ماهی کفال نخورید

آلودگی دریای خزر این روزها به حدی رسیده که دیگر قابل زندگی برای برخی آبزیانش نیست و در عمل می‌توان شاهد تبعات آن بود. این آلودگی بیشتر گونه‌های حساس مثل کفال ماهی‌ها را تحت تاثیر قرار داده و بیمار می‌کند. کفال‌های بیمار و بی‌رمق ابتدا روی سطح آب آمده و در کمتر از 24 ساعت جان می‌دهند.

مرگ و میر کفال ماهی‌ها طی ماه‌های اخیر ابتدا در استان گیلان مشاهده شد و این روزها دامنه آن به سواحل مازندران و گلستان هم رسیده است.

به گفته مجید مختاری، مدیرکل دامپزشکی مازندران عمده‌ترین دلیل تلفات این گونه ماهیان‌ دریای خزر، آلودگی آب این دریا و رودخانه‌هایی است که به دریا می‌ریزند.

وی با بیان این‌که در بررسی اولیه دو عامل مهم برای بیماری کفال مدنظر است که پس از کشت، نتایج آن تا دو ماه دیگر اعلام می‌شود، در گفت و گو با فارس می‌افزاید: از لاشه‌های ماهیان دریای خزر نمونه‌برداری شده و برای دانشگاه تهران و سازمان دامپزشکی کشور نیز ارسال شده است.

مدیرکل دامپزشکی مازندران به شهروندان توصیه می‌کند که از مصرف ماهی کفال بشدت پرهیز کنند.

به گفته وی نه تنها کفال ماهی‌هایی که روی سطح آب آمده و بیمار هستند، بلکه کفال ماهی‌هایی که در دریا صید می‌شوند هم قابل استفاده نیستند.

آلودگی تمام گونه‌های خزر را تهدید می‌کند

یک کارشناس شیلات نیز با بیان این‌که تا زمانی که دلیل بیماری این ماهیان به طور قطعی و رسمی مشخص و اعلام نشده است،‌ نمی‌توان نظر قطعی مبنی بر مضر بودن مصرف آنها داد، به جام‌جم می‌گوید: با این حال عقل حکم می‌کند که مردم از مصرف این ماهیان تا مشخص شدن دلیل بیماری آنها، خودداری و در این مدت از دیگر گونه‌های ماهی استفاده کنند.

علی دامادی با اشاره به این‌که آلودگی دریای خزر اکنون تمام گونه‌های آبزی را تهدید می‌کند، می‌افزاید: اما برخی گونه‌ها مانند کفال که بومی اکوسیستم خزر نیستند و حدود 50 سال پیش به این منطقه آورده شدند، به دلیل حساسیت بالا و تطبیق نیافتن با شرایط اکولوژیکی منطقه، نسبت به سایر گونه‌ها در معرض تهدید بیشتری هستند.

وی با اشاره به وجود سه نوع کفال و با بیان این‌که از این سه نوع، کفال طلایی (لیزا اوراتوس ) در سواحل ما زندگی می‌کند، یادآور می‌شود: کفال ماهی‌ها به دو دلیل در معرض تهدید و بیماری هستند که اولین مورد حساس بودن و تطبیق نیافتن آنها با شرایط اکولوژیک منطقه است که موجب جذب سریع‌تر و بیشتر انواع ویروس و باکتری در بدن آنها می‌شود و دومین دلیل نیز به نوع رژیم غذایی آنها برمی‌گردد.

دامادی با بیان این‌که کفال‌ماهی کف خوار است و از بستر دریا تغذیه می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: از آنجا که انواع آلاینده‌ها بویژه آلاینده‌های صنعتی معمولا در بستر دریا رسوب می‌کند، ماهیان کفال همراه با خوردن موجودات کف دریا، حجم زیادی از این آلاینده‌ها را نیز می‌بلعند که همین مورد موجب بیماری و مرگ و میر آنها می‌شود.

به گفته وی براساس بررسی‌هایی که سال 90 روی برخی کفال‌ماهیان بیمار صورت گرفت، وجود بیش از حد مجاز نوعی رادیو اکتیو در کبد آنها مشاهده شد که ناشی از ورود آلاینده‌های صنعتی به بدن این ماهی بود.

کارشناس ارشد شیلات مازندران با بیان این‌که رودخانه ولگا تامین کننده حدود 90 آب دریای خزر است، می‌گوید: این رودخانه به دلیل عبور از میان شهرهای صنعتی روسیه، آلوده‌ترین رودخانه جهان است و این آلودگی‌های صنعتی را با خود به دریای خزر می‌آورد.

وی با اشاره به این‌که این اولین بار نیست که شاهد تلفات فراوان کفال ماهی‌ها در سواحل دریا خزر هستیم و در سال 82 نیز شاهد چنین اتفاقی بودیم، تصریح می‌کند: اگرچه هنوز دلیل اصلی این تلفات مشخص نشده است، اما معمولا بیماری‌هایی که منشا ویروسی و باکتریایی دارند، موجب تلفات زیاد می‌شوند که این نوع بیماری نیز در محیط دریا به دلیل غیرقابل کنترل بودن، قابل مهار و درمان شدن نیست.

دامادی، با بیان این‌که بیماری و تلفات در گونه‌های آبزی پیش از این نیز وجود داشته و پس از این نیز وجود خواهد داشت، تاکید می‌کند: ما برای درمان این بیماری عملا کاری نمی‌توانیم انجام دهیم، اما می‌توانیم با پیشگیری و جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به دریا، با این بیماری‌ها و تلفات ماهیان و دیگر پیامدهایی که برای انسان دارد، مقابله کنیم.

کارشناسان و مسوولان دامپزشکی در حالی درباره مصرف هر نوع کفال‌ماهی در شرایط کنونی به مردم هشدار می‌دهند، که مدیر شیلات مازندران معتقد است، کفال ماهیانی که به وسیله صیادان صید می‌شوند، سالم بوده و مصرف آنها مشکلی ندارد و فقط ماهیانی که روی سطح آب آمده و بیماری آنها محرز است، قابل استفاده نیستند.

حبیب‌نژاد در گفت و گو با جام‌جم می‌افزاید: روی سطح آب آمدن کفال ماهی‌ها و مرگ و میر آنها ابتدا در گیلان مشاهده شد و اکنون در برخی سواحل مازندران و گلستان رویت شده است.

وی با بیان این‌که از سه نوع کفال ماهی بیماری فقط در یک نوع آن مشاهده شده و بقیه سالم هستند، تصریح می‌کند: ماهیان آلوده نیز فقط حدود یک درصد از کل ماهیان را تشکیل می‌دهد.

وی درباره وجود ماهی‌های آلوده در بازار مازندران نیز می‌گوید: صیادان ما اینگونه ماهی‌ها را صید نمی‌کنند و ممکن است صید و فروش این ماهیان بیمار از طریق افرادی غیر از صیادان صورت گیرد که به جمع آوری ماهیان بیمار روی آب و مصرف یا عرضه آن به بازار اقدام می‌کنند.

قابل ذکر است که کفال ماهی علاوه بر عرضه در بازار مازندران، به تهران نیز صادر می‌شود.