تاب‌آوری مادران قابل ستایش است

پا به پای او باید درس بخواند به‌خصوص اگر فرزندش دوره ابتدایی را سپری می‌کند. در کنار همه این‌ها باید ناهار و شام را هم آماده کند و ظرف‌ها و لباس‌ها را هم بشوید و خانه را مرتب کند، چون او مادر است و زن خانه.

حالا در این شرایط حال و روز مادری را تصور کنید که فرزند کوچک‌تری هم دارد و باید مراقب او هم باشد و در زمانی که فرزند بزرگ‌ترش کلاس دارد او را ساکت و آرام نگه‌دارد.

همه این‌ها برای مادرانی است که در دوره کرونا خانه‌دارند. چون حال و روز مادران کارمند کاملا متفاوت است و آنها روزهای پراسترسی را تجربه می‌کنند که نه‌تنها الان آنها را از پای درآورده که در آینده هم اثرات بسیار سختی از نظر روانی بر آنها تحمیل خواهد کرد.

طی چند روز گذشته با چند مادر هم‌صحبت شدم، هم خانه‌دار و هم شاغل و نکته قابل‌تامل در هم‌صحبتی با آنها این بود که بسیار خسته و کلافه بودند.

ایام امتحانات است و آنها علاوه‌بر رسیدگی به درس و مشق فرزندان‌شان باید آنها را مجاب کنند که درس بخوانند و در امتحانات نمرات خوبی بگیرند و بچه‌ها مقاومت عجیبی می‌کنند. آنها بعد از گذشت نزدیک به یک‌سال از شیوع کرونا و درس خواندن آنلاین و در خانه ماندن خسته و خشمگین و پرخاشگر شده‌اند و چون در خانه‌اند و آنلاین درس می‌خوانند، امتحانات برای آنها شکل و شمایل عوض کرده و دیگر نمی‌خواهند باور کنند که نمرات در سرنوشت تحصیلی‌شان تاثیر دارد و مادران در کنار همه سختی‌های دوران کرونا حالا باید با بچه‌ها درگیر شوند و آنها را قانع کنند که باید امتحانات را جدی بگیرند. راستش را بخواهید این روزها در خانه‌هایی که دانش‌آموز دوره ابتدایی دارند، روزهای سختی رقم می‌خورد که امیدواریم ختم به خیر شود.

مادرانی که یکباره معلم شدند

فاطمه آل‌عباس، گوینده برنامه‌های خانواده رادیو ایران بر این باور است که مادران در دوره کرونا سخت‌ترین دوره زندگی خود را سپری می‌کنند. آنها هم مادرند، هم همسر، هم پرستار و هم معلم و یک آدم مگر چقدر توان دارد که از پس همه این‌ها برآید؟

این گوینده می‌گوید: معلمی یکی از مشاغل سخت است که به آموزش نیاز دارد. برای همین معلمان آموزش‌های لازم را فرامی‌گیرند تا بتوانند در کنار آموزش، دانش‌آموزان را هم مدیریت کرده و آنها را سرکلاس بنشانند و به آنها درس یاد بدهند. با شروع کرونا همه این‌ها بر دوش مادران گذاشته شد بدون این‌که آنها آموزش دیده و معلمی بلد باشند. برخی از مادران حتی بلد نبودند چگونه از اینترنت برای آموزش فرزندان خود استفاده کنند. تا قبل از کرونا برای بیشتر زنان خانه‌دار و مادران، اینترنت یعنی استفاده از تلگرام و واتس‌اپ و اینستاگرام. اما با آموزش آنلاین آنها به دنیایی وارد شدند که برایشان غریب بود و این یعنی تزریق حجم زیادی استرس و اضطراب به آنها. به همه این‌ها مدیریت بچه یا بچه‌ها را هم اضافه کنید. همه ما حالا می‌دانیم نشاندن بچه‌ها سر کلاس آنلاین یعنی چه و مادران با چه مصیبت‌هایی در این زمینه روبه‌رو هستند.

