شاپرک دیگر آنلاین نیست

به گزارش خبرنگار ما، بانک مرکزی با فعال شدن سیستم شاپرک (شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی) با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرد: تغییراتی در نحوه و زمان تسویه حساب‌های الکترونیکی فروشگاه‌ها و اصناف که به دستگاه‌های پایانه فروش یا همان کارتخوان‌های فروشگاهی متصل است، ایجاد شده است.

براساس این تغییرات دیگر وجوه خرید شهروندان به صورت آنی و آنلاین به حساب صاحب فروشگاه واریز نخواهد شد، بلکه بین دو تا چهار ساعت زمان می‌برد تا پول به حساب بیاید.

این در حالی است که پیش از این بلافاصله پس از کشیدن کارت بانکی در دستگاه POS و چاپ رسید مشتری، وجه خرید توسط بانک به حساب فروشگاه وارد می‌شد، اکنون این امر با تاخیر و در هفت مقطع زمانی در طول روز صورت می‌گیرد.

این امر البته درباره خریدهایی که پس از ساعت شش عصر انجام شود، زمان بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد؛ به طوری که صبح روز بعد وجه به حساب مغازه‌دار واریز خواهد شد.

بر این اساس اگر خرید بین ساعت هشت تا 10صبح انجام شود، وجه ساعت 11 و 35 دقیقه و اگر بین ساعت 12 تا 14 صورت گیرد، وجه ساعت 15 و 35 دقیقه به حساب متصل به دستگاه POS واریز خواهد شد.

ناصر حکیمی، رئیس اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با تائید صدور بخشنامه‌ای جدید به منظور تغییر در رویه تسویه‌حساب و واریز وجوه خرید توسط دستگاه‌های POS اظهار کرد: این بخشنامه برای مدیریت ترافیک شبکه صادر شده است که براساس آن فروشگاه‌ها برای انتقال پول باید مدت زمان دو ساعته را صبر کنند.

وی ادامه داد: بانک‌ها تاکنون در لحظه خرید از پایانه‌های فروش، وجوه را به حساب انتقال می‌دادند که این امر به بار ترافیکی در شبکه منجر شده بود.

حکیمی تصریح کرد: برای جلوگیری از این مشکل، بانک مرکزی بخشنامه‌ای صادر کرده که فروشندگان هر دو ساعت یک بار باید کار نقل و انتقال را انجام دهند.

وی با اشاره به این‌که تاخیر پرداخت پول از طریق دستگاه‌های کارتخوان فقط در فروشگاه‌هاست، افزود: تغییری که ایجاد شده، تغییر فنی میان بانک‌ها برای مدیریت بهتر ترافیک تراکنش است.

حکیمی گفت: در یک سال اخیر حجم تراکنش دو برابر شده و در حال افزایش است که تصمیم گرفتیم تراکنش غیرضروری را مدیریت کنیم.

وی اضافه کرد: قبلا در فروشگاه‌ها وقتی کارت کشیده می‌شد همان لحظه تراکنش دیگری برای واریز انجام می‌شد، یعنی یک بار پول برداشت و دوباره واریز می‌شد که در حالت عادی مشکلی ایجاد نمی‌کرد، اما در زمان ترافیک احتمال قطعی و اختلال وجود داشت و گاهی کارتخوان فروشگاه‌ها بدرستی نمی‌توانست جوابگو باشد.

حکیمی گفت:‌ برای مدیریت این موضوع، برداشت از حساب، آنلاین انجام و پرداخت آن به حساب فروشنده تجمیع می‌شود و دو تا سه ساعت بعد به حساب فروشنده واریز خواهد شد.

وی تاکید کرد: هنگامی که کارت کشیده و رسیدی با موفقیت دریافت می‌شود، پرداخت قطعی به حساب فروشنده صورت گرفته و تعهد قطعی بانک محرز شده است، بنابر این فروشندگان دغدغه‌ای نداشته باشند، چون پول حتما به حسابشان واریز خواهد شد.

حکیمی گفت: هر جا که دستگاه کارتخوان pos وجود داشته باشد این اتفاق خواهد افتاد.

وی آمار کل تراکنش خرید را روزانه 5000 میلیارد تومان از طریق دستگاه‌های کارتخوان اعلام کرد و افزود: روزانه هفت میلیون بار از دستگاه‌های کارتخوان استفاده می‌شود و در هر نوبت یک بار برداشت و بار دیگر واریز می‌شود که این رقم را دو برابر می‌کند.

شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی (شاپرک) یک نهاد حاکمیتی است که وظیفه استانداردسازی پرداخت‌های کارتی و کنترل و نظارت متمرکز در شبکه پرداخت، گسترش بازار کارتی و نظارت بر عملکرد پایانه‌های فروش را به عهده دارد.

این شبکه هم‌اکنون تلاش در یکپارچه کردن خدمات بانکداری الکترونیک و دو میلیون و 300 هزار دستگاه پایانه فروش (POS) نصب شده در مراکز فروشگاهی را به عهده دارد.

با این حال ورود یکباره و بی‌خبر شاپرک و تغییر زمان تسویه حساب‌های وجوه حاصل از خرید، روز گذشته باعث بروز اختلاف حساب و نگرانی شمار زیادی از واحدهای صنفی شد؛ چرا که آنها وجوه حاصل از فروش کالا یا خدمات را در حساب خود مشاهده نمی‌کردند. برخی افراد در تماس با جام‌جم نگرانی خود را از این موضوع ابراز داشته و خواستار توضیح و اطلاع‌رسانی شفاف شدند.

همچنین نقص اطلاع‌رسانی بانک مرکزی و نبود زمینه‌سازی لازم برای ورود شاپرک باعث شد این شایعه میان مردم ظهور کند که در خدمات انتقال پول از طریق کارت به کارت نیز اخلال ایجاد شده و وجوه انتقالی دیر یا با تاخیر به حساب مقصد واریز می‌شود.

چنین نگرانی‌هایی باعث افزایش مراجعه شهروندان به شعب بانک‌ها و کاهش نسبی تراکنش‌های بانکی در ساعاتی از روز گذشته شد.

بدیهی است اگر این نقص اطلاع‌رسانی در روزهای آینده ادامه یابد یا اطلاعات ارائه شده در عمل صحیح از کار در نیاید، این احتمال وجود دارد که اصناف از پذیرش کارت‌های بانکی خودداری و پول نقد از مشتریان خود مطالبه کنند. همچنین ممکن است مردم نیز در استفاده از کارت‌های بانکی با تردید مواجه شوند.

به​این ترتیب کل سیستم پرداخت الکترونیک نظام بانکی با «چالش اعتبار» مواجه خواهد شد که نقصی بزرگ و دیرجبران محسوب می‌شود.

رئیس اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در پاسخ به بخشی از این ابهامات گفت: نقل و انتقال پول به صورت «کارت‌به‌کارت» از دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌های فروش متوقف نشده است و روند گذشته کماکان ادامه دارد.

حکیمی با تاکید بر این که مشکلی در خصوص نقل و انتقال پول از کارت‌به‌کارت وجود ندارد، افزود: بانک مرکزی فقط در این خصوص بخشنامه‌ای تکنیکی صادر کرده بود که این بخشنامه ارتباطی به آحاد مردم ندارد.

این مقام مسئول در بانک مرکزی اظهار کرد: این بخشنامه برای مدیریت ترافیک شبکه صادر شده است که براساس آن فروشگاه‌ها برای انتقال پول باید مدت زمان دو ساعته را رعایت کنند.

وی تاکید کرد که این بخشنامه هیچ ارتباطی به دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌های فروش که مردم با آن سر و کار دارند، ندارد.