خسارات وارد شده به فعالان صنعت کشاورزی موجب شده تا سود‌دهی در این بخش به شدت کاهش‌یابد و بعضا یک حادثه، دسترنج یک سال تلاش کشاورزان را می‌سوزاند و از بین می‌برد. در این میان، بیمه‌ها و پوشش آنها می‌توانندهم برای محصولات کشاورزی و هم خود کشاورزان به عنوان مامن و تامین‌کننده ضررهای‌شان نقش‌آفرینی کنند. ولی گذری بر استانها نشان می‌دهد، هنوز هم در این زمینه مشکلات زیادی وجود دارد و نوع ورود و بی‌توجهی بیمه‌ها به خسارات و ضررهای وارده به کشاورزان موجب شده تا گروه زیادی از کشاورزان قید بیمه‌ها را بزنند و عطای جبران ضررهای‌شان را به لقای آن ببخشند.
صنعت کشاورزی به عنوان یکی از صنایع مادر در تمام کشورها مورد توجه و حمایت ویژه دولت‌ها قرار دارد. بر همین اساس بخش وسیعی از فناوری‌هابه این صنعت اختصاص یافته وتغییرات وپیشرفت ماشین‌آلات کشاورزی، همیشه دردستورکارقرار دارد.با این تفاسیر هنوز درایران صنعت کشاورزی راه درازی برای رسیدن به نقطه مطلوب داردکه بخشی از مشکلات باید با همکاری دولت وبرخی دیگربا همکاری بیمه‌گران برطرف شود.درسال‌های اخیر روند بیمه اراضی باغی وزراعی کاهشی بوده واین موضوع یکی از چالش‌های اساسی این بخش به شمار می‌رود.
مقررات پیچیده بیمه‌ها
با وجود نقش اساسی تولید و برداشت محصولات زراعی و باغی در معیشت قشر زیادی از مردم ایران، اکثر کشاورزان به دلیل خسارات عوامل مختلف طبیعی و بالا رفتن هزینه‌های تولید و برداشت با مشکلات مالی متعددی مواجه هستند. این مشکلات مالی باعث شده گروهی از کشاورزان به دریافت تسهیلات بانکی اقدام کنند؛ تسهیلاتی که سود بالا و جریمه دیرکرد آنها منجر به این شده تا کشاورزان در پرداخت اقساط وام دریافتی ناتوان و کمر آنها زیر بار فشارهای مالی بخش کشاورزی شکسته شود. از سوی دیگر اخطار مکرر بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات و تهدید به اجرای وثیقه ضمانت وام‌ها، بر نگرانی فعالان این عرصه افزوده است.متاسفانه سیاست و برنامه بیمه‌ها طوریست که باعث شده نارضایتی زیادی از آنها به وجود بیاید و فاصله گرفتن کشاورزان از بیمه کردن زمین و محصولات‌شان مهر تاییدی بر این ادعاست.مثلا در استان مازندران عنوان شده که به‌رغم وجود تجربه‌های تلخ ناشی از خسارت‌های عوامل طبیعی باد، سیلاب، برف، یخبندان و خشکسالی، اما همچنان پوشش بیمه‌ای تولیدات محصولات کشاورزی استان اندک‌است.یکی از دلایل اصلی میل کم کشاورزان برای انجام بیمه زمین و تولیدات محصولات کشاورزی از‌جمله زمین‌های شالیزاری و باغ مرکبات، شرایط و مقررات پیچیده بیمه و همچنین همخوان نبودن خسارت‌ها با پرداخت‌هاست.هرچند آگاهی کم کشاورزان، نقش بیمه محصولات را کم رنگ کرده و مورد استقبال قرار نگرفته است.خطرپذیری فعالیت در بخش کشاورزی به علت وابستگی زیاد آن به شرایط جوی، همواره مقوله پوشش بیمه محصولات کشاورزی را با اهمیت کرده است و نمونه بارز آن برف و یخبندان سنگین چند سال پیش و سیلاب‌های بهاره امسال و خسارت آن به کشاورزان و باغداران است.در بیشتر مواقع به دلیل کامل نبودن فرآیند بیمه و گزارش‌های چند‌گانه کارشناسان، در توزیع تسهیلات درقالب پرداخت وام کم‌بهره و کمک بلاعوض با مشکل و نارضایتی تولید‌کنندگان مواجه‌می‌شویم.
