البته بد نیست بدانیم که کمترین میزان وامهای معوق شده(زیر ۱۰درصد) مربوط به وامهای خرد است و امروز یکی از چالشهای نظام بانکی معوق شدن (سوخت شدن) تسهیلات کلانی است که بهخصوص به شرکتهای خودشان پرداخت کردهاند و سبب زیانده شدن بانکها شده است.براساس آمار بانک مرکزی، نظام بانکی در هشت ماه نخست امسال ۴۲۹۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که فقط ۳/۲۴ درصد آن (۱۰۰۱ همت) به وامهای خرد (خانوارها) رسیده است. با این حال تسهیلات پرداخت شده نظام بانکی در مقابل ۱۷۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات ازدواج و فرزندآوری تا پایان آبان امسال نشان میدهد فقط ۴درصد کل تسهیلات بانکی به وام ازدواج و فرزندآوری اختصاص پیدا کرده است.
اخطار میرداماد به بانکها
با اینحال بانک مرکزی در ۱۲ آذر ماه امسال در بخشنامهای ضمن اخطار به بانکها درباره پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری اعلام کرد: براساس جزء ۶ بند«ث» تبصره ۱۳ قانون بودجه سالجاری مسئولیت حسن اجرای این بند برعهده مؤسسات اعتباری و تمامی مدیران و کارکنان ذیربط است که عدم اجرای هر یک از بندهای این تبصره مشتمل بر تاخیر در پرداخت این تسهیلات یا دریافت ضمانت فراتر از حدود این قانون تخلف محسوب شده و در مراجع ذیصلاح قابل پیگیری است. همچنین سازمان بازرسی کل کشور روز گذشته به هفت بانک در رابطه با عملکرد ضعیف در انجام تکالیف قانونی در پرداخت تسهیلات فرزندآوری هشدار داده و تاکید کرد در صورت عدم ایفای تعهدات تا پایان دیماه، اقدامات قانونی لازم در مورد آنها صورت میگیرد.
تعداد تسهیلات گیرندگان
طبق بند «ث» تبصره ۱۳ قانون بودجه ۱۴۰۳، برای امسال ۲۰۰ هزار میلیارد تومان جهت پرداخت تسهیلات فرزندآوری، ازدواج، ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن و... توسط نظام بانکی پیشبینی شده که عمده این تسهیلات صرف وام ازدواج و فرزندآوری میشود. براساس آخرین آماربانک مرکزی،ازابتدای سالجاری تاپنجم دیماه بیش از۲۰۶هزارمیلیاردتومان تسهیلات وامازدواج و فرزندآوری به بیش از ۹۵۱هزار نفر از متقاضیان پرداخت شده است. این رقم نشان میدهد که بانک مرکزی تاکنون بیش از۶۰۰۰ میلیارد تومان بیشتر از تکالیف قانونی پرداخت کرده است. طبق این آمار،۵۱۱هزار و۲۴۶ فقره تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به مبلغ ۱۷۰ هزار و ۷۳۳ میلیارد تومان و ۳۶ هزار و ۳۲۷میلیارد تومان تسهیلات فرزندآوری به ۴۳۹ هزار و ۸۸۱ نفر از متقاضیان داده شده است. بانک مرکزی اعلام کرده که با تمهیدات پیشبینی شده و برداشت ۵۰هزار میلیارد تومان از ذخیره قانونی بانکها و اختصاص آن برای پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری، پرداخت این تسهیلات تا پایان امسال به متقاضیان در صف ادامه خواهد داشت.
صف وام ازدواج در سال ۱۴۰۴
نمایندگان مجلس در بند«ث» تبصره۱۵لایحه بودجه ۱۴۰۴مصوب کردند که میزان مبلغ تسهیلات ازدواج، ودیعه و...درسال آینده بدون تغییر نسبت به امسال پرداخت شود؛البته نمایندگان رقم تسهیلات فرزندآوری را۱۰درصد نسبت به امسال افزایش دادند. براساس مصوبه مجلس، بانک مرکزی موظف است۳۵۰هزارمیلیارد تومان از محل سپردههای جاری و پسانداز بانکهای عامل برای ارائه تسهیلات قرضالحسنه ازدواج، فرزندآوری، ودیعه و... در سال آینده اختصاص دهد. با نظر مجلس، مبلغ تسهیلات ازدواج سال آینده بدون تغییر نسبت به امسال باقی ماند که هدف نخست این تصمیم، کاهش صف طولانی متقاضیان عنوان شده که بر این اساس وام ازدواج برای زوجهای زیر ۲۵ سال و زوجه زیر۲۳سال، ۳۵۰میلیون تومان و برای سایر متقاضیان ۳۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
صف وام ازدواج جمع میشود؟
براساس پیگیریهای خبرنگار جامجم تاکنون ۴۲۰هزار نفر برای وام ازدواج و ۴۰۰ هزار نفر برای تسهیلات فرزندآوری در صف هستند. براساس بررسی دادههای بانک مرکزی تاکنون ۸۳ درصد تسهیلات فرزندآوری و ازدواج به زوجها اختصاص پیدا کرده و اگر این نسبت تا پایان سال آینده ثابت بماند، با فرض افزایش۱۰درصدی مبلغ وام فرزندآوری، تاپایان۱۴۰۴بالغ بر۲۹۰هزار میلیارد تومان وام ازدواج پرداخت خواهد شد. با توجه به آمارهای بانک مرکزی هر زوج در سالجاری بهصورت میانگین ۳۳۳ میلیون تومان تسهیلات ازدواج گرفته و با فرض پرداخت ۲۹۰ همت در سال آینده حدود ۸۷۰هزار نفر وام ازدواج میگیرند. با این حساب، اگر تعداد متقاضیان وام ازدواج در سال آینده را معادل ۷۷۲هزار نفر سال۱۴۰۲ در نظر بگیریم (با تداوم ثبتنامهای جدید) باز هم صف وام ازدواج به صورت کامل جمع نخواهد شد، البته خیلی کوتاهتر میشود.