«نا»واردات

این‌که منابع ارزی کشور برای ورود چه کالاهایی تخصیص می‌یابد در حیطه اختیارات دولت است و کوتاهی‌هایی که طی سال‌های گذشته صورت گرفته، نشان می‌دهد مدیریت واردات، رها شده است. مطابق آمار گمرک، در سال جاری کالاهایی مانند لباس زیر زنانه، لباس زیر مردانه، اسپرم گاو، انواع شمع‌های تزئینی، فرآورده‌های زیبایی و آرایشی و سوپ و آبگوشت وارد کشور شده است.

چندی پیش اکبر ترکان، مشاور رئیس‌جمهور در خصوص تولید و صادرات گفت که ما تنها در تولید قورمه‌سبزی و آبگوشت بزباش تخصص داریم، اما گویا در این زمینه نیز موفق نبودیم و حتی سوپ و آبگوشت و ... را هم از خارج تامین می‌کنیم.

مساله واردات بی‌رویه معضلی است که دولت یازدهم قرار بود به آن پایان دهد اما نبود مدیریت در این بخش نشان می‌دهد هنوز معضلات بر قوت خود باقی است.

ارز کشور بیشتر از محل فروش نفت تامین می‌شود و هزینه آن برای واردات کالاهای غیرضروری برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.

دکتر امرالله امینی، اقتصاددان در این باره به خبرنگار ما گفت: مدیریت واردات یکی از مسائل مهم اقتصاد مقاومتی است که متاسفانه در ایران هنوز برنامه مشخص و مدونی برای جلوگیری از واردات کالاهای غیرضروری وجود ندارد.

وی با اشاره به خروج ارز برای واردات کالاهایی که مردم به آن نیاز ندارند تصریح کرد: بر اساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باید کالاهایی وارد کشور شود که مردم به آن نیاز داشته باشند و یا به عنوان مواد اولیه به منظور تولید صورت گیرد. برای موفق شدن اجرای اقتصاد مقاومتی باید به همه ابعاد توجه کنیم.

امینی تاکید کرد: برخی مسئولان با صدای بلند می‌گویند اقتصاد مقاومتی را در همه بدنه اقتصادی کشور اجرایی کردیم اما نگاهی دقیق به جزییات که می‌اندازیم درمی‌یابیم که نه تنها اجرا نشده بلکه روال به صورت گذشته دنبال می‌شود.

این کارشناس اقتصادی، تخصیص درست ارز را از جمله اهداف اقتصاد مقاومتی دانست و گفت: واردات مواد اولیه برای تولید، ایرادی ندارد اما بعضا کالاهایی وارد کشور می‌شود که مردم نیازی به آن ندارند و واردات و عرضه آنها در بازار سبب مصرف‌گرایی می‌شود. واردات چنین کالایی با قاچاق تفاوتی ندارد و باید با این دو مقوله مقابله جدی شود.

وی اضافه کرد: بسیاری از کالاهایی که چینی‌ها یا کشورهای دیگر تولید و به ایران صادر می‌کنند مشابه‌سازی بوده و به دلیل ارزان بودن نیروی کار، قیمت تمام‌شده آن پایین است اما هر کالایی که ارزان بود نباید وارد اقتصاد کشور شود.

امینی با اشاره به این‌که برخی کالاها با فرهنگ ایران مطابقت ندارد اما اکنون در بازار موجود است، ادامه داد: بسیاری از کالاهای غیرضروری توانایی تولید داخل را دارند یا اصلا نیازی به مصرف آنها نداریم. به عنوان مثال ترقه‌های چینی که برای جشن چهارشنبه‌سوری به ایران وارد می‌شود اصلاً نیازی نیست که چه قانونی و چه غیرقانونی وارد شود.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: عدم تخصیص بهینه منابع نوعی اسراف محسوب می‌شود که اکنون در همه ابعاد اقتصادی آن را مشاهده می‌کنیم.

دولت مقصر اصلی است

از سوی دیگر اسدالله عسکراولادی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در این باره به خبرنگار جام جم گفت: زمانی که فردی تقاضای واردات چنین کالا‌هایی را در سازمان توسعه تجارت یا وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌دهد ثبت سفارش آن بدون مشکل انجام می‌شود که این معضل اول و گام ابتدایی برای نقض اقتصاد مقاومتی است.

وی افزود: اگر دولت با ثبت سفارش کالاهای غیرضروری مقابله و با قاچاق این‌گونه محصولات مبارزه کند دیگر در بازارهای کشور شاهد عرضه اینگونه محصولات نیستیم.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: زیر ثبت سفارش کالاهای لوکس و غیرضروری عنوان می‌شود که با ارز متقاضی که این هم توجیه مناسبی برای واردات نیست. ارز نباید در اختیار واردات بی‌رویه و ورود محصولاتی که کشور به آن نیاز ندارد هزینه شود.

عسکر اولادی با تاکید بر این‌که واردات کالای لوکس و غیرضروری خلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است گفت: برخی از افرادی که در بدنه دولت مشغول فعالیت هستند اقتصاد مقاومتی را قبول نداشته و همچنان کار خود را پیش می‌برند.

وی ادامه داد: ایران باید در منطقه تا چند سال دیگر به هدف‌های بزرگتری دست پیدا کند که بدون اجرای اقتصاد مقاومتی امکان‌پذیر نیست و باید اقتصاد مقاومتی در بدنه دولت نهادینه و اجرایی شود. زمانی که مسئولان اصل سیاست را قبول ندارند طبیعتا به آن نیز عمل نخواهد کرد.

نظری ندارم

ولی‌الله افخمی‌راد که چند سال رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در دولت یازدهم بود در این زمینه حاضر به گفت‌وگو با خبرنگار ما نشد و اعلام کرد که اظهارنظر من با تصمیماتی که آقای خسروتاج به عنوان رئیس فعلی سازمان توسعه تجارت می‌گیرد متفاوت است، از این رو نظر خود را در این باره نمی‌گویم. وی همچنین افزود: بحثی که شما پیگیری می‌کنید به موضوع افزایش نرخ دلار و واردات بازمی‌گردد که بازهم در این زمینه تمایلی به مصاحبه ندارم.

واردات را مدیریت کنید

رهبر معظم انقلاب در تاریخ 8 اردیبهشت 95 در دیدار با کارگران درباره مدیریت واردات بیان کردند: از کالاهای وارداتی، همین‌طور که عرض کردیم، به ‌طور معقول جلوگیری بشود. من طرفدار افراط در این قضایا نیستم؛ طرفدار حکمت و تدبیر در این قضایا هستم. نمی‌گویم دروازه‌ها را [ببندید]؛ نه، مراقبت کنید؛ ببینید چه چیزی باید وارد بشود، وارد کنید و چه چیزی نباید وارد بشود، وارد نکنید...

ایشان ادامه دادند: من نمی‌دانم این‌که می‌گویند واردات لوازم آرایشی در کشور چند میلیارد دلار است، راست است یا نه؟ من تحقیق نکرده‌ام، شما هم گمان نمی‌کنم خیلی تحقیق کرده باشید؛ اگر راست باشد بد است. [واردات‌] لوازم آرایشی، چند میلیارد [دلار]! آن‌هم در کشور ما که حالا این‌همه موانع و اشکالات برایش درست می‌کنند؛ برای این‌که فرض کنید فلان خانواده پولدارِ نوکیسه تازه‌ به ‌دنیا رسیده دلشان می‌خواهد این را داشته باشند. شنیده‌ام بعضی‌هایش هم ناسالم است. [در مقابل] اینها بِایستند، مقاومت کنند و نگذارند.

برخی از کالاهای وارداتی به کشور در سال 95

محمدحسین علی‌اکبری

اقتصاد