امسال حدود ۶4 هزار زائر ایرانی عازم سفر حج شدند که در روز جمعه (۲۰ شهریور) سقوط جرثقیل در محوطه مسجدالحرام ۱۰۷ قربانی و ۲۳۸ مصدوم به همراه داشت.
این حادثه، شیرینی حج را برای بسیاری زائران تلخ کرد زیرا آنها همراهان خود را در این حادثه از دست دادند.
چیزی از این حادثه نگذشته بود که فاجعه بزرگ منا هزاران مسلمان را در ۲۲ کشور اسلامی داغدار کرد.
از روز دوشنبه (۶ مهر) اولین هواپیمای حجاج به کشور بازگشت و دومین پرواز سه شنبه (۷ مهر) به کشور بازگشته که ۱۴ تن از مسافران به دلیل بیماریهای زمینهای که داشتند توسط آمبولانس و نیروهای امدادی مستقر در فرودگاه امام خمینی به بیمارستانهای شریعتی، امام خمینی (ره) و محب کوثر منتقل شدند که بیشتر این افراد در حال حاضر در بیمارستان محب کوثر به سر میبرند.
شهناز میری سرپرستار بیمارستان محب کوثر در گفتوگو با «آنا» در خصوص وضعیت این بیماران میگوید: «۹ بیمار به بیمارستان محب کوثر منتقل شدند که یک نفر از این افراد با رضایت شخصی خود و خانواده از بیمارستان ترخیص شده است.»
وی افزود: «تمام آزمایشات این بیمار هیچگونه بیماری را نشان نمیداد و در سلامت کامل از بیمارستان ترخیص شد.»
میری با تاکید بر اینکه افراد مشکوک مبتلا به ویروس کرونا در این بیمارستان بستری نشدهاند، گفت: «تمام این افراد در مراسم رمی جمرات حضور نداشتند و برای انجام مراسم برای خود نائب برگزیدهاند، بنابراین هیچ یک در حادثه منا حضور نداشتهاند.»
سرپرستار بیمارستان محب کوثر در ادامه با توجه به علائم ویروس کرونا گفت: «تب، سرفه، تنگی نفس و اسهال اولین علائم این بیماری است که هیچ یک از بیماران بستری، دارای علائم فوق نیستند.»
وی افزود: «تمام این افراد از ابتدا دارای بیماری زمینهای مانند دیابت، فشار خون، مشکلات کلیوی و غیره بودند که طی سفر دچار مشکل شدهاند و در حال حاضر سازمان حج و زیارت پرونده معاینات قبل سفر و تمام داروهایی که این بیماران طی سفر مصرف کردهاند را برای ما ارسال کرده است.»
میری درباره مخارج درمان این بیماران، گفت: «تمام مخارج این بیماران توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور پرداخت خواهد شد.»
تمام بیماران در طبقه پنجم بیمارستان محب کوثر بستری هستند و فضا کاملا برای نگهداری آنها مناسب و پیشبینی شده است، به گونهای که هر بیمار به صورت مجزا در یک اتاق نگهداری شده و پرستاران بعد از معاینه هر بیمار با رعایت بهداشت فردی و مقرارت بهداشتی بر بالین بیمار دیگر حاضر میشود.
تمام بیماران بستری در این بیمارستان افراد سالمند و میانسالی هستند که دو نفر آنها زن و بقیه مرد هستند و تنها دو تن از بیماران قادر به سخن گفتن هستند و مابقی به دلیل بیماری و یا کهولت سن قادر به سخن گفتن نیستند و یکی از بیماران نیز جانباز است که به دلیل مشکلات اعصاب، در این بیمارستان بستری شده است.
همراهان یکی از بیماران میگوید: «احوال ما زمانی که متوجه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام شدیم غیر قابل توصیف بود و نمیدانستیم باید چه کاری انجام دهیم اما خوشبختانه برقراری تماس به راحتی انجام شد و ما متوجه شدیم که مادرمان در آن زمان در هتل بوده است.»
