اسکن با مواد رادیواکتیو

جام جم سرا:از جمله مهم‌ترین کاربردهای این روش شامل اسکن هسته‌ای استخوان، اسکن هسته‌ای تیروئید و قلب است.

اسکن استخوان: با توجه به این‌که مناطق آسیب‌دیده استخوان خیلی سریع بازسازی می‌شوند؛ بنابراین مواد پرتوزا در این مناطق تجمع کرده و در اسکن خود را نشان می‌دهند. استخوان‌ها از نقاط اصلی پخش شدن سرطان‌ها هستند. وقتی یک بیمار مبتلا به سرطان از درد استخوان‌هایش شکایت دارد می‌توان با اسکن استخوان، احتمال دست‌اندازی به دیگر اندام‌ها را رد یا تائید کرد. نکته مهم این است که سنجش تراکم استخوان روش متفاوتی است که در آن از اشعه ایکس برای تائید یا رد پوکی استخوان استفاده می‌شود.

اسکن تیروئید: سلول‌های تیروئیدی علاقه به جذب ید دارند. با استفاده از ایزوتوپ‌های ناپایدار ید یا تکنزیوم که ماده‌ای شبیه ید است می‌توانیم از این خاصیت درچند جا استفاده کنیم:

1 ـ تائید پرکاری تیروئید: گاهی اوقات با این‌که علائم پرکاری وجود دارد و آزمایش نیز آن را تائید می‌کند، ولی پزشک مطمئن نیست و احتمال التهاب تیروئید یا همان تیروئیدیت را می‌دهد. در این حالت اگر اسکن جذب ماده رادیواکتیو را زیاد نشان دهد پرکاری تائید می‌شود.

2 ـ پاکسازی کامل تیروئید پس از تشخیص سرطان تیروئید لازم است. بعد از جراحی تیروئید در این بیماران با تجویز ید رادیواکتیو باقیمانده سلول‌های تیروئیدی پاکسازی می‌شوند و بعد از آن اسکن تیروئید می‌تواند نشان دهد آیا این پاکسازی به طور کامل انجام گرفته است یا خیر.

اسکن هسته‌ای قلب

از این روش می‌توان برای بررسی تنگی رگ‌های کرونری و یافتن مناطقی از قلب که تحت استرس دچار کمبود خون و اکسیژن می‌شوند، استفاده کرد. بعد از تزریق موادی مثل تالیوم یا تکنزیوم ابتدا در حال استراحت تصویر قلب بیمار به وسیله دوربین گاما مشخص می‌شود، سپس بیمار ورزش می‌کند. با حداکثر فعالیت ورزشی جریان خون قلب تا پنج برابر افزوده می‌شود، در این حال اگر یک یا چند شاخه از رگ‌های کرونر دچار تنگی باشد به آن قسمت‌های قلب به اندازه بقیه جاها خون نمی‌رسد و تصویر آن قسمت‌ها کمرنگ‌تر خواهد بود، به این ترتیب تنگی رگ‌های قلبی مشخص خواهد شد.

در سال‌های اخیر روش‌های نوینی از جمله سی‌تی اسکن سه‌بعدی و آنژیو گرافی به واسطه ام‌آر‌آی ابداع شده است. در این روش‌ها بعد از تصویربرداری از قلب با استفاده از نرم‌افزارهای رایانه‌ای همه اجزای قلب بجز رگ‌ها را در تصویر حذف می‌کنند و به این ترتیب تصویری روشن و سه‌بعدی از رگ‌های کرونری ارائه می‌دهند.( دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد)