راوی برف هستم

شما چند وقت پیش جایزه‌ای بین‌المللی برای بازی در فیلم گس دریافت کردید، نظرتان در این خصوص چیست؟

این یک جایزه گروهی بود که به تیم بازیگران این فیلم داده شد. خیلی خوشحالم که چنین جایزه‌ای را دریافت کردم و در کارنامه کاری من ارزشمند است. ضمن این که گس واقعا فیلم خوش ساختاری است.

معیار شما برای انتخاب یک نقش و بازی در یک فیلم یا مجموعه تلویزیونی چیست؟

فیلمنامه خوب، کارگردانی که بتوانم به او اطمینان کنم و همچنین گروهی که بودن با آنها حال مرا خوب کند.

اگر اثری یکی از این سه گزینه را نداشته باشد، حضور در آن را نمی‌پذیرید؟

راستش را بخواهید خیلی مواقع دلی برخورد می‌کنم. از سال ۸۴ که وارد این حرفه شدم تا به امروز بیشتر انتخاب‌هایم دلی بوده است. به همین دلیل اگر مثلا نقش یک جوان افغانی به من پیشنهاد شود دوست دارم آن را بپذیرم. مگر من در طول دنیای بازیگری‌ام چقدر ممکن است بتوانم نقش یک جوان افغانی را بازی کنم؟ علاقه‌ام این گونه است که قالبم را بشکنم. وقتی احساس کنم با بازی در یک نقش حالم خوب می‌شود، قطعا آن را قبول می‌کنم، حتی اگر مردم و منتقدان آن فیلم را دوست نداشته باشند، ولی چون با بازی در این فیلم و در کنار عوامل بودن آن برایم شیرین است کار در آن را می‌پذیرم و به عنوان تجربه‌ای نیک از آن یاد می‌کنم.

یک فیلم خوب برای جذب مخاطب باید چه شاخصه‌هایی داشته باشد؟

در فیلم «سلام زندگی» دیالوگی گفته می‌شود مبنی بر این که سینما قرار است زندگی را روایت کند، حال این روایت زندگی گاهی غمناک است و گاهی شکل سرگرمی به خود می‌گیرد. همین طور که در بیشتر فیلم‌های دنیا هم چنین روایتی مرسوم است. به نظرم ترکیب درست اینها می‌تواند ویژگی‌های خوبی برای جذب مخاطب باشد.

اینها را پرسیدم چون می‌خواستم به اینجا برسم که از نظر شما فیلم برف مولفه‌های جذب مخاطب را دارد؟

برف یک درام اجتماعی است که داستان یک خانواده ایرانی را روایت می‌کند. این فیلم منحصر به آدم‌هایی در دهه‌ای خاص نیست، برای همین هم می‌تواند هر مخاطبی را با هر سنی همراه خود کند.

فکر می‌کنم مهم‌ترین نکته این فیلم بحث آبروداری است، یعنی همان چیزی که در فرهنگ ما جاافتاده است. در فیلم برف خانواده‌ای دچار بحران می‌شود و تلاششان این است که همسایه آنها و دیگران از این بحران چیزی نفهمند.

قطعا با سلیقه شما سازگار بوده که بازی در آن را پذیرفتید؟

بله. فیلم برف مرا یاد فیلم‌های مستقل اروپا می‌اندازد. نمونه مشابه فیلم برف در ایران از نظر من فیلم «زندگی آقای محمودی و بانو» ساخته روح‌الله حجازی است. این نکته را هم بگویم که حتی اگر در فیلم برف بازی نمی‌کردم به عنوان بیننده این فیلم را برای دیدن انتخاب می‌کردم.

وقتی فیلم برف را دیدم در انتها فقط این سوال در ذهنم به وجود آمد که «خب حالا که چی؟»

منتقدی بعد از دیدن فیلم برف در جشنواره به من گفت، خیلی خوشحال می‌شدم امید (شخصیت غفاری در فیلم) در پایان شیر گاز را باز می‌کرد تا همه اعضای خانواده با هم بمیرند. هر کس با سلیقه خودش فیلم را می‌بیند. به نظر من این فیلم داستان خانواده‌ای از هم پاشیده را از یک صبح تا شب روایت می‌کند. مثل هزار خانواده دیگر که هر روزشان شبیه روز دیگر است. قرار نیست در انتها اتفاق خاصی بیفتد. داستان زندگی بعضی از ما آدم‌ها این گونه است. من احساس می‌کنم این فیلم جامعه امروز ما را به تصویر می‌کشد.

ویژگی‌های شخصیتی امید چیست و او در این داستان چه می‌خواهد؟

امید راوی این داستان است. با ورود این پسر به خانواده است که داستان فیلم شکل می‌گیرد. او متعلق به دهه 60 است و همه چیز را حاضر و آماده می‌خواهد. اگر چیزی برایش مهیا نباشد ناراحت می‌شود و جالب این که هیچ تلاشی هم برای برآورده کردن خواسته‌هایش نمی‌کند. امید هم مثل همه جوان‌های امروز تحمل ندارد. از روزهای سخت سربازی به خانه پناه می‌آورد و این که در اتاقش بخوابد، اما در خانه هم رنگ آرامش را نمی‌بیند و تلاشی هم برای کسب آرامش خود نمی‌کند.

امید حتی شلوار سربازی خود را در مدت اقامت در خانه عوض نمی‌کند. سارا هم دیالوگی در همین رابطه می‌گوید.

دقیقا و در انتها می‌بینیم که حتی از بودن در خانه هم پشیمان می‌شود.

فیلم دغدغه‌های همه اعضای خانواده را به نحوی بیان می‌کند، اما در پایان هیچ راه حلی برای هیچ کدام از مشکلات ارائه نمی‌شود. این به نظر شما نقص نیست؟

اول این که یک میلیون سلیقه می‌تواند راجع به این فیلم نظر بدهد و دوم این که یک چنین پایان‌بندی‌ای برای من این مفهوم را ندارد و آزاردهنده نیست.

گویا برای فیلمبرداری سکانس پایانی فیلم مدت‌ها در انتظار بودید؟

بله، تقریبا یک ماه بعد از فیلمبرداری زمستان ۹۱ در تهران برف سنگینی بارید و ما در آن شب تا پنج صبح کار کردیم. فردا صبح طوری برف آب شد که انگار چنین برف سنگینی اصلا در تهران نباریده بود. (می‌خندد)

فیلم را در سینما با مردم دیدید، واکنش‌ها چطور بود؟

بله دیدم و از دیدن فیلم با مردم بسیار لذت بردم. مخاطبان از دیدن فیلم راضی بودند و فقط تعداد معدودی از آنها درباره نتیجه فیلم می‌پرسیدند.

موفقیت‌های حاصل از بازی در فیلم‌های قاعده تصادف و گس و جایزه و تحسین منتقدان، تاثیری در انتخاب‌هایتان نداشته است؟

نه، من به جوایز از این منظر نگاه نمی‌کنم. همان طور که گفتم بازی در هر فیلمی را که حال مرا خوب کند، می‌پذیرم. کما این که شما می‌بینید به همین دلیل در هر فیلم یا مجموعه‌ای حضور ندارم.

اتفاقا می‌خواستم این سوال را مطرح کنم که چرا به نسبت هم‌سن و سالانتان کم‌کارتر هستید؟

ترجیح می‌دهم در هر کاری حضور نداشته باشم.

فیلم گس هم که فیلم خوبی در کارنامه شماست، اما تا این لحظه رنگ اکران به خود ندیده تا دست‌کم بخشی از کم‌کاری شما را جبران کند.

بله و این باعث تاسف من است. آرزو می‌کنم این فیلم هرچه زودتر اکران شود، چون واقعا فیلم خوب و ارزشمندی است. خدا را شکر محتوای فیلم، تاریخ مصرف ندارد و هر زمانی می‌تواند اکران شود.

شما بین بازیگران سینمایی و تلویزیونی تفکیک قائل می‌شوید و به این موضوع اهمیت می‌دهید، چون بعد از مجموعه «آشپز باشی» دیگر در تلویزیون حضور نداشتید.

من اهمیت نمی‌دهم، اما متاسفانه بعضی از کارگردان‌های ما هستند که به این موضوع اهمیت می‌دهند. البته ظاهرا این تابو شکسته شده و برخی کارگردان‌های سینما الان در تلویزیون کار می‌کنند. درباره خودم این طور است که ترجیح می‌دهم مثلا هشت ماه درگیر مجموعه‌ای که آن را دوست ندارم نشوم، بلکه اگر هم قرار است تجربه‌ای کسب شود از طریق زندگی کردن برایم حاصل شود. معتقدم زندگی کردن خودش تجربه بزرگی برای ما بازیگران است.

بیشتر توضیح می‌دهید؟

کارهای پشت‌سرهم و بدون وقفه در بازیگری و بلافاصله از این کار سر کار دیگری رفتن، فرصت زندگی و معاشرت و فکر کردن را از ما می‌گیرد. حال این زندگی کردن می‌تواند خوب باشد یا بد.

فکر می‌کنم با توجه به روحیه‌ای که دارید، حضور در تئاتر هم برای شما موثر است.

اتفاقا به این مساله فکر می‌کنم. از اوایل سال هم مشغول مذاکره برای حضور در یک تئاتر بودم که به نتیجه مطلوب دست پیدا نکردیم، اما نمی‌خواهم از کار کردن در تئاتر به‌عنوان این که یک هنرمند هستم استفاده کنم، بلکه دوست دارم در تئاتر به گونه‌ای حضور پیدا کنم که چیزی به من اضافه شود. راستش را بخواهید کمی از حضور در تئاتر می‌ترسم و باید بر این ترسم غلبه کنم.

معصومه جلالی / جام‌جم