نانوایی خانگی

نانی کامل و پرخاصیت‌تر است که از آرد گندم با سبوس آن تهیه شده باشد. در میان نان‌ها، نان بربری و سنگک از بهترین نوع آرد سبوس‌دار می‌باشند. اصولا نان‌هایی که با آرد سفید و بدون سبوس پخته می‌شود، به نام نان فانتزی معروف بوده که از ارزش غذایی کمتری برخوردارند. آرد سبوس‌دار تیره‌تر است ولی اگر در شرایط سالم و تمیز پخته شود، نان حاصل از آن زود کهنه و بیات نمی‌شود.

با مصرف نان سبوس‌دار در هر وعده غذایی، تا حد زیادی از بروز بیماری‌های قلبی و گوارشی پیشگیری کنید. مصرف نان سبوس‌دار باعث عدم جذب قند و چربی در خون شده و نیاز بدن به فیبر و برخی املاح و ویتامین‌ها تامین می‌شود. نان سنگک حاوی مقادیر زیادی آهن، کلسیم و فیبر است و عطر و طعم خوبی نسبت به نان‌های دیگر دارد و در عین حال که کم کالری بوده ولی از قدرت سیر‌کنندگی بالایی هم برخوردار است. وجود آهن در این نان سبب رشد و پرورش ذهن کودکان می‌شود.

آردی که برای تهیه نان سنگک مصرف می‌شود، سبوس کامل گندم را دارد و هنگام آسیاب شدن، پوسته گندم از دانه جدا نشده و از ارزش غذایی زیادی برخوردار است. ولی افرادی که به مصرف آرد گندم و پروتئین موجود در آن حساسیت دارند، می‌توانند آرد ذرت و آرد سیب‌زمینی را جایگزین آرد گندم کنند. این افراد با خوردن نان دچار یبوست شدید یا بیماری سیلیاک می‌شوند.

لازم است بدانید، چون بخشی از نان تازه را آب تشکیل می‌دهد و آب فاقد کالری است، در نتیجه نان خشک نسبت به نان تازه و نرم از کالری بیشتری برخوردار بوده و همچنین نان‌هایی که کنجد یا هر مغزی در آنها استفاده شده باشد بسیار پرکالری است و در حد روغن حیوانی چاق‌کننده بوده و افرادی که رژیم لاغری دارند باید در خوردن این نان‌ها احتیاط کنند.

نان سوخاری هم به دلیل داشتن روغن، شیر خشک، تخم‌مرغ و شکر کالری زیادی دارد. یک نان خوب، ظاهری سالم، برشته و بدون سوختگی و طعم و مزه خوبی دارد. نان‌هایی که با استفاده از خمیر مایه تهیه می‌شوند، از ارزش غذایی بیشتری برخوردار هستند.

روش نگهداری نان

برای نگهداری طولانی مدت، بهترین روش، فریز کردن نان است. چون آب موجود در نان منجمد می‌شود و هنگامی که از فریزر آن را بیرون می‌آورید، بدون بیات شدن، آب آن از انجماد درآمده و نان به حالت اولیه برمی‌گردد. برای یخ زدایی هم بهتر است نان را چند دقیقه قبل از استفاده، در دمای محیط قرار دهید یا از مایکرویو استفاده کنید. هرگز برای یخ‌زدایی نان از حرارت مستقیم اجاق گاز استفاده نکنید زیرا خیلی زود بخش‌هایی از نان با حرارت مستقیم می‌سوزد و برای سلامتی فوق‌العاده مضر و سرطان‌زاست.

نان شیر مال

مواد لازم: تخم‌مرغ: 2 عدد، شکر: نصف لیوان، ماست: یک لیوان، بکینگ پودر: یک قاشق مرباخوری، وانیل: کمی، روغن: سه چهارم لیوان، کنجد: 2 تا 3 قاشق غذا خوری و زرده تخم‌مرغ یک عدد برای تزئین روی نان، آرد: در حدی که خمیر به دست نچسبد و نمک: کمی

طرز تهیه: تخم‌مرغ، وانیل، شکر و روغن را در ظرفی بریزید و مخلوط کنید. در ادامه ماست و بکینگ پودر و کمی جوش‌شیرین را هم به مواد بیفزایید. آرد را کم‌کم اضافه کرده و با دست مخلوط کنید. میزان آرد بستگی به غلظت مواد دارد. آنقدر آرد بریزید که خمیر به دست نچسبد. خمیر به دست آمده را در ظرفی بگذارید و روی آن را بپوشانید و بگذارید حجم آن دو برابر شود. بعد روی سطحی صاف را آرد پاشیده و از خمیر به اندازه یک نارنگی بردارید و با وردنه آن را باز کنید و در سینی چرب شده فر بگذارید. روی نان‌ها را با قلم‌مو زرده تخم‌مرغ بمالید و کنجد بپاشید و در فر از قبل گرم شده با حرارت 180 درجه سانتیگراد به مدت نیم ساعت قرار داده تا روی نان طلایی شده و از فر بیرون بیاورید. لازم به ذکر است برای این‌که نان نرم و لطیف باشد حتما، یک ظرف کوچک را پر از آب کرده و در فر بگذارید تا بخار کند و از خشک شدن نان جلوگیری کند.

اسنک موز

مواد لازم: نان تست: 2 ، 4 یا 6 عدد، کره بادام‌زمینی: به میزان لازم، موز حلق شده: به میزان لازم و روغن: به میزان لازم

طرز تهیه: برای تهیه این میان وعده ابتدا اطراف نان تست را جدا کنید. کره بادام‌زمینی را با کارد روی یکی از نان تست‌ها بمالید و حلقه‌های موز را روی آن بچینید. بعد نان تست دیگری را روی آن قرار داده و با دست کمی فشار دهید تا به هم چسبیده شوند. روغن را در تابه بریزید وقتی داغ شد، نان‌های تست را در آن سرخ کنید و با سس دلخواه میل کنید. این میان‌وعده را می‌توان با شیر و عسل نوش‌جان فرمایید.

نان شکم پر

با استفاده از خمیر جادویی یک نوع نان شکم پر تهیه کنید.

مواد لازم: گوشت چرخ کرده: 150 گرم، رب گوجه: یک قاشق غذاخوری‌، نمک و فلفل: به میزان لازم،‌ قارچ خرد‌شده: 4 تا 5 عدد،‌ جعفری خرد شده: 3 قاشق غذاخوری،‌ پیازداغ: 2 قاشق غذا‌خوری، روغن: یک قاشق غذاخوری،‌ زرده‌تخم‌مرغ: یک عدد،‌ کره آب شده: 2 قاشق و ذرت و نخود پخته شده نصف فنجان

طرز تهیه: پیازداغ را در ماهیتابه بریزید و کمی روغن به آن اضافه کنید و گوشت را در آن تفت دهید. بعد به ترتیب رب‌گوجه، قارچ، ذرت، نمک، فلفل و جعفری را افزوده و مخلوط کنید. از خمیر جادویی دو تکه به اندازه یک نارنگی بردارید و روی سطح صاف را آرد بپاشید و با وردنه خمیرها را جدا به قطر چند میلی‌متر باز کنید و کف یک قالب را کمی چرب کنید و یکی از خمیر‌های باز شده را کف قالب جای دهید. مواد سرخ شده را روی سطح آن بریزید و خمیر باز شده دیگر را روی مواد پهن کنید و اطراف دو لایه خمیر‌ها را با دست به هم بچسبانید و کره آب شده را روی آن بریزید و با زرده تخم‌مرغ و کنجد روی آن را کاملا بپوشانید. فر را از قبل گرم کنید و قالب را در فر قرار دهید. حرارت لازم 180 درجه سانتی‌گراد و مدت زمان پخت نیم ساعت است.

خمیر جادویی

مواد لازم: آرد: 2 لیوان، خمیر مایه: یک قاشق غذاخوری، تخم‌مرغ: یک‌عدد، روغن: 4 قاشق، نمک: یک چهارم قاشق چایخوری، شکر: یک قاشق مرباخوری و شیر یا آب ولرم: یک لیوان سر خالی

طرز تهیه: پودر خمیر مایه و شکر را با چند قاشق شیر گرم مخلوط کنید و چند دقیقه صبر کنید تا عمل آمده و پف کند. سپس بقیه شکر، نمک، تخم‌مرغ و روغن را در ظرفی بریزید و خوب مخلوط کنید. خمیر مایه آماده شده را با مقداری آرد مخلوط کنید و به مواد خمیر اضافه کنید. آرد را کم‌کم اضافه کنید و با دست خمیر را مخلوط و ورز دهید. خمیر را درون پاکت پلاستیکی بگذارید و یک‌ونیم ساعت به آن استراحت دهید تا پف کرده و حجم آن دو برابر شود. این خمیر را می‌توانید تا چند روز در یخچال نگه دارید و چون سبک و لطیف است می‌توان با آن انواع غذا‌ها مانند پیراشکی، نان پیتزا، نان شکم‌پر، انواع کلوچه و نان فانتزی تهیه کنید. به همین دلیل به آن خمیر همه‌کاره یا خمیر جادویی می‌گویند.

نان تافتون ساده

مواد لازم: آرد: 3 لیوان، آب : یک لیوان، روغن مایع: یک تا 2 قاشق غذاخوری، نمک و شکر: از هر کدام کمی و پودر خمیر مایه: یک قاشق غذاخوری

طرز تهیه: ابتدا شکر و پودر خمیرمایه را با کمی آب ولرم مخلوط کنید و 10 دقیقه به آن زمان بدهید. بعد روغن و نمک را به آن اضافه کنید. آرد را به مواد افزوده و مخلوط کنید. آب را کم‌کم اضافه کرده و با دست آن را ورز دهید تا جایی که خمیر به دست نچسبد .به این خمیر یک ساعت استراحت دهید و بعد آن را به چند قسمت تقسیم کنید و با وردنه باز کرده و در ماهیتابه روی حرارت مستقیم بگذارید. این نان بسرعت آماده می‌شود. دقت کنید وقتی روی نان حباب زد آن را از روی حرارت بردارید و آن را برگردانید . همچنین می‌توانید از کماج استفاده کنید و روی حرارت مستقیم خمیر باز شده را پهن کنید و کنجد بپاشید. نان را بعد از پخت در پارچه گذاشته تا نرمی و تازگی آن حفظ شود.

نان سیر

مواد لازم: سیر: 3 حبه، روغن زیتون: 3 قاشق، نمک و فلفل و آویشن: از هر کدام کمی، آرد: به میزان لازم، پودر خمیر مایه: یک قاشق مرباخوری، آب ولرم 3 قاشق غذاخوری، شکر: یک قاشق مرباخوری، کره برای هر لیوان آرد، یک قاشق، آب: به میزان لازم و نان باگت یا نان تست: به میزان دلخواه

طرز تهیه: نان سیر یکی از خوش‌طعم‌ترین نوع نان است که در اکثر رستوران‌ها به‌عنوان پیش‌غذا سرو می‌شود و تهیه آن هم آسان است. ابتدا مقداری آرد را با کره و نمک در ظرفی بریزید. پودر خمیر مایه را با آب ولرم و شکر در لیوان بریزید و چند دقیقه صبر کنید تا پف کند وآن را به آرد بیفزایید. تا اندازه‌ای آب بریزید که خمیر به دست آمده به دست نچسبد. این خمیر را در ظرفی بگذارید و در آن را ببندید و یک ساعت به آن استراحت دهید. بعد روی سطحی صاف آرد بپاشید. خمیر را به قطر 2 میلی‌متر نازک باز کنید و بعد آن را به صورت نوار به پهنای 5 سانتی‌متر برش دهید و روی آنها را بپوشانید که خمیر خشک نشود. سیر را هم با روغن زیتون، کمی نمک، فلفل و آویشن در مخلوط‌کن بریزید و کاملا له کنید. تا به صورت یک کرم نیمه غلیظ درآید. از این مواد با قاشق روی نوارهای خمیر بمالید و به آرامی آن را رول کنید. سعی کنید شل پیچده شود و منسجم نباشد تا هنگام پخت لایه‌های میانی رول کاملا پخته شود. فر را از قبل گرم کنید و نان‌های سیر رول شده را در سینی فر چیده و در دمای 175 درجه سانتی‌گراد به مدت 10 دقیقه در فر قرار دهید، وقتی نان‌ها پخته شد از فر بیرون آورده و روی آنها را آویشن بپاشید و داغ میل کنید.

روش دیگر تهیه نان سیر

اگر از نان باگت استفاده می‌کنید، نان را برش طولی بزنید و چنانچه از نان تست استفاده می‌کنید، راحت‌تر می‌توانید از مواد روغن و سیر روی نان‌ها بمالید یا داخل نان باگت را قدری خالی کنید و از سس روغن و سیر روی نان بریزید و داخل فر بگذارید و بعد از بیرون آوردن از فر، آن را برش بزنید و آویشن بپاشید و میل نمایید. این نان حتما باید داغ میل شود و نرمی آن حفظ شده باشد.

بیشتر بخوانید: طرز تهیه پیراشکی گوشت