ابراهیم زنده است...

راه چاره توسط امام علی(ع) به مومنان حقیقی سفارش شده و اگر همه درها بسته باشند یک در به سوی بهشت باز است و آن در، در جهاد است. جهاد در راه خدا نه به‌خاطر پول نه زن و بچه، نه مکنت و قدرت و نه جاه و ریاست. ما فقط باید در راه خدا بجنگیم و از خودمان مایه بگذاریم. سخن و راه همان است که در اول جنگ امام عزیزمان فرمودند. ایشان گفتند ما در این جنگ چون حسین وارد شده‌ایم و چون حسین باید به شهادت برسیم.»

آنچه خواندید بخشی از سخنان شهید محمد ابراهیم همت است؛ شهیدی که در ۲۸ سالگی در جریان عملیات خیبر در سال ۶۲ به شهادت رسید. شهید همت، یکی از مطرح‌ترین فرماندهان دفاع مقدس است که هم در دوران جنگ و هم بعد از آن محبوبیت زیادی بین رزمندگان و عموم مردم داشت و دارد.

با گل‌علی بابایی، نویسنده حوزه دفاع مقدس و یکی از همرزمان و دوست شهید همت هم‌صحبت شدیم تا از ویژگی‌های منحصر به فرد این شهید برایمان بگوید؛ همان ویژگی‌هایی که باعث شد شهید محمدابراهیم همت را همه نسل‌ها بشناسند و باور کنند او یکی از وفادارترین یاران انقلاب اسلامی بود.

آقای بابایی می‌گوید: شهید همت چشم‌انداز وسیعی داشت، به همین دلیل در سخنرانی‌هایش می‌توان رویکردهایی پیدا کرد که حتی برای امروز هم کاربردی است؛ مثل همین جملاتی که در بالا خواندید، شهید همت در چند جمله، روش و رویکرد ایران اسلامی در برابر دشمنان و کفار را مشخص کرده است. اگر قرار باشد سخنان شهدا و فرماندهان جنگ را عملی کنیم، این سخنان امروز راه را به ما نشان می‌دهند.

کتابخوان بود

بابایی در توصیف شهید همت می‌گوید: بسیجی، معلمی که در جبهه‌ها نیز از قابلیت‌های معلمی خود استفاده می‌کرد. او آموزگار و فرمانده‌ای بود که در مقطعی از تاریخ معاصر زندگی کرده اما وسعت دیدش آنقدر زیاد بود که آموزه‌ها و سخنانش امروز هم کاربردی است. پیش‌بینی‌هایی که داشت همه بروز پیدا کرد. این چشم‌انداز را به دلیل مطالعات زیادی که داشت به دست آورده بود. شخصیت فوق‌العاده‌ای داشت. او از نوجوانی با گروه‌های انقلابی نشست و برخاست داشت و با افراد زیادی رفت‌وآمد می‌کرد و بسیار اهل مطالعه بود. با نگاه‌های مختلف آشنا بود؛ از نگاه‌های مذهبی بگیر تا چپی که در آن زمان جوانان را کنجکاو می‌کرد. بسیار خوانده و بعد خودش انتخاب کرده بود که به کدام راه برود. بنیه فرهنگی قوی او باعث شده بود هم استدلال قوی داشته و هم سخنور خوبی باشد. مهارت سخنوری و دانشی که داشت در جبهه‌ها بسیار کمک حالش بود؛ به‌خصوص زمانی که برای رزمندگان سخنرانی و آنها را برای عملیات توجیه می‌کرد یا حتی بعد از عملیات و زمان‌هایی که عملیاتی به دلیلی شکست خورده یا به نتیجه مدنظر نرسیده بود. گاهی دو ساعت برای ۵۰۰۰رزمنده سخنرانی می‌کرد؛ رزمندگانی که متعلق به طیف‌های مختلف بودند از استاد دانشگاه، دکتر و مهندس بگیر تا افراد عادی و کارگر و دانش‌آموز. آنقدر دانش داشت که همه را اقناع می‌کرد. در دانشسرای معلمی درس خوانده و سخنوری را آموخته بود. قبل از پیروزی انقلاب به روستاها و شهرهای کوچک می‌رفت و در کنار کار جهادی برای مردم صحبت هم می‌کرد و همه این تجربیات، تبحر او در فرماندهی جنگ را بیشتر کرده بود.