فضای سخت مادر - دانش‌آموزی

آل‌عباس می‌گوید: وقتی مادر مجبور می‌شود، معلم فرزند خود هم باشد باید از لطافت مادرانه چشم‌پوشی کرده و جدی شود و گاهی به فرزند خود تندی هم بکند تا او را مجبور کند درس بخواند و سرکلاس آنلاین حواسش را جمع کند. در چنین شرایطی بین مادر و فرزند حتما درگیری‌هایی پیش می‌آید. فرزند بنا به تعریفی که از مادر دارد، نمی‌پذیرد که او معلم باشد و مثل او رفتار کند برای همین این روزها شاهد درگیری‌هایی بین مادران و فرزندانی که دانش‌آموزند به‌خصوص مقطع ابتدایی هستیم. این فضا حتما برای بچه‌ها سخت است و برای مادران سخت‌تر و اگر نتوان به آنها کمک کرد و فضا را لطیف‌تر کرد حتما به هر دو آسیب‌های روانی وارد می‌شود که جبران آنها سخت است و البته مادران در این شرایط بیشتر آسیب می‌بینند چون هم رابطه آنها با فرزندانشان به هم می‌ریزد و هم مسؤولیت آنها در قبال خانواده و وظایفی که دارند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

پدران وارد میدان شوند

آل‌عباس می‌گوید: به نظرم برای عبور از این شرایط و آرام‌تر کردن فضا اول باید به هر دو طرف حق بدهیم. هم مادران و هم بچه‌ها این روزها شرایط دشواری را می‌گذرانند. بچه‌ها مدت زیادی است در خانه مانده‌اند، نه پارک می‌روند، نه شهربازی و نه با دوستان و همکلاسی‌های خود مراوده دارند. این خانه‌نشینی صبر و تحمل آنها را کاهش داده است. از طرفی مادران بنا به وظیفه خود علاوه بر این که باید کارهای خانه را انجام دهند و به کلاس‌ های آنلاین هم برسند باید مراقب سلامت خانواده باشند.
بخش زیادی از استرس آنها این است که اعضای خانواده به کرونا مبتلا نشوند چون اگر یکی مبتلا شود دیگران هم خواهند گرفت. این که مادران وظیفه مراقبت از سلامت خانواده را هم به عهده دارند یعنی اضطراب چند برابر.

تنها کسی که می‌تواند این فضا را آرام‌تر کند و اضطراب مادر را کاهش دهد، پدر خانواده است. راستش را بخواهید ما خانم‌ها با دیده شدن آرام می‌شویم. اگر خانمی متوجه شود همسرش سختی این روزها را که او سپری می‌کند، درک کرده و برای آن ارزش قائل است، نیمی از استرس و خستگی‌اش رفع می‌شود. پدران هم این روزها سختی زیادی را تحمل می‌کنند، تامین حلال معاش خانواده کار آسانی نیست و باید به آنها هم دست مریزاد گفت. اما با همه اینها بهتر است وقتی در خانه هستند کمی از وظایف آموزشی فرزند را به عهده بگیرند. این‌جوری، هم مادر کمی نفس می‌کشد هم فرزند فقط با مادر طرف نیست که با او وارد چالش شود و همه چیز را گردن او بیندازد. پدران اگر در کارهای خانه هم حتی اگر شده کم به مادر کمک کنند، حتما در روحیه خانم‌ها تاثیر خواهد داشت.

دولت از مادران قدردانی کند

مادران در دوره کرونا بیشتر از دیگران وظایفی را به عهده دارند که قابل تقدیر است. این را نباید نادیده گرفت. باید هم جامعه و هم اعضای خانواده قدردان مادران باشند. به نظرم دولت و مسؤولان آموزش و پرورش باید در این زمینه فعال‌تر و تاثیرگذارتر وارد عمل شوند. باید به مادرانی که دانش‌آموز در خانه دارند هدیه داد و از به نحوی از آنها قدردانی کرد که آنها متوجه شوند زحماتشان دیده می‌شود. من اگر جای مسؤولان بودم به مادرانی که فرزند دانش‌آموز به‌خصوص مقطع ابتدایی دارند هر ماه یارانه می‌دادم. این حقوق هر چند کم باشد اما ثابت می‌کند جامعه می‌داند که این مادران در دوره کرونا چقدر شرایط دشواری را سپری می‌کنند. مادری که این روزها معلم هم هست، شرایطی را تجربه می‌کند که درک آن برای دیگران سخت است. پس باید به نحوی به آنها گفت ما شرایط شما را می‌فهمیم هرچند شاید نتوانیم کمک حالتان باشیم اما از شما قدردانی کرده و فراموش نمی‌کنیم چقدر از خودتان مایه می‌گذارید.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه جام جم