می‌خندانم‌ می‌گریانم

این روزها در نمایش «شب بخیر جناب کنت» به کارگردانی امیرحسین گلشنی مشغول بازی هستید. شما نقش پیرزنی را بازی می‌کنید که سال‌ها از شما بزرگ‌تر است. چرا چنین نقش متفاوتی را پذیرفتید؟

من نقش‌های متفاوت را دوست دارم و معتقدم بهترین فضا برای تجربه چنین نقش‌هایی تئاتر است.

البته شما قبلا در تلویزیون هم چنین تجربه‌ای را داشته‌اید و نقش کبری در سریال «خواب و بیدار» را بسیاری به خاطر دارند.

به نظرم بازیگران اغلب بازی در چنین نقش‌هایی را دوست دارند، چون فضای متفاوتی داشته و این امکان را در اختیارشان قرار می‌دهد که توان بازیگری‌شان را محک زده و به نمایش بگذارند. وقتی من با گریم کبری در خواب و بیدار بازی کردم، دو نکته جالب با خود داشت: یکی این که توانستم توان بازیگری‌ام را محک‌بزنم و به دیگران هم نشان دهم. دیگر این‌که هنوز هم خیلی‌ها مرا می‌بینند نمی‌شناسند، چون مرا با گریم کبری به‌خاطر دارند که فاصله خیلی زیادی با چهره من داشت.

در تلویزیون و سینما هم می‌تواند این اتفاق بیفتد، اما در سینما طبعا فضای بیشتری برای این بازی‌ها وجود دارد. مثلا یک بازیگر 50 ساله اگر بتواند بازی باورپذیری ارائه کند، این فرصت را خواهد داشت که در نقش یک کودک 10‌ساله بازی کند و مخاطب هم او را بپذیرد. این‌که آدم از خودش فاصله گرفته و نقش‌های متفاوتی را بازی کند فرصت واقعا جالب و خاصی است. بازی من در این نمایش هم در نقش پیرزنی که خیلی با سن واقعی من تفاوت دارد از همین تجربه‌های جذابی است که تئاتر در اختیار بازیگر قرار می‌دهد.

برخلاف شما فکر نمی‌کنم اغلب بازیگران از بازی در چنین نقش‌هایی خوششان بیاید. این سال‌ها آنقدر زیبایی چهره مهم شده که همه دنبال جراحی زیبایی و نشان دادن چهره زیبای خودشان هستند و به تبع آن خیلی از بازیگران بیشتر دنبال نمایش خودشان هستند. فکر می‌کنم در سینما و تلویزیون این تمایل کمتر باشد و جوان‌ها بیشتر دنبال ستاره شدن باشند.

بله قبول دارم بعضی بازیگران دوست دارند با چهره طبیعی خودشان دیده شوند، اما نقش متفاوت فرصت متفاوتی است و من همیشه از این اتفاق استقبال خواهم کرد.

شما جسارت پذیرش نقش‌های متفاوت را دارید. حالا اگر پیشنهاد بازی در نقش یک کودک ده ساله را داشته باشید می‌پذیرید؟

اگر بتوانم با متن ارتباط برقرار کنم و ببینم از پس کار برمی آیم، چراکه نه.

تا به حال مخاطبان چه برخوردی با نقش شما داشته‌اند؟

خدا را شکر تا این لحظه بسیاری از کسانی که نمایش را دیده‌اند، می‌گویند توانسته‌ام بازی خوبی ارائه دهم.

شب‌بخیر جناب کنت نوشته زنده‌یاد اکبر رادی هر چند نمایشنامه خوبی است، اما تلخی‌هایی هم با خود دارد. چه شد بازی در این نمایش را پذیرفتید؟

همیشه کارهای آقای رادی برایم جذابیت داشته‌است. پیش از این هم از میان آثار ایشان در نمایشنامه خوانی «آمیز قلمدون» و تئاتر «تانگوی تخم‌مرغ داغ» بازی کرده‌ام. این نمایش یک کار تک‌پرده‌ای، جمع و جور و دارای فضایی متفاوت است، فضایی که تجربه تازه‌ای بود و باز هم می‌توانستم توان بازیگری‌ام را در آن محک بزنم. با آقای گلشنی آشنایی نداشتم، اما این موارد مرا جذب کرد و به گروه پیوستم و مشغول تمرین شدم.

تفاوت فضای شب‌بخیر جناب کنت با دیگر نمایشنامه‌ها در چه بود؟

نمایشنامه در واقع نوعی گروتسک است. یک جاهایی به‌شدت می‌خنداند و یک جاهایی به‌شدت می‌گریاند. در پایان کار هم با یک واقعه سوررئال در باب مرگ روبه‌رو هستیم. از آنجا که اغلب کارهای رادی سوررئال است، به نظر می‌رسد در این کار در حال تجربه یک فضای تازه بوده است. ما در تمام طول نمایش برشی از زندگی یک زوج سالخورده را می‌بینیم، آنها از دوره جوانی‌شان همه چیز را با هم مرور می‌کنند، ما این حالت را زیاد بین پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایمان دیده‌ایم.

در تئاتر یک اتفاق زنده طی شب‌های متوالی روی صحنه می‌رود. همان‌طور که مخاطب از این اتفاق تاثیر می‌پذیرد، بازیگر هم تاثیراتی را از نقش‌اش خواهد گرفت. شما در شب‌بخیر جناب کنت نقش زنی سالخورده را بازی می‌کنید که خیلی درگیر حسرت‌های گذشته‌اش است. در پایان نمایش این نقش نخواهید شد؟

این قابلیت و توانایی بازیگر است که فاصله و فضایی را بین خودش و نقش در نظر بگیرد. هر چند ناخودآگاه درگیری‌هایی برایش ایجاد خواهد شد. با این مقوله برخی حسی و برخی تکنیکی رفتار می‌کنند، من سعی می‌کنم این دو را تلفیق کنم تا کارم نه صرف تکنیک باشد و نه حس، چون به هر دوی این موارد در صحنه نیاز است.

یعنی هیچ‌وقت درگیر نمی‌شوید؟

نمی‌شود پاسخ قطعی به این پرسش داد، گاهی برای بازیگر پیش می‌آید.

زینب مرتضایی‌فرد

فرهنگ و هنر