حالا شکستهای خانگی آقای خاص در سه ماه گذشته نسبت به 13 سال پیش از این دوران بیشتر است. این رکورد جدید برخلاف رکوردهای عجیب و شگفت آور قبلی مورینیو از پورتو تا چلسی و از اینتر تا رئال مادرید است. از زمانی که او در پورتو به یک مربی شناخته شده تبدیل شد، تا روزی که به عنوان سرمربی رئال مادرید اولین شکست خانگی را مقابل اسپورتینگ گیخون پذیرفت، 9 سال گذشت. در عین حال او در دوره دوم بازگشت به چلسی، در دو فصل نخست حضورش تنها یک شکست خانگی را متحمل شد، اما حالا چه مسائل اشتباهی رخ داده که او و تیمش به این روز افتادهاند؟
آماده نبودن بازیکنان کلیدی
یکی از مشکلات بدیهی چلسی آن است که بهترین بازیکنان این تیم با همان ظرفیتی که تواناییاش را دارند، ظاهر نشدهاند. در فصل اخیر بازیکنانی چون جان تری، نمانیا ماتیچ، ادن آزارد، سسک فابرگاس و دیگو کاستا کمتر از حد انتظار بودهاند و در هیچ یک از دقایق حضورشان در میدان نتوانستهاند عملکرد مناسبی داشته باشند. در هر یک از بازیهای مهم چلسی تنها یک یا دو نفر از این بازیکنان توانستهاند موقعیت بهتری از دیگران داشته باشند و این به معنای آن است که بازیکنان چلسی از لحاظ انفرادی با افت کیفیت مواجه شدهاند و این اتفاق روی کیفیت تیمیشان هم اثر گذاشته است.
پیش فصل دیرهنگام
مورینیو خودش به خوبی میدانست با آغاز پیشفصل دیرهنگام نسبت به دیگر تیمها دست به قمار بزرگی زده است؛ اما قطعا او هرگز چنین برآیندی دراماتیک را پیشبینی نمیکرد. تیمهای مورینیو حتی در فصولی که نمیتوانستند قهرمانی لیگ را از آن خود کنند، بازیهای خانگیشان را خوب شروع میکردند؛ مسالهای که به نظر میرسد برای خوزه توهم پیروزی همیشگی ایجاد کرده و تصمیم اشتباهش، تیم وی را در این روزها به چنین چالش عمیقی کشانده است. او زمانی که اولین عنوان قهرمانیاش را با پورتو به دست آورد، در شش بازی نخست فصل در استادیوم دراگو فقط دو امتیاز را از دست داد و در فصل بعد که بار دیگر قهرمانیاش را تکرار کرد، در مدتی مشابه هیچ امتیازی از دست نداد. آقای خاص در اولین فصل حضورش در چلسی، در همین مدت تنها به یک تساوی رسید و در فصل 2006ـ 2005 هر شش بازی را با پیروزی پشت سر گذاشت. در عصر حضور مورینیو در اینتر، وی در هر دو فصل از شش بازی اول فصل پنج بازی را با برد تمام کرد. در دوران مادریدی خوزه، او در دو فصل اول، پیروز تمام این شش بازی بود و در آخرین فصل حضورش در برنابئو اگرچه فاجعه بار به پایان رسید؛ اما باز هم تیمش پنج برد و یک تساوی در کارنامه خود ثبت کرد.
ساختار خط میانی
اگرچه فقط خط میانی چلسی نیست که نمیتواند عملکرد مناسبی داشته باشد؛ اما باید پذیرفت که بر خلاف فصل قبل که زوج فابرگاس و ماتیچ چلسی را به سوی قهرمانی پیش بردند، در این فصل هیچ نشانی از آن ساختار موفق ندارند. از سوی دیگر این منطقه قابلاتکاترین و قدرتمندترین پشتوانه مورینیو بود که حالا قدرتش را از دست داده و علاوه بر این فابرگاس تا ژانویه نمیتواند کمکی به مورینیو کند. او که در 21 بازی ابتدایی فصل قبل 15 پاس گل داده بود، حالا در بازیهای خانگی تنها شش پاس داده که این نشان میدهد حفظ اولین تاکتیک مورینیو برای موفقیت تیمش در این فصل هم دشوار شده است. شکست در برابر کریستال پالاس نشان داد مربی پرتغالی دیگر به این همکاری میان میدان اطمینان ندارد و به دنبال نیروی محرکه جدیدی در این ناحیه است.
