۶ مهارت برای تربیت کودک

جام جم سرا:
برای تربیت صحیح کودک مهارت‌های زیادی را باید بیاموزیم، با توجه به سن کودکتان فرصت خوبی برای اصلاح الگوهای تربیتی دارید در ادامه به ۶ مهارت اساسی اشاره می‌کنیم:

هدف خود را مشخص کنید

برای آنکه رفتارهای صحیحی را به منظور پرورش فرزند خود در پیش بگیرید بهترین روش این است که در مقابل هر رفتاری که انجام می‌دهید از خود بپرسید هدف من از این کار چه بود و در واقع می‌خواستم با این کار به کجا برسم. به عنوان مثال اگر در مقابل رفتاری او را تشویق می‌کنم یا به او می‌خندم قصدم چیست آیا می‌خواهم که کودک این رفتار را در آینده نیز داشته باشد و تکرارش کند یا آنکه تکرار این رفتار را نمی‌پسندم اما ناگهان خنده‌ام گرفته است؟ همچنین اگر برایش تنبیهی در نظر می‌گیرم قصدم چیست؟ آیا تنها خشم خودم را خالی کردم؟ آیا چون حوصله ندارم به کودک فشار می‌آورم؟ یا آنکه تنبیهی مناسب با کار نامطلوب کودک برگزیده‌ام که در آینده از احتمال تکرار رفتار نامناسب می‌کاهد و در ضمن رابطه من و کودک را تخریب نمی‌سازد.

کودک را لوس بار نیاورید

والدین کودک خود را دوست دارند و به او عشق می‌ورزند از این رو این علاقه را در عمل نیز نشان می‌دهند. این عشق ورزی نیاز هر کودک است و برای پرورش مناسب او ضرورت دارد. اما همین ابراز علاقه چنانچه افراطی باشد در پرورش کودک آسیب زا خواهد بود. اینکه کودک هرگز ناکامی را تجربه نکند باعث نمی‌شود که در آینده فرد سالم تری باشد بلکه زمانی او در بزرگسالی رشدیافته خواهد شد که بتواند در مقابل مشکلات راه حل‌های مناسب را برگزیند.

ثبات داشته باشید

بسیار مهم است که رفتارهای شما برای کودک قابل پیش بینی باشد زمانی که تنها بر اساس وضعیت روحی خود واکنش نشان می‌دهید و نه بر اساس قوانینی که وضع کرده‌اید، نمی‌توانید والد موثری باشید. اگر حرف زشت زدن بد است همیشه بد است نه آنکه چون امروز حالتان مساعد نیست او را تنبیه کنید و روز دیگر این رفتار را نادیده بگیرید. یکی از موضوع‌هایی که در این حوزه بر سلامت کودک موثر است متعهد شدن به اجرای قول‌هایی است که می‌دهید. همچنین یکپارچگی در کلام و رفتار شما در موقعیت‌های گوناگون به کودک می‌آموزد که شما فرد قابل اتکایی هستید که می‌تواند از رفتارهای شما الگو بگیرد و حتی بر اساس آن تعیین کند که چه چیز درست و چه چیز نادرست است.

اعطای مسئولیت را فراموش نکنید

فرزند شما عضوی از خانواده شما و جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. در آینده نیز باید نقش والدی و دیگر مسئولیت‌های شغلی را به عهده بگیرد. برای اجرای صحیح این نقش‌ها بهترین کار آن است که تمرین در پذیرفتن مسئولیت را از کودکی آغاز کنید. والدینی که در برآوردن تمامی نیازهای فرزندانشان پیش قدم می‌شوند و نمی‌گذارند کودک با استقلال دست به عملی بزند تحمل دشواری‌های آینده را برای کودک سخت‌تر می‌سازند و نمی‌توان گفت که با فدا کردن خود برای کودک زندگی بهتری را برای او می‌سازند بلکه حتی می‌توان گفت، این والدین زندگی آینده کودک را تخریب می‌کنند. با این حال، مسئولیت‌هایی که برایش در نظر می‌گیرید باید مناسب با سن او باشد و در قبال انجام صحیح آن نیز به او پاداش دهید. این پاداش می‌تواند یک لبخند، تمجید کلامی و یا حتی تهیه یک هدیه باشد. مهم آن است که کودک دریابد شما به عملکرد او توجه دارید و البته هدف از دادن مسئولیت به او تنبیه او نیست بلکه شایستگی او را نشان می‌دهد.

مراقب دوربین‌ها باشید

کودک شما از‌‌ همان ماه‌های اول تولد شروع به ثبت اعمال شما می‌کند. به یاد داشته باشید که این فیلم برداری دائمی در رفتارهای جزئی یا حتی سبک کلی رفتار زندگی کودک تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین زمانی که با همسر خود صحبت می‌کنید، در هنگام مکالمه با تلفن و یا حتی وقتی حرفی نمی‌زنید اما رفتارهای شما احساساتی را در بر دارد، او به ثبت کنش‌ها و واکنش‌های شما می‌پردازد و در آینده بر اساس آنچه آموخته عمل خواهد کرد؛ بنابراین باید مراقب اعمال خود در مقابل چشمان نظاره گر کودک باشید.

تفکر انتقادی را به او بیاموزید

کودک سالم کودکی نیست که همواره به پیروی از شما بپردازد و هر دیدگاهی را که شما به او ارائه می‌کنید بپذیرد. باید تلاش کنید تا کودک بیاموزد که ورای هر رفتار، نظر و عقیده‌ای را بررسی کند حتی اگر رفتار‌ها، دیدگاه‌ها و اعمال خود شما باشد. البته آنچه اهمیت دارد آن است که کودک بیاموزد نحوه بیان آن انتقاد نیز به چه صورت مناسب‌تر است. یعنی در گام اول به او آموزش دهید که تمامی ابعاد، دلایل و پیامدهای موضوعات گوناگون را بررسی کند و در گام دوم اگر دیدگاه متفاوتی نسبت به آن مسئله دارد آن را با در نظر گرفتن حرمت‌ها و آنچه که صحیح‌تر است ابراز کند. (زهرا حسین زاده ملکی- روان شناس/ خراسان)