۲۰۰۰ کیلومتر سفر به امید شغل

کارشناسان بازار کار می‌گویند از مسائل و پیچیدگی های فعلی بازار کار ایران این است که توزیع مناسبی از فرصت‌های شغلی در بین مناطق مختلف کشور انجام نشده است در حالی که تمامی استان‌ها و شهرها دارای کارجویانی هستند که مترصد ورود به بازار کار هستند.

براساس آمارهای موجود نیز هم اکنون بیش از ۱۰ درصد فاصله و شکاف بیکاری بین استان‌های کشور وجود دارد که نشان دهنده توزیع نامناسب ثروت و امکانات کشور در مناطق مختلف طی سالیان متمادی است.

در واقع اینکه استانی در حاشیه کشور امکانات استانی در مرکز، جنوب و یا شمال را نداشته باشد، مشخص می کند که ممکن است در زمان‌هایی به دلایل گوناگون، توجهات بیشتری به برخی مناطق صورت گرفته و برخی بخش‌های دیگر نیز از امکانات مناسب بی بهره مانده اند.

توزیع نامناسب امکانات در مناطق کشور

این مسئله به همین جا ختم نمی شود و آثار مخربی در بازار کار از خود بر جا خواهد گذاشت؛ به نحوی که جوانان جویای کار ساکن در استان های کمتر برخوردار مجبور می شوند برای جستجوی شغل و یافتن یک فرصت شغلی، صدها کیلومتر و بلکه هزاران کیلومتر از موطن اصلی خود مهاجرت کند تا شاید بتواند در نقطه ای دیگر از کشور، یک فرصت شغلی به دست آورد.

به عقیده کارشناسان بازار کار، کمبود زمینه های شغلی در برخی مناطق کشور و برخورداری برخی دیگر از مناطق از شرایط مناسب تر شغلی باعث شده تا به صورت ناخواسته جمعیت متخصص از برخی مناطق کشور کوچ و در جاهای دیگری ساکن شوند.

این مسئله همچنین باعث ترافیک جمعیتی در استان هایی مانند تهران و تخلیه جمعیت از دیگر استان ها شده است.

آسیب دیگری که درباره مهاجرت نیروی کار وجود دارد این است که با خالی شدن مناطق از نیروی کار متخصص و صاحب دانش، امکان پیشرفت و توسعه از مناطقی گرفته می شود و به مناطق دیگر سپرده می شود و اینگونه برخی نقاط با انباشت نیروی متخصص و ماهر و برخی نقاط نیز خالی از نیروی صاحب دانش می شود.

حالا علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه می گوید: رفع بیکاری و ایجاد شغل برای نیروی کار راهبرد دولت برای امنیت پایدار جامعه است و در این راستا، در پروژه های منطقه ای و ملی باید بیکاران بومی در اولویت قرار گرفته و سازمان فنی و حرفه ای نیز مکلف شده تا آموزش های لازم متناسب با آمایش اشتغال را از روستاها آغاز کند.

مهاجرت جمعیت جوان کشور به امید کار

حمید حاج اسماعیلی در خصوص اینکه آیا اساسا امکان اجرای برنامه تعیین اولویت جذب برای کارجویان مناطق مختلف کشور وجود دارد یا خیر؟ گفت: اشتغال با برنامه درست می شود و باید مشخص باشد که کارجویان بومی در چه نوع پروژه ها و کارهایی می توانند به کار گرفته شوند و چه تعریفی دارند چون اگر مانند مدل جذب دانشجویان بومی است که قابلیت اجرا در بازار کار را نخواهد داشت.

این کارشناس بازار کار با تاکید بر اینکه نمی توان انتظار داشت صرفا به دلیل اینکه بخواهیم در منطقه ای از نیروهای بومی استفاده کنیم و برای آنها اولویت در اشتغال قائل شویم، در استفاده از نیروهای متخصص و ماهر سایر نقاط کشور چشم پوشی شود، افزود: اگر اینگونه باشد که باید گفت در برخی نقاط کشور که زمینه ای برای استفاده از نیروهای متخصص و تحصیل کرده وجود ندارد، باید منتظر افزایش بیکاری و انباشت تقاضا برای کار باشیم و همین حالا نیز این اتفاق به دلیل نبود صنایع اشتغال زا و اساسی، افتاده و باعث کوچ دسته جمعی جوانان و به ویژه تحصیل کرده ها برای کار شده است.

حاج اسماعیلی گفت: دولت باید به این سمت حرکت کند که اولا تلاش شود تا امکانات و فرصت ها برای مناطق مختلف کشور با توازن منطقی توزیع شود سپس زمینه هایی فراهم شود تا بیکاران بتوانند از تمامی فرصت های شغلی کشور برخوردار باشند و اینگونه نباشد که با اولویت بندی های منطقه ای، برخی کارجویان را از دسترسی به زمینه های شغلی محروم نماییم.

وی افزود: متاسفانه به دلیل کمبود شدید منابع مالی و افت درآمدهای نفت، دولت بودجه ای ندارد که بتواند آن را به پروژه های عمرانی مناطق مختلف کشور اختصاص دهد که حالا بتوان امیدوار بود حتی برای کارجویان بومی نیز کار ایجاد شود.

بنگاه‌ها از تخصص کارجویان چشم‌پوشی نمی‌کنند

به گفته این کارشناس بازار کار، هم اکنون حقوق نیروی کار در مناطق آزاد کشور نادیده گرفته می شود و در مناطق مرزی و محروم نیز حجم طرح‌ها و پروژه ها ناچیز است بنابراین آمار اشتغال پایین است و نرخ بیکاری در برخی استان‌ها مانند کرمانشاه، لرستان، ایلام، گلستان، سیستان و بلوچستان و... بالا است.

وی اظهار کرد: نکته حائز اهمیت دیگر درباره روش جذب نیروی کار در کشور این است که شرکت‌ها و بنگاه‌ها معمولا به روش جذب نیروهای بومی و نادیده گرفتن توان و تخصص متقاضی کار، اقدام به جذب افراد نمی کنند.

حاج اسماعیلی افزود: در حال حاضر، انباشت تقاضا برای کار در مناطق محروم و مرزی کشور بالا است و ایده شهرک‌های صنعتی نیز که از ۱۰ سال پیش مطرح و اجرا شده هم نتوانسته در عمل موفق به ایجاد اشتغال شود، ضمن اینکه این شهرک‌ها در مناطقی که واقعا مورد نیاز بوده ایجاد نشده و در نهایت منجر به توزیع مناسب فرصت‌های شغلی نشده است.(مهر)