این صنعت 85 میلیارد دلاری

با این وجود گردش مالی شرکت‌های دست‌اندرکار تولید اسباب‌بازی در سال‌های اخیر به واسطه بروز بحران مالی جهانی خیلی منطبق با برآوردهای پیشین نبوده است.

صنعت اسباب‌بازی یکی از درآمدزاترین صنایع در عرصه بین‌المللی است هرچند در رقابت با فعالیت‌های غیرقانونی و مخرب جا مانده است.

مراجع بین‌المللی در مورد سودده‌ترین فعالیت‌ها در عرصه بین‌المللی اختلاف‌نظر دارند. سازمان ملل متحد سال قبل با انتشار بیانیه‌ای، تولید محصولات تقلبی از وسایل برقی خانگی گرفته تا دارو را با گردش مالی بیش از 600 میلیارد دلار در سال، سودده‌ترین صنعت در عرصه بین‌المللی معرفی کرد.

کارشناسان فعالیت‌هایی چون قاچاق انسان، بهره‌کشی جنسی، دارو، جنگ‌افزار و قاچاق مواد مخدر را در زمره سودده‌ترین فعالیت‌ها در عرصه بین‌المللی می‌دانند هرچند برآورد درآمد و گردش مالی اغلب این فعالیت‌ها به دلیل غیر قانونی بودن ممکن نیست.

در سال‌های اخیر صنعت اسباب‌بازی هم به جمع صنایع با درآمد و گردش مالی بالا پیوسته است.

گروه NPD، از موسسات معتبر تحقیق بازار سال گذشته میلادی با اشاره به افزایش تولید اسباب‌بازی در کشورهای شرق آسیا نسبت به ادامه رشد این صنعت در سال‌های آتی ابراز امیدواری کرده بود.

نام‌هایی مثل لگو به قدری محبوب و مشهور است که با برندهای معتبر و بزرگ در عرصه‌های دیگر برابری می‌کند.

صنعت اسباب‌بازی در ‌سال‌های اخیر تحولاتی چشمگیر را پشت سر گذاشته است. شرکت‌ها به سمت تولید محصولات با فناوری بالا متمایل شده‌اند که سود بالاتری دارد.

بیشتر تولیدکننده‌ها تلاش دارند به فناوری تولید محصولات خاص دست پیدا کنند و محصولات ساده، دیگر مشتری چندانی ندارد.

برخی کارشناسان اصرار دارند بازی‌های رایانه‌ای و محصولات سمعی و بصری سرگرم‌کننده را هم در مقوله اسباب‌بازی بگنجانند، اما آمارهای ارائه شده از سوی انجمن بین‌المللی تولیدکنندگان اسباب‌بازی این موضوع را قبول ندارد و نگاه سنتی و قدیمی به اسباب‌بازی‌ها همچنان پا برجاست.

ایالات‌متحده با داشتن بازاری 22 میلیارددلاری در زمره مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بازارهای اسباب‌بازی در جهان است.

پس از آمریکا، کشورهای ژاپن، چین، بریتانیا و فرانسه دارای بزرگ‌ترین بازارهای اسباب‌بازی در جهان هستند و مردم این کشورها به مراتب بیشتر از سایرین اسباب‌بازی می‌خرند.

این به آن معناست که بخش اعظم بازار اسباب‌بازی در این کشورها متمرکز شده است.

آسیا با داشتن بیشترین جمعیت در بین قاره‌های جهان، 25درصد بازار اسباب‌بازی را داراست. نرخ بالای زادوولد و به تبع آن جمعیت قابل توجه کودکان موجب شده بازار اسباب‌بازی در این کشورها بالاترین رشد را داشته باشد و گمان می‌رود بازار اسباب‌بازی آسیا در آینده‌ای نزدیک بازار اروپا و آمریکای‌شمالی را پشت سر بگذارد.

اما بیشترین رشد بازار در این بخش مربوط به اقتصادهای نوظهور یعنی برزیل، روسیه، چین و هند است که به طور میانگین رشد سالانه بازار اسباب‌بازی‌شان به 13درصد بالغ می‌شود.

مشکلات اقتصادی موجب شده بازار اسباب‌بازی در اتحادیه‌اروپا که زمانی دارای 32درصد بازار جهانی بود به 28درصد از مجموع بازار جهانی برسد.

پیش‌بینی‌ها می‌گوید با وجود کاهش نرخ زاد و ولد در مقیاس جهانی گردش مالی صنعت اسباب‌بازی به دلیل بالا رفتن قیمت‌ها و توجه بیشتر خانواده‌ها به نیاز بچه‌ها کاهش نخواهد یافت.

با وجود وخامت اوضاع اقتصاد جهانی، اسبا‌ب‌بازی همچنان یکی از اقلام اصلی خرید برای کودکان در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه باقی خواهد ماند.

حدس‌زدن این که کدام کشور بزرگ‌ترین تولیدکننده اسباب‌بازی در جهان است، کار آسانی نیست.

اگر وفور اسباب‌بازی‌های چینی در بازار موجب شده تصور کنید سرزمین چشم‌بادامی‌ها بزرگ‌ترین تولیدکننده اسباب‌بازی در جهان است در اشتباه هستید.

چین به‌واسطه در اختیار داشتن نیروی کار ارزان و ارزی که توسط دولت کنترل می‌شود و نرخ برابری آن با سایر ارزها پایین نگاه داشته می‌شود، بزرگ‌ترین تولیدکننده اسباب‌بازی در جهان از حیث کمیت است.

شرکت‌های اسباب‌بازی چینی سال گذشته میلادی در مجموع حدود 13 میلیارد دلار اسباب‌بازی تولید کردند. در همان سال صادرات اسباب‌بازی از چین به 10.5 میلیارد دلار بالغ شد که بخش اعظم آن روانه بازارهای اروپا و آمریکای‌شمالی شد.

درست است که چین بزرگ‌ترین صادرکننده اسباب‌بازی دنیاست، اما وقتی پای اعداد و ارقام در بین باشد ایالات‌متحده در جایگاه بزرگ‌ترین تولیدکننده اسباب‌بازی دنیا قرار می‌گیرد.

این کشور خاستگاه بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده اسباب‌بازی دنیاست. ماتل و هاسبرو به عنوان اولین و دومین شرکت بزرگ اسباب‌بازی دنیا با گردش مالی 6.5 و 4.2 میلیارد دلار در سال، ملیت آمریکایی دارند.

در بین 10 شرکت برتر اسباب‌بازی‌ساز دنیا حتی نام یک شرکت چینی هم به چشم نمی‌خورد. به عبارت ساده‌تر چینی‌ها تولیدکننده اسباب‌بازی‌های ارزان و بی‌کیفیت هستند در حالی که شرکت‌های بزرگ این صنعت به تولید محصولات پیشرفته و با کیفیت مشغولند.

بررسی وضع فعالیت 10 شرکت بزرگ اسباب‌بازی دنیا به‌تنهایی می‌تواند نشانگر چشم‌انداز این صنعت در آینده باشد.

تقریبا همه این شرکت‌ها تولیدکننده محصولات با فناوری بالا هستند و نوآوری در آنها حول محور تولید محصولات دارای فناوری بالا دور می‌زند. تولیدات این شرکت‌ها به شکلی از فناوری‌های نوین الهام گرفته‌اند.

به عنوان مثال ماتل که بزرگ‌ترین اسباب‌بازی‌ساز دنیاست در کنار عروسک‌های باربی (محصولی که تولیدش در انحصار این شرکت است) طیفی از محصولاتی مانند انواع اسباب‌بازی‌های رباتی و نمونه اسباب‌بازی قهرمانان کارتونی را نیز می‌سازد.

لگو، شرکتی دانمارکی با سابقه‌ای 63 ساله از جورچین‌های معروفش گرفته تا ربات‌های سری هیرو را تولید می‌کند و تولید محصولاتی ساده که خلاقیت در کودکان را شکوفا می‌کند، سرلوحه کار خود قرار داده است.

با توجه به تغییر نگاه جهانی به ایالات‌متحده به عنوان بزرگ‌ترین ابرقدرت دنیا باعث شده عبارت «MADE IN USA» دیگر مولفه خیلی مهمی برای خریداران نباشد.

‌دست‌اندرکاران صنعت اسباب‌بازی اتفاق نظر دارند که آینده این صنعت به شکلی غیرقابل انکار در حوزه خطوط تولید و محصول نهایی تحت‌الشعاع فناوری‌های نوین قرار خواهد گرفت.

البته نگاه به خود اسباب‌بازی هم در حال تغییر است. اسباب‌بازی دیگر چون گذشته فقط وسیله‌ای برای تفریح نیست، بلکه می‌تواند ابزاری برای تسهیل بازی هم باشد.

رضا سادات - جام‌جم