال شده؟ شناخت فرستنده پیام و اهدافش از ارسال این پیام در بسیاری از موارد راه‌گشاست. این‌که فرد یا گروه منتسب به چه جریان فرهنگی، سیاسی، مذهبی و ... است مشخص می‌کند چه اولویت‌هایی دارد. حتی گاهی با شناخت از فرستنده پیام به این مساله می‌توان پی برد که پیام ارسال‌شده از طرف شخص یا گروه نام‌برده نیست و تنها از نام فرد یا گروه سوء‌استفاده شده است.
نام‌های بزرگ نیز گاهی می‌توانند پوششی برای محتوای نامناسب باشند. افرادی که خود را متخصص و کارشناس معرفی می‌کنند، صفحات یا وبسایت‌هایی که خود را نماینده گروه فکری یا سیاسی و عقیدتی خاصی می‌دانند، همگی می‌توانند ظاهری زیبا برای محتوای نامناسب باشند. مثلا صفحه روان‌شناسی که به ادعای خودش توسط گروهی از متخصصان باتجربه اداره می‌شود در پوشش محتوای روان‌شناسی به نفرت‌پراکنی علیه رویکرد فرهنگی کشور می‌پردازد یا به گروهی از جامعه توهین می‌کند. گاهی حتی نتیجه یک جست‌وجوی ساده ما را فریب می‌دهد. این‌طور به نظر می‌آید که نتیجه اول جست‌وجو‌ها پرمراجعه‌تر و کامل‌تر و بهترین نتیجه است، در حالی که این‌طور نیست و با دانستن روش‌های بالاآمدن در نتیجه جست‌وجو می‌توان محتوای مورد نظر را در لیست نخست قرار داد در حالی که لزوما محتوایی کامل و برتر نیست.
گفتگو
تکرار این مطلب الزامی است که ما باید بپذیریم فضای اینترنت با وجود تمام مراقبت‌ها، فضایی باز و غیرقابل کنترل کامل است. پس ممکن است فرزند ما با محتوایی نفرت‌پراکن مواجه شود. صفحه ویکی‌پدیایی که یک مساله نابهنجار را توضیح می‌دهد، تصاویری نامناسب در صفحه اینستاگرامی، موسیقی‌ای که محتوایی خشونت‌آمیز نسبت به گروهی را در اشعار خود دارد و بسیاری از محتوا‌های دیگر ممکن است در دیدرس فرزندمان قرار بگیرد. در مواجهه با این شرایط باز بودن راه گفتگو بهترین روش حل مساله است. فرزند شما باید این امنیت و آرامش را در فضای خانه و رابطه با والدین داشته باشد تا بتواند تجربه‌ای که داشته را با شما در میان بگذارد و سوالات و حتی ترس‌های ذهنی خود را با شما مطرح کند. ممکن است حتی در این محتوا‌ها او هدف باشد. پس باید بتواند این مساله را با شما مطرح کند و در گام نخست همدلی و حمایت دریافت کرده و سپس در محیط امن خانه به دنبال راه حل بگردد.
ایستادگی
پس از تشخیص و تفکیک محتوای نفرت‌پراکن از محتوای سالم، نوجوان باید این مهارت را کسب کند که در مقابل این محتوا بایستد. ممکن است خودش هدف نفرت‌پراکنی نباشد، اما مهم است این مساله را درک کند که ایستادگی مقابل فرد یا گروه نفرت‌پراکن امر مهمی است و از درک درست او از مسؤولیت فردی و اجتماعی می‌آید. کارشناسان در پاسخ به نفرت‌پراکنی چند اقدام را شناسایی کرده‌اند:
حادثه و ماجرا را ثبت کنید، شواهد و مدارک را حفظ کنید تا در صورت نیاز خود یا دیگران آنها را گزارش دهید.
در کنار کسی باشید که هدف سخنان نفرت‌انگیز قرار گرفته. اطلاع دادن به افرادی که طرف آنها هستید می‌تواند در کاهش تأثیر نفرت موثر باشد.
به هر محتوا و مساله‌ای به همان اندازه که بار احساسی و روانی دارد توجه کنید. از بزرگنمایی پرهیز کنید.
ابراز مخالفت با نفرت، یکی از قدرتمندترین، اما همچنین مخاطره‌آمیزترین پاسخ‌هاست. برای بالابردن کیفیت این پاسخ‌ها به چند نکته توجه داشته باشید:
به گوینده این مساله را یادآوری کنید که هر سخن یا رفتاری عواقبی دارد. در محیط آنلاین به‌راحتی این مساله فراموش می‌شود؛ بنابراین در نخستین گام این یادآوری به افراد نفرت‌پراکن می‌تواند تلنگری به آنها باشد.
منحرف کردن مکالمه اگرچه راه‌حلی جدی و دائمی نیست، اما می‌تواند در خنثی کردن وضعیت نفرت موثر باشد.
استفاده از حس شوخ‌طبعی می‌تواند باعث شکست فضا و کم‌کردن تاثیر محتوا شود.
این ابراز مخالفت با محتوای نفرت‌پراکن یا افراد نفرت‌پراکن ممکن است تفکر آن فرد یا گروه را تغییر ندهد، اما این پیام را دارد که فضا برای این رفتار‌ها امن و آماده نیست و همیشه افرادی هستند که مقابل آنها بایستند و با آنها مخالفت کنند.
منبع: ضمیمه چاردیواری / روزنامه جام جم
