زمین موهبتی گرانبها

بی‌مهری به زمین و داشته‌های آن طی سالیان متمادی و در پی رشد صنعتی و نامتوازن کشورها و تاثیرات سوء آلاینده‌ها، دوستداران محیط‌زیست را بر آن داشته تا این روز را بیش از پیش مهم بپندارند.

روز زمین پاک فرصتی است تا مسائل و معضلات زیست‌محیطی در سایه آن برجسته و پیگیری شود.

امروزه در میان تحولات شگرف که در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در دنیا و ایران رخ داده، محیط‌زیست گرفتار تغییرات منفی و ناپایداری‌های رو به گسترشی شده که زندگی فردی و اجتماعی بشر کنونی و نسل‌های آینده را با تهدید جدی مواجه کرده است.

آنچه که در کشورمان به‌عنوان آسیب‌های محیط‌زیست شاهدش هستیم نتیجه کم‌توجهی به مسئولیت‌هایمان در قبال حفاظت از این سرمایه گرانبهاست.

آلودگی هوا، آب و فرسایش خاک، جنگل‌زدایی و بیابان‌زایی، انقراض بسیاری از موجودات زنده، وجود سموم مختلف در ارگانیسم خاک و بسیاری از فرآورده‌های گیاهی، دامی و غذایی پیامد این بی‌مبالاتی و رفتار ناصحیح است.

هر جا می‌رویم از شهر و روستا، کوچه و خیابان، جنگل و بیابان، کوه و دریا، کنار رودخانه و جاده، زباله‌ها و تخریب‌های صورت گرفته، اولین صحنه‌ای است که به چشم می‌آید.

چرا باید شاهد رهاسازی این‌همه زباله در مکان‌های مختلف باشیم؟ چه افراد و عواملی باعث ایجاد چنین صحنه‌های مشمئزکننده و غم‌انگیزی شده‌اند؟ قطعا موجودات دیگر کرات به زمین نیامده‌اند که چنین فاجعه‌ای به بار آید، بله همه این ناملایمات نتیجه رفتار و کردار انسانی بوده که قرار است سالیان متمادی روی زمین زندگی کند.

بیش از این غفلت جایز نیست و باید احساس مسئولیت همه را نسبت به زمین و موجوداتش افزایش داد، زیرا زمین بستر زندگی و فعالیت مجموعه موجوداتی است که در روابطی هماهنگ و متقابل سلامت و بقای زیست‌بوم این کره خاکی را تامین می‌کنند و باید حقوق آنها نیز رعایت شود. باید منافع بلندمدت کشور را در نظر گرفت و به فکر خود و آیندگان باشیم.

تغییر نگرش و رفتار جامعه در رابطه با ارزش و اهمیت محیط پیرامونی برای ادامه حیات بشر امری ضروری است. مادام که نگاه انسان به جهان هستی اصلاح نشود، نمی‌توان از این بحران به سلامت عبور کرد. بنابراین ترویج مباحث زیست‌محیطی در سطوح مختلف جامعه و برای همه اقشار مردم و افزایش درک و آگاهی عمومی در این باره الزام‌آور است، هر چند که نباید از وظایف همه دستگاه‌ها و مسئولان ذی‌ربط نیز غافل شد.

حفاظت از زمین و محیط‌زیست به عنوان ارزش و معروفی دینی و اخلاقی انسانی، باید از سوی علمای دین و صاحبان اندیشه نیز مورد توجه وافر قرار گیرد.

با توجه به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان و فعالان محیط‌زیست و منابع طبیعی، باید آن را سرآغاز نهضتی فراگیر و حرکتی جدی برای توجه به زمین و داشته‌های ارزنده‌اش تلقی کنیم.

شکل‌دهی حرکت‌های مردمی با به‌کارگیری تمامی امکانات و ظرفیت‌های موجود انسانی از جمله طیف وسیع دانش‌آموزان و دانشجویان، اقشار بسیج، رسانه‌های گروهی و ایجاد شور و شوق ملی و هدایت آنها در طول سال جهت پاکسازی مناطق مختلف از آلاینده‌ها و تقابل با حرکت‌های مخرب زیستی و مواجهه قاطعانه با متعرضان به منابع طبیعی، می‌تواند کمک شایانی به بهبود نسبی شرایط موجود کند.

هرچند الزامات دیگری از جمله بازنگری در قوانین و نظارت بر اجرای آنها، لزوم تهیه پیوست محیط‌ زیستی برای اجرای همه پروژه‌ها، تقویت فرهنگ بازیافت و تفکیک زباله از مبدا، فرهنگسازی و رفتارسازی با استفاده از تابلوها و پیام‌های فرهنگی در جاده‌ها و اماکن تفریحی نیز می‌توانند مکمل حرکت‌های پیش‌گفته باشد.

امید است با اتکا به فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی شاهد کاهش نقصان‌های موجود و بهبود رفتارهای جامعه و احترام به طبیعت باشیم، زیرا زمین و هرچه در آن است، آثار صنع و لطف خداوند متعال به شمار می‌آید، چه خوش گفته سعدی شیرین‌سخن:

به جهان خرم از آنم، که جهان خرم از اوست / عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست

پس بکوشیم در سالی که از سوی رهبر گرانقدر مزین به نام همدلی و همزبانی شده است، شاهد حرکتی همدلانه، فراگیر و عمومی در پاکسازی و محافظت از محیط‌ زیست کشورمان و اعاده حقوق عمومی جامعه باشیم، ان‌شاءالله.

احمد مهدوی - صداوسیمای مرکز خراسان شمالی