اعتقادی به بیمه‌ها نداریم
هربارکه خسارتی به محصولات کشاورزی وارد می‌شود، شرکت‌های بیمه به میدان می‌آیند و ادعا می‌کنند که اجازه نداده‌اند کشاورزان متضرر شوند. چندی پیش یکی از خبرگزاری‌ها اعلام کرد بیش از ۳۲۱ میلیارد ریال غرامت به بیمه‌شدگان تحت پوشش بخش‌های کشاورزی سیستان و بلوچستان پرداخت شده است. قبل‌تر هم خبر پرداخت ۶۰ میلیارد تومانی به کشاورزان خسارت‌دیده لرستان منتشر شده بود و از این دست خبرها کم نیست.این خبرها می‌خواهند نشان دهند که بیمه‌ها چتر خود را بر سر محصولات کشاورزی گشوده‌اند و تلاش دارند رنج‌های کشاورزان را در این شرایط وخیم اقلیمی، کاهش دهند اما در عمل شرایط چیز دیگری است و کشاورزان حرف دیگری می‌زنند.کرمان از‌جمله استان‌هایی است که هر سال با سرما، گرما، خشکسالی، سیل و... دست و پنجه نرم می‌کند و تغییرات اقلیمی و شیوع آفات کشاورزی خسارت‌های سنگینی را به کشاورزان این منطقه وارد می‌کند اما برای جبران این خسارت‌ها چالش‌های جدی در بخش بیمه محصولاتش وجود دارد.از نظر سطح زیر‌کشت، ۱۷درصد باغات کشور در استان کرمان قرار دارد. این استان به لحاظ میزان سطح زیر‌کشت و تولید پسته با سطح ۳۰۲هزار و ۵۳۴ هکتار و تولید ۱۴۸هزار و ۲۱۴ تن، ۷۵ درصد باغات استان کرمان و ۷۷.۵درصد باغات کشور را به خود اختصاص داده است. با وجود نقش اساسی تولید و برداشت محصولات زراعی و باغی در معیشت قشر زیادی از مردم استان کرمان، کشاورزان این استان به دلیل خسارات عوامل مختلف طبیعی و بالا رفتن هزینه‌های تولید و برداشت با مشکلات مالی متعددی مواجه هستند. این مشکلات مالی باعث شده کشاورزان کرمانی به دریافت تسهیلات بانکی اقدام کنند؛ تسهیلاتی که سود بالا و جریمه دیرکرد آنها منجر شده که کشاورزان در پرداخت اقساط وام دریافتی،ناتوان وکمر آنها زیربارمشکلات مالی بخش کشاورزی شکسته شود.ازسوی دیگر اخطار مکرر بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات و تهدید به اجرای وثیقه ضمانت وام‌ها، بر نگرانی کشاورزان افزوده است.اصلی‌ترین راه جبران خسارات، بیمه باغات و مزارع کشاورزی است، اما این‌که بیمه محصولات چه میزان از خسارات وارده را جبران و به تعهدات خود در کوتاه‌ترین زمان وبه صورت کامل عمل می‌کند، مورد انتقاد کشاورزان است.کشاورزانی که یا اصلا اعتقادی به بیمه کردن محصول زراعی و باغی خود ندارند یا این‌که پایین بودن میزان خسارت پرداختی توسط صندوق بیمه محصولات کشاورزی در سال‌های گذشته به آنها، باعث شده کمتر تمایلی به بیمه کردن دوباره باغات و مزارع خود داشته باشند. همچنین تأخیر در پرداخت خسارت توسط صندوق بیمه محصولات کشاورزی از دیگر مشکلات است.به گفته یکی ازپسته‌کاران،سال گذشته به دلیل سرمازدگی باغ پسته‌اش، محصولی را برداشت نکرده و اکنون توانایی پرداخت اصل وام دریافتی و سود بالای آن را ندارد.