وی افزود: «قبل از رمی جمرات نیز ما متوجه شدیم مادرم به دلیل ناراحتی فشار خون باید در نوبت عصر در آنجا برای انجام اعمال حضور داشته باشد به همین دلیل زمانی که این فاجعه بزرگ اتفاق افتاد ما میدانستیم مادرمان در آنجا حضور ندارد.»
او میگوید: «این بیتدبیری دولت عربستان به هیچ بهانه ای قابل بخشش نیست و فاجعه اخیر این موضوع را برای ما روشن کرد.»
وقتی در سالن قدم میزنی بیماران همه بر روی تخت دراز کشیده و یا از شدت خستگی خواب بودند اما به جز سر پرستار بخش، نگرانی از ویروس کرونا در بین تمام پرسنل به خوبی احساس میشد.
در یکی از اتاقها آقای ۵۰ سالهای اهل فریمان بستری بود که در خصوص لحظه حادثه و اتفاقات عربستان گفت: «زمانی که جرثقیل سقوط کرد من در مسجد حضور داشتم و تعداد زیادی از حجاج مصدوم و فوت کردند.»
وی افزود: «عدهای نیز در زیر جرثقیل مانده و در همان لحظه فوت کردند. مجروحان حدود سه ساعت بر روی زمین مانده بودند و نیروهای امدادی با تاخیر بالای سر آنها رفتند برای همین هنوز صحنههای دلخراش بر ذهنم مانده است و آزارم میدهد.»
او در حالی که اشک در چشمانش حلقه بسته است، میگوید: «حج آرزوی همه مسلمانان است و اکثر حجاج در سنی بودند که شاید دیگر نتوانند عازم حج شوند و شاید این آخرین سفر آنها بود که برخی در آخرین سفر خود جا ماندند.»
یکی دیگر از بیماران، پیرمرد ۷۵ سالهای بود که برای ترخیص آماده شده بود که بر تخت خود پارچه سیاهی را آویزان کرده بود و در حالی که برای رفتن و دیدار با خانوادهاش آماده شده بود، گفت: «این پارچه سیاه را از زمان وقوع حادثه منا با خود به همراه دارم.»
او در حالی که به شدت ناراحت بود، گفت: «مسلمانان بسیاری قربانی شدند اما من در آن لحظه حضور نداشتم اما دیدن آن لحظهها و مرگ همکاروانیها به شدت تاسفبار است و صحنههای این فاجعه هیچ وقت از ذهن ما بیرون نخواهد رفت.»
وقتی از رسیدگی مسئولان ایرانی و عربستانی از او پرسیدم، گفت: «پزشکان بیمارستان ایرانی و عربستانی رسیدگی خوبی به بیماران داشتند اما آنچه بیش از همه ما را آزار داد این بود که نیروهای امدادی با سه تا پنج ساعت تاخیر برای امدادرسانی حضور پیدا کردند و بسیاری از حجاج از شدت تشنگی و یا له شدن بر زیر دست و پا فوت کردند.»
وقتی صحبت به جایی رسید که این حاجی مجبور شد از همکاروانیهایی که دیگر در بین آنها حضور نداشتند صحبت کند، او به گریه افتاد و گفت: «بسیاری از دوستانمان را از دست دادیم و بهترین خاطرههای ما به تلخترین خاطرهها تبدیل شد. بازگشت بدون دوستانی که در هنگام رفتن با ما بودند بسیار سخت بود.»
دیدار با حجاج بیماری که در یکی از خونبارترین حجهای تاریخ حضور داشتهاند به شکل توصیف ناپذیری احساسی و تلخ بود. دیدن اشک غم در چشمان این حاجیان و حس درد مشترکی که کشیده بودند حکایت از فاجعهای داشت که حج امسال را هرگز از ذهن این حجاج، خانوادههایشان و مسلمانان جهان پاک نخواهد کرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد