نگرانی برای زریبار

به گزافه نگفته‌ایم اگر ادعا کنیم زریبار با تمام داستان‌های شیرین و افسانه‌های شنیدنی‌اش، نه‌تنها طبیعت بکر و سرشار از جاذبه‌های دیدنی را نثار جان‌های خسته شهروندان خود می‌کند، بلکه با ورق زدن تاریخچه به وجود آمدنش از نظر فلکوره‌های اسطوره‌ای، حکایت‌ها برای گفتن دارد. این دریاچه به باور مردم محلی، دریاچه‌ای افسانه‌ای و سرشار از رازها و داستان‌هاست.

افسانه‌ای بودن این دریاچه از نگاه مردم محلی به نوعی به خود جوش بودن آن نسبت داده می‌شود و شگفتی اینجاست که آب هیچ رودخانه‌ای به آن ختم نمی‌شود. جالب هم اینجاست که روی رودخانه درخت‌های شناوری وجود دارد که بی‌ریشه سال‌های سال است سرسبزند و مدام با جریان آب مکانشان بر سطح آب دریاچه تغییر می‌کند.

زریبار نه‌تنها برای فصول خاص مثل بهار یا تابستان چشم‌ها را محو نگاه خود می‌دارد، بلکه پاییز و زمستانش نیز دل هر رهگذری را در سردی سوزناک به گرمی می‌فشارد. در پاییز زریبار مجموعه‌ای از رنگ‌های خزانی را می‌توانی نظار گر باشی و در آفتاب سوزان زمستانش با سفیدی برف‌های آن، رویاها بسازی از جنس زندگی در شهری آرام و مهمان‌پرور.

با این حال آنچه گاه تلنگری بر ذهن می‌زند، نگرانی از تکرار سرنوشت سایر دریاچه‌های ایران برای زریبار است. اگر روز و حتی برای لحظه‌ای شاهد و ناظر مرداب شدن دریاچه زریبار باشیم و حکایت تلخ دریاچه ارومیه باز هم تکرار و گلستان این شهر همیشه سرسبز و مروارید آّبی به غمخانه ارومیه و تالاب‌های خشک شده بسیار دیگری در ایران تبدیل شود، چه خواهد شد؟

تالاب زریبار در فاصله سه کیلومتری غرب شهرستان مریوان، در طول چند سال گذشته، شاهد تغییراتی زیست محیطی، اکوسیستمی و نوسانات مختلفی شده و در این مهم، نقش انسان‌ها و شهروندان و حاشیه‌نشین‌های روستاهای اطراف آن بی‌تاثیر نبود و نیست.

اکوسیستم آبی زریبار در غرب کشور و استان کردستان به نوعی پدیده‌ای نادر است که از پوشش‌های گیاهی و آبزیان گوناگون گرفته تا پرندگان بومی و مهاجر که بیش از 31 گونه متنوع در آن یافت می‌شود، در آن به چشم می‌خورد. این منابع به طبیعت و زیستگاه گیاهی و جانوری زریبار، موقعیتی بی‌نظیر بخشیده است.

لذا باید هشدار داد و نگران بود اگر نگاه‌های مهربان و گلایه‌مند زریبار، یاری مسئولان کشوری و استان کردستان را به خود نبیند، دور از انتظار نیست که غم‌نامه‌های هامون و ارومیه و بختگان، در مریوان نیز نقل‌قول اذهان و جماعت دنیا شود.

بهرام غلامی

جام‌جم کردستان