فرمانده مردمدار

بابایی درباره محبوبیت شهید همت در جبهه‌ها می‌گوید: شهید همت خوش‌چهره بود و
خوش بیان. وارد هر منطقه عملیاتی که می‌شد با استقبال زیاد رزمنده‌ها روبه‌رو می‌شد. یادم هست رزمندگان در استقبال از او شعار می‌دادند: صلی علی محمد / فرمانده ما خوش آمد.گاهی استقبال آنقدر زیاد بود که با سختی او را از حلقه رزمنده‌ها بیرون می‌بردند. در آن زمان که مثل الان شبکه‌های اجتماعی و اینترنت و بقیه وسایل ارتباط جمعی نبود. این محبوبیت زبان به زبان در جبهه‌های مختلف می‌چرخید.

رزمنده‌هایی که با شهید همت برخورد داشتند برای دیگران از توانمندی‌ها، رفتار و منش خوبش تعریف می‌کردند. برای همین وارد هر منطقه‌ای که می‌شد همه رزمندگان در هر رده‌ای که بودند، مشتاق دیدارش بودند و دوست داشتند پای صحبت‌های او بنشینند. بعد از شهادتش همه از خوبی‌هایش گفتند از این که فرمانده بی‌نظیری بوده و در عین حال خوش مشرب و خوش اخلاق و مردمدار.

شهید همت از فرماندهان لشکرهای تهران بود. به نظرم بعد از جنگ درباره این فرماندهان کار رسانه‌ای خوب و موثری انجام شد. به همین دلیل این فرماندهان به مردم و به‌خصوص نسل جوان شناسانده شدند. درباره شهید همت مستندی پخش شد به‌نام سردار خیبر که در معرفی ایشان خیلی موثر بود. همسر شهید همت در این مستند از خصوصیات فردی و شخصی او گفت که خیلی به دل نشست، چون واقعیت را گفت بدون هیچ دخل و تصرفی یا غلوی. این اتفاق برای شهید بابایی هم با سریال شوق پرواز رخ داد و باعث شد همه مردم از هر قشر و طیفی که بودند با شهید بابایی و بخش‌های مختلف زندگی او آشنا شوند.

قهرمان ساده‌ زیست

زندگی شهید همت پر از نکات آموزنده‌ای است که برای نسل جوان چراغ راه است. زندگی بسیار ساده و به دور از هر تجملی.

همسر شهید همت در مستند سردار خیبر گفت:« صد تا تک‌تومان دادیم و دو تا حلقه خریدیم برای ازدواجمان. وقتی قرار شد از اصفهان به دزفول نقل مکان کنیم همه وسایل زندگی‌مان در یک پیکان سواری جا شد. حتی یخچال نداشتیم...».

همه اینها، ساده‌زیستی شهدا را نشان می‌دهد. توقع نداریم جوانان امروز مانند چند دهه قبل زندگی کنند اما وقتی درباره زندگی شهیدان بدانند و با سبک زندگی آنها آشنا شوند، حتما در سبک زندگی و خواسته‌های خود تجدیدنظر و ساده‌تر انتخاب و زندگی می‌کنند چون با آدم‌های مهم و قهرمانان واقعی و معاصری آشنا شده‌اند که هر چند برای زندگی فقط ضروری‌ترین لوازم را داشتند اما بزرگ فکر و عمل می‌کردند و همین تفکر آنها باعث شد تا هشت سال در برابر دشمن مقاومت و از کشور و انقلاب خود پاسداری کنیم.

واقعیت زندگی شهدا پر از شگفتی است

گل‌علی بابایی می‌گوید: برای معرفی شهدای دفاع مقدس و فرماندهان جنگ باید درباره آنها کتاب نوشت، سریال و فیلم ساخت. اما نکته مهم این است که درباره آنها نباید اغراق کرد. باید واقعیت‌ها گفته شود چون آنقدر زندگی این شهیدان نقطه روشن دارد که نیازی به غلو کردن یا تحریف واقعیت زندگی آنها نیست. درباره شهیدان و فرماندهان دفاع مقدس باید تحقیق و کتاب نوشته شود. آیندگانی که بخواهند درباره آنها فیلم و سریال بسازند، می‌توانند به این کتاب‌ها مراجعه کنند. باز هم تاکید می‌کنم واقعیت زندگی شهدا نباید تحریف یا بزرگنمایی شود. واقعیت زندگی آنها بسیار آموزنده و پر از شگفتی است و نیازی به غلو نیست.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه جام جم