کمبود همبستگی خط دفاعی
آسمیر بگوویچ از دروازهبانان رده اول این روزهای دنیای فوتبال است و باید پذیرفت که فقدان تیبو کورتوآ ضربه بزرگی به چلسی وارد کرد. این تنها به خاطر آن نیست که این دروازهبان بلژیکی در میان سه دروازهبان اول دنیا قرار دارد، بلکه از آن روست که با حضورش خط دفاع را فرماندهی میکرد؛ مانند همان کاری که پیتر چک انجام میداد. در قهرمانی فصل گذشته، مورینیو شش مرد دفاعی خود را در بازیهای خانگی، تا ماه نوامبر حفظ کرد تا آن که سزار آزپیلی کوئتا بازی مقابل کوئینز پارک رنجرز را به دلیل محرومیت از دست داد. این در حالی است که چلسی در سه دیداری که به شکستهای خانگی این تیم منجر شد، با سه خط دفاعی متفاوت به میدان رفت.
مهارتهای انگیزشی مورینیو
«او با کلمات دست به کارهای شگفتآوری میزند. گاهی اوقات فقط نگاه میکند یا چشمک میزند و شما احساس آمادگی میکنید.» این جملهای بود که دیمین داف، بال کناری سابق چلسی در گفتوگو با تلگراف آن را در ارتباط با مهارتهای انگیزشی مورینیو بیان کرده بود. مورینیو همواره در تمام این سالها چند بازیکن را در ترکیب تیم خود داشته که وقتی نگاهشان میکردیم، انگار آماده بودند برای مربیشان با سر توی دیوار بروند؛ اما به نظر میرسد در این فصل اوضاع این گونه نیست. حتی جان تری که هفته گذشته از وی دفاع کرد. این توانایی مورینیو طی سه سال گذشته و زمانی که با چلسی با بحران و انتقادات شدیدی روبهرو میشد، به کمک آبیهای لندن میآمد، اما این فصل این توانایی هم از کار افتاده است.
توجیه رسانهها
مورینیو همواره در تلاش بوده تا در مواجهه با رسانههای بریتانیایی اوضاع را در کنترل خودش داشته باشد و همیشه با اظهارنظرات جنجالی خود، غیرمعقولترین مربی لیگ برتر بوده است. او هرگز نگران این نبوده که رسانهها از او یا باشگاه چه تصویری نمایش خواهند داد؛ بخصوص زمانی که نقشههایش در بازی خوب پیش نمیرفت و او در آن لحظات عاشق راه انداختن جنگهای روانی میشد. با این حال این رفتار وی در این فصل نتوانسته کمکی به تیمش داشته باشد؛ حتی زمانی که از داوری شکایت کرده یا دیگو کاستا به علت رفتار زننده در میدان با محرومیت روبهرو شد.
هواداران عصبانی
استمفوردبریج با وجود انتقادات زیادی که این روزها وجود دارد، وفاداری و حمایت خود را از مربیاش حفظ کرده است؛ اما این به معنای آن نیست که آنها صدای نارضایتی خود را از عملکرد ضعیف تیم یا بازی آزاردهنده بازیکنان بلند نمیکنند. اگر اوضاع طی هفتههای آینده بهتر نشود و بازیکنان نتوانند از تمام ظرفیت خود استفاده کنند، صدای اعتراض این هواداران عصبانی به فریاد تبدیل میشود.
عرفان خماند